ZİHNİMİZDE VAR OLAN ÖĞRETMEN İMGESİ: BİR GÖRSEL ANALİZ

Bu araştırmanın amacı; öğretmen adaylarının öğretmen kavramına yönelik zihinsel imgelerini zihin haritalarına göre iki ana temada (geleneksel ve çağdaş pedagoji) tartışmaktır. Bu amaç doğrultusunda lisans düzeyindeki öğretmen adaylarına “öğretmen” kavramı ile ilgili düşüncelerini yansıtan zihin haritası çizmeleri istenmiştir. Nitel olarak planlanan araştırmada olgubilim modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu 2016-2017-2018 öğretim yılında Trakya Üniversitesi Eğitim fakültesinde öğrenim gören tüm derslerini tamamlamış ve mezuniyet aşamasında olan 1336 öğretmen adayından oluşmaktadır. Toplanan veriler kategorisel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler belirtilme sıklığı (f) ve yüzde (%) hesapları yapılarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen çizimler benzer özelliklerine göre altı kategoride (frekansları en yüksekten en aza doğru; Cezalandırıcı, Bilgi Kaynağı, Anne ve Baba, Yol Gösteren, Arkadaş ve Ayrımcı) toplanmıştır. Öğretmen adaylarının 920’si (%68,8) ürettikleri çizim haritalarında geleneksel eğitim anlayışına sahip olduğu, 416’sı (%31,2) çağdaş eğitim anlayışa vurgu yaptığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

zihin haritası, öğretmen, pedagoji

THE IMAGE OF THE TEACHERIN OUR MIND: A VISUAL ANALYSIS?

The purpose of this study is to explore the perceptions of candidate Teachers about ‘teacher notion’ in two ways, traditional and contemporary pedagogy with the help of mind mapping. For this reason, candidate teachers are asked to draw mind mapping that reflects their ideas about teacher notion. The study is planned to analyze with phenomelogy. The study group is consisted of 1336 candidate teachers who attend the last term of Education Faculty of Trakya University in 2016-2017-2018, and also they get all courses. Gathered data is analyzed with categorized analysis method. Mind mapping drawings that obtained from the research are gathered in subcategory (punisher, parents’ friend, source of information). According to mind mapping results; 920 (%68,8) of the candidate teachers have traditional education perception, and 416 (%381,2) of the candidate teachers have contemporary education perception.

Keywords:

