ŞEYH GÂLİB'İNHASRETİZ'' REDİFLİ GAZELİNİN ŞERHİ VE YAPISAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Bu çalışmada, 18. yüzyılın önemli divan şairlerinden Şeyh Gâlibinhasretiz redifli gazeli, klasik şerh yöntemiyle ve ardından da yapısal açıdan incelenmektedir. Günümüzde divan edebiyatının ve divan şiirinin dili toplum tarafından anlaşılamamaktadır. Bu durum divan şiirinin açıklanma zorunluluğunu gerekli kılmaktadır. Şeyh Gâlibin dili, kullandığı kelimeler, mazmunlar, terkip ve tamlamalar şiirin günümüz insanları arasında anlaşılmasını engellemektedir. Bunun yanında Şeyh Gâlib divan edebiyatında Sebk-i Hindînin en önemli temsilcisidir. Bu açıdan da şiirleri şerhe muhtaçtır. Yine son zamanlarda yapılan şerhleri de incelediğimizde Şeyh Gâlibin yazdığı divan şiiri türleri adına yeterince şerh çalışması yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu çalışmada hasretiz redifli gazel; anlam, şekil ve yapısal açıdan incelenmektedir.Divan şiiri, gazel şerhi, Şeyh Gâlib, Sebk-i yapısal açıdan incelenmektedir.

A STRUCTURAL AND DESCRIPTIVE ANALYSIS OF SEYH GALIB S RYMING GHAZEL HASRETİZ (WE ARE LONGING)

In this study, one of the important divan poets of 18th century, Seyh Galib shasretiz (we are longing) ryming ghazel has been analyzed through classical method of commentary and, then in terms of structure. Today, the language of Divan literature and poetry has not been clearly understood by modern society. This makes it necessary to explain divani poem in simpler terms. The language used by Seyh Galib such as words, culprit, and synthesis and (gram) noun phrases impedes the poem to be completely understood by contemporary people. Furthermore, Seyh Galib is the most important representative of Sebk-i Hindi (Indian Movement) in divan literature. His poems need to be explained from this aspect as well. When descriptive studies which have been conducted recently are taken into consideration, it has been found that there have not been enough studies conducted on the types of divan poems that Seyh Galib wrote. In this study,hasretiz (we are longing) ryming ghazel has been studied in terms of meaning, form and structure.

___

  • Ceylan, Ömür, Tasavvufi Şiir Şerhleri, Kitabevi Yay., İstanbul, 2000.
  • Devellioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ak Yay., Ankara, 2000.
  • Dilçin, Cem, “Fuzûlî‟nin Bir Gazeli’nin şerhi ve Yapısal Yönden İncelemesi”, Türkoloji Dergisi, c. IX, sayı: 1, s. 93. 2010.
  • Erdem, Mehmet Dursun , “Dilbilimsel Eleştiri”, Hece Eleştiri Özel Sayısı, Hece Yayınları, Mayıs-Haziran-Temmuz, Özel Sayı:6, Ankara, 2003.
  • Horata, Osman, Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Grafiker Yay., Ankara, 2002.
  • İpekten, Haluk, Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, Dergah Yay., İstanbul, 1999.
  • İpekten, Haluk, Şeyh Galib Hayatı Sanatı Eserleri, Akçağ Yay., Ankara. 2010.
  • Kabaklı, Ahmet, Türk Edebiyatı- I,Türk Edebiyatı Vakfı Yay., İstanbul, 2008.
  • Kurnaz, Cemal, Açıklamalı Divan Şiiri Sözlüğü, Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, H Yayınları, İstanbul, 2009.
  • Mengi, Mine, Metin İncelemesi Aşamaları , Terimleri ve Bunlardan Biri: Metin Tahlili, Turkish Studies / Türkoloji AraştırmalarıVolume 2/3 Summer 2007
  • Okçu, Naci, Şeyh Galib Divanı, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü (e-kitap). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,78404/seyh-galib-divani.html (ET.013.05.2013)
  • Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Kapı Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Parlatır, İsmail, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yay., Ankara, 2011.
  • Tarlan, Ali Nihad,.Edebiyat Meseleleri, Ötüken Yay., İstanbul, 1981.
  • Vardar, Berke, Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yay., İstanbul, 2002.