Ahmet Yiğit AKTENER, Hatice İkbal DÜLGER, Gülsüm Egemen ERKAYHAN, Gökay GÖRMELİ, Fatma Sercan KAFADAR, Mehtap YILDIZ, Pembe KESKİNOĞLU, Ata SOYER

Yarı kırsal bir bölgede 20-64 yaş üreme çağı ve menopoz sonrası kadınlarda şişmanlık sıklığı

Amaç: Çalışmanın amacı yarı kırsal bir bölgede 20-64 yaş arası üreme çağı ve menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda şişmanlık sıklığını ve risk faktörlerini belirlemektir. Çalışma Planı: Bu kesitsel, analitik çalışmada İzmir İli Urla Sağlık Ocağı bölgesinde şişmanlık görülme sıklığı %30 ve sapma %5 alınarak 20-64 yaşlarında 3689 kadından 297'si sistematik örnekleme ile seçildi, örneklemdeki kadınların %96.3'üne (n=286) ulaşıldı. Veri yüz yüze görüşülerek anketle ve ağırlık-boy ölçümleri yapılarak toplandı. Şişmanlığı tanımlamak için beden kütle indeksi >30 kg/m2 alındı. Bulgular: Kadınların %82.5'i ilkokul mezunu ve/veya okula gitmemişti, %94.4'ü çalışmıyordu. Yirmi-49 yaş grubu kadınların %22.2'si, 50- 64 yaş grubu kadınların ise %41.1'i şişmandı. Elli-64 yaş kadınların tümü menopoza girmişti, 20-49 yaş kadınlardan altısı menopoza girme dönemindeydi. Tek değişkenli analiz sonuçlarına göre; 50 yaşın üzerinde olan (p=0.004), üç ve üzeri doğum yapan (p=0.019), birinci dereceden akrabasında şişman kişi olan (p

Anahtar Kelimeler:

Kadınlar, Epidemiyoloji, Kadın sağlığı, Menopoz, Kırsal sağlık, Obezite, Demografi, Yaygınlık, Postmenopoz

PDF

___

1) Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. World Health Organ Tech Rep Ser 2000;894:i-xii, 1-253.
2) Monteiro CA, Conde WL, Lu B, Popkin BM. Obesity and inequities in health in the developing world. Int J Obes Relat Metab Disord 2004;28:1181-6.
3) Hacettepe üniversitesi, nüfus etüdleri enstitüsü, Türkiye nüfus ve sağlık araştırması. Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2003/basin /page12.htm. TNSA 2003.
4) Onat A. Erişkinlerimizde kalp hastalıkları prevalansı, yeni koroner olaylar ve kalpten ölüm sıklığı. In: Onat A, editor. TEKHARF Türk erişkinlerinde kalp sağlığı, risk profili ve kalp sağlığı. 2. Baskı. İstanbul: Ohan Matbaacılık; 2000. s. 16-23.
5) Monteiro CA, D'A Benicio MH, Conde WL, Popkin BM. Shifting obesity trends in Brazil. Eur J Clin Nutr 2000;54:342-6.
6) Popkin BM. The shift in stages of the nutrition transition in the developing world differs from past experiences! Public Health Nutr 2002;5:205-14.
7) Mendez MA, Monteiro CA, Popkin BM. Overweight exceeds underweight among women in most developing countries. Am J Clin Nutr 2005;81:714-21.
8) Martorell R, Khan LK, Hughes ML, Grummer- Strawn LM. Obesity in women from developing countries. Eur J Clin Nutr 2000;54:247-52.
9) Wardle J, Waller J, Jarvis MJ. Sex differences in the association of socioeconomic status with obesity. Am J Public Health 2002;92:1299-304.
10) Okyay P, Uçku R. İzmir'de kentsel bir bölgedeki doğurgan çağdaki kadınlarda şişmanlık prevalansı ve risk faktörleri. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2002;3:5-12.
11) Hatemi H, Turan N, Arık N, Yumuk V. Türkiye obezite ve hipertansiyon taraması sonuçları (TOHTA). Endokrinolojide Yönelişler Dergisi 2002;11(Ek 1):1-16.
12) Lamm G. The risk-map of Europe. WHO ERICA Research Group. Ann Med 1989;21:189-92.
13) Williamson DF. Descriptive epidemiology of body weight and weight change in US adults. Ann Int Med 1993;119:646-9.
14) Martikainen PT, Marmot MG. Socioeconomic differences in weight gain and determinants and consequences of coronary risk factors. Am J Clin Nutr 1999;69:719-26.
15) Lahmann PH, Lissner L, Gullberg B, Berglund G. Sociodemographic factors associated with long-term weight gain, current body fatness and central adiposity in Swedish women. Int J Obes Relat Metab Disord 2000;24:685-94.
16) Saglam F. Kadınlarda obesite prevalansı ve risk faktörleri. Beslenme ve Diyet Dergisi 1989;182:195-203.
17) Gunderson EP, Abrams B. Epidemiology of gestational weight gain and body weight changes after pregnancy. Epidemiol Rev 1999;21:261-75.
18) Wolfe WS, Sobal J, Olson CM, Frongillo EA Jr, Williamson DF. Parity-associated weight gain and its modification by sociodemographic and behavioral factors: a prospective analysis in US women. Int J Obes Relat Metab Disord 1997;21:802-10.
19) Wen W, Gao YT, Shu XO, Yang G, Li HL, Jin F, et al. Sociodemographic, behavioral, and reproductive factors associated with weight gain in Chinese women. Int J Obes Relat Metab Disord 2003;27:933-40.
20) Adair LS. Dramatic rise in overweight and obesity in adult filipino women and risk of hypertension. Obes Res 2004;12:1335-41.
21) Lovejoy JC. The influence of sex hormones on obesity across the female life span. J Womens Health 1998;7:1247-56.
22) Wing RR, Matthews KA, Kuller LH, Meilahn EN, Plantinga PL. Weight gain at the time of menopause. Arch Intern Med 1991;151:97-102.
23) Galuska DA, Serdula M, Pamuk E, Siegel PZ, Byers T. Trends in overweight among US adults from 1987 to 1993: a multistate telephone survey. Am J Public Health 1996;86:1729-35.
24) Lipowicz A, Gronkiewicz S, Malina RM. Body mass index, overweight and obesity in married and never married men and women in Poland. Am J Hum Biol 2002;14:468-75.
25) Zablotsky D, Mack KA. Changes in obesity prevalence among women aged 50 years and older. Results from the behavioral risk factor surveillance system, 1990-2000. Research on Aging 2004;26:13-30.
26) Physical status: the use and interpretation of anthropometry. Report of a WHO Expert Committee. World Health Organ Tech Rep Ser 1995;854:1-452.
27) Jacoby E, Goldstein J, Lopez A, Nunez E, Lopez T. Social class, family, and life-style factors associated with overweight and obesity among adults in Peruvian cities. Prev Med 2003;37:396-405.
28) Rissanen AM, Heliovaara M, Knekt P, Reunanen A, Aromaa A. Determinants of weight gain and overweight in adult Finns. Eur J Clin Nutr 1991;45:419-30.