Mind mapping, Teachers, pedagogy,

PDF

___

Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının “fen” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. E-Journal of New World Sciences Academy, 6 (1), 1242-1254
Apaydın,Ç. ve Manolova,O. (2015). Sınıf içinde uygulanan informal cezaların analitik hiyerarşi yöntemi ile belirlenmesi. Kastamonu Educational Journal, Year 2015, Volume 23, Issue 1, Pages 105 – 122
Ateş, Ö.T.(2014). Öğrencilerin Öğretmen ve Okul Metaforları. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi (UGEAD), Haziran, 2016; 2(1): 78-93
Aydın, İ. S. ve Pehlivan, A. (2010). Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Öğretmen” Ve “Öğrenci” Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic Volume 5/3
Aykaç, N. ve Ulubey, Ö. (2012). Öğretmen Adaylarının İlköğretim Programının Uygulanma Düzeyine İlişkin Görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45 (1), 63-82. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/auebfd/issue/38383/445076
Aypay,A. (2016). Ergen Gözüyle Ceza ve Etkileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 18, Sayı 1, Nisan 2017, Sayfa 249-268
Balım, A. G., Evrekli, E. ve Aydın, G. (2007). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritalama tekniği ve mind manager programı uygulamaları. Famagusta, Turkish Republic of Northern Cyprus: VII. International Educational Technologies Conference. (3-4-5. Mayıs 2007).
Brinkmann, A. (2003). Graphical knowledge display-mind mapping and concept mapping as efficient tools in mathematics education. Mathematics Education Review, 16, 35-48.
Buzan, T. (2002). How to mind map. Great Britain: Thorsons.
Buzan, T. (2005). Mind map handbook. Great Britain: Thorsons.
Buzan, T. and Buzan, B. (1995). The mind map book. London: BBC Books.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Christensen, B. L., Johnson, R. B., & Turner L. A. (2011). Research methods, design and analysis. Boston: Pearson. Cryer, P. (2006). Research student’s guide to success. Buckingham, GBR: Open University Press.
Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). “Sınıf Öğretmenlerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metaforlarının Tespit Edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, S:21 (2)
Eren, A. ve Tekinarslan, E. (2013). Öğretmen, Öğretme, Öğrenme, Öğretim Materyali ve Değerlendirmeye ilişkin Metaforlar: Yapısal bir Analiz. Gaziantep Üniversity Journal of Social Sciences, 2013, 12(3): 443- 467
Erol, O., Özaydın, B. ve Koç, M. (2010). Sınıf yönetiminde karşılaşılan olaylar, öğretmen Tepkileri ve öğrenciler üzerindeki etkileri: Unutulmayan sınıf anılarının analizi. Educational Administration: Theory and Practice, 16(1), 25-47
Farrand, P., Hussain, F. and Hennessy, E. (2002). The Efficacy Of The Mind Map Study Technique. Medical Education, 36, 426-431.
Gelb, J. M. (1995). Düşünmenin tam zamanı. İstanbul: Arion Yayınevi.
Gutek, G. (2001). Eğitim felsefesi ve ideolojik yaklaşımlar (Çev. N. Kale). Ankara, Ütopya Yayınevi
Güçlü, N. (2000). Öğretmen Davranışları. Millî Eğitim, 147, 2000, s.21-23.
Gündüz, M. ve Aktepe, V. (2017). Sınıf öğretmenlerinin değer öğretimine yönelik zihin haritaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 427-446
Hesapcıoğlu, M. (2009). Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Eğitim Politikası ve Felsefesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 29, Sayfa: 121-138
Kalyoncu, R. (2012). Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının “Öğretmenlik” Kavramına İlişkin Metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S: 9 (20)
Kan, A.Ü. (2012). Sosyal bilgiler dersinde bireysel ve grupla zihin haritası oluşturmanın öğrenci başarısına, kalıcılığa ve öğrenmedeki duyuşsal özelliklere etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ
Kan, Ç. (2006). Etkili sosyal bilgiler öğretimi arayışı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 537-544.
Kearney, S. K., & Hyle, E. A. (2004). Drawing out emotions: The use of participant-produced drawings in qualitative inquiry. Qualitative Research, 4 (3), 361-382.
Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72. Doi: 10.17679/iuefd.79408
Leonidas A.Zampetakis, Loukas Tsironis, Vassilis Moustakis, (2007). Creativity development in engineering education: the case of mind mapping, Journal of Management Development, Vol. 26 Issue: 4, pp.370-380,
Mahiroğlu, A. ve Buluç, B. (2003). Orta Öğretim Kurumlarında Fiziksel Ceza ve Uygulamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 0-0. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/tebd/issue/26133/275261
Maxwell A.J. (2018). Nitel Araştırma Tasarmı (Çeviri Editörü: Mustafa Çevikbaş). Nobel Yayıncılık, Ankara
Miles, B. M., Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage Publications.
Mueller, A., Johnston, M. ve Bligh, D. (2002). Joining mind mapping and care planning to enhance student critical thinking and achieve holistic nursing care. Nursing Diagnosis, 13(1), 24-27.
Ratcliff, D. (1995). Validity and reliability in qualitative research. ttp://qualitativeresearch.ratcliffs.net
Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının ‘Öğretmen’ Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
Seferoğlu, G., Korkmazgil, S. ve Ölçü, Z. (2009). Gaining insights into teachers' ways of thinking via metaphors. Educational Studies, 35(3), 323-335.
Siyez, D. (2009). Liselerde Görev Yapan Öğretmenlerin İstenmeyen Öğrenci Davranışlarına Yönelik Algıları ve Tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25 (25), 67-80.
Sungur, N. (2001). Yaratıcı Okul, Düşünen Sınıflar. Evrim, İstanbul.
Şişman, M. (2009). Eğitim Fakültesi Öğretmen Yeterlilikleri: Modern Bir Söylem ve Retorik. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Aralık 2009, Özel Sayı/ Cilt. 10, Sayı. 3, ss. 63–82
Tolman, E.C. (1948). Cognitive Maps in Rats and Men. Psychological Review 55(4), 189-208
Tunçeli, H. İ. ve B., Şahan (2013). Okul öncesi öğretmen adaylarının "öğretmen" kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. VI. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Ankara
Turan, S. ve Altuğ, C. (2008). Öğretmenlerin öğrenci kontrol ideolojileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2008) 1/1, 95-113
Wickramasinghe, A., Widanapathirana, N., Kuruppu, O., Liyanage, I. ve Karunathilake, I. (2008). Effectiveness of mind maps as a learning tool for medical students. South East Asian Journal of Medical Education, 1(1), 30-32.
Yalçın,M. ve Erginer,A. (2014). Primary School Students’s Drawings on the Perceptions of School Principal. Education and Science 2014, Cilt 39, Sayı 171
Yıldırım, A.,ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz,F.,Göçen,S. ve Yılmaz, F.(2013). Öğretmen Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Algıları: Bir Metaforik Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, Nisan 2013, ss.151-164