İSLAM’IN İLK DÖNEMİNDE VERGİ UYGULAMALARININ TOPLUMA YANSIMASI
İSLAM’IN İLK DÖNEMİNDE VERGİ UYGULAMALARININ TOPLUMA YANSIMASI
İnsanlık tarihi boyunca var olan aşamalardan birisi tarım toplumuna geçişle birlikte ortaya çıkan örgütlenmiş şehir-devletleridir. Sonraki aşamada ise merkezi krallıkların ortaya çıktığını görmekteyiz. Gerek şehir devletlerinin ve gerekse merkezi krallıkların en önemli gelir kaynakları ise vergiler olmuştur. Bu bağlamda İslam’ın ortaya çıkışı ve arkasından Medine’de bir devlete dönüşmesiyle birlikte Hz. Muhammed de vergi politikaları üzerinde durmuş ve (zekât gibi) toplanan vergilerin önemli bir kısmının da fakir ve yoksullara doğrudan aktarılması, Kur’an ve hadiste işaret edildiği gibi temel düstur olmuştur. Hz. Muhammed’i takip eden idareciler de, O’nun uygulamaları doğrultusunda günün şartlarına uygun ihtiyaçları karşılayabilecek mali politikaları oluşturmuşlardır. Mali politikaların temelini de vergiler oluşturmaktadır. İslam’ın temel vergilerini, öncelikle Müslümanlara yönelik olarak zekât, öşür; gayr-i Müslim vatandaşlara yönelik olarak da haraç ve cizye olarak sıralamak mümkündür. Bu çalışma da, İslam hukuku çerçevesinde, başta Medine uygulaması olmak üzere, İslam devletlerinde vergi konusu ele alınmaktadır.
___
- KAYNAKÇA
- Abdülkerim Zeydan (1993), Fıkıh Usulü, (Çev. Özcan, Ruhi), M. Ü. İlahiyat F. Yayınları, İstanbul.Ahmet ibn Hanbel (1981), el-Müsned, Çağrı Yayınları, İstanbul.Akdoğan, Abdurrahman (2011), Kamu Maliyesi, Gazi Kitabevi Yayınları, Ankara. Bilmen, Ömer Nasuhi (1985), Hukuk-u İslamiyye ve Istılahat-ı Fıkhıyye Kamusu I-IV, Bilmen Basımevi, İstanbul.
- Buhari, Muhammed b. İsmail (1981), Sahihi Buhari, Çağrı Yayınları, İstanbul.
- Çağatay, Neşet (1957), İslam’dan Önce Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, A.Ü. İlahiyat Fak. Yayınları, Ankara.ÇOLAK, Ali (2008), “En Son Vefat Eden Sahâbî Olarak Bilinen Âmir b. Vâsıla el-Leysi”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2008/1, c. 7, sayı: 13.
- Demircioğlu, Halil (2002), ROMA Tarihi, 1. Cilt Cumhuriyet, TTK Yayınları, Ankara.
- Ebu Davud, Süleyman b. Eş'as b. İshak es-Sicistani (1981), Sünen-ü Ebi Davud, Çağrı Yayınları, İstanbul.Ebu Yusuf (1970), Kitabü'l-Harac, (Çev: Ali Özek), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İstanbul.Erkal, Mehmet (1993) “Cizye”, DİA, C: VIII, Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi İstanbul. Eskicioğlu, Osman (1996), İslam Hukukunda Vergiler Yahya B. Âdem Ve Kitab-Ül Haracı, Anadolu Matbaacılık, İzmir.Giray, Filiz (2015), Maliye Tarihi, Ekin Basın Yayın Dağıtım, Bursa.Güran, Tevfik (2009), İktisat Tarihi, Der Yayınları, İstanbul.Fayda, Mustafa (2013), (Ahmed b. Yahya el-Belâzurî) Fütûhül-Büldân /Ülkelerin Fetihleri, İstanbul.İbn Mace, Muhammed b. Yezid ei-Kazvinl (1981), Sunen-ü ibn Mace, Çağrı Yayınları, İstanbul.Karaman, Hayrettin (1984), Anahatlarıyla İslam Hukuku Giriş ve Amme Hukuku I, Ensar Neşriyat Yayınları, İstanbul.Kuyucuklu, Nazif (1985), İktisadi Olaylar Tarih, İ.Ü. Yayınları, İstanbul.Muhammed Ebu Zehra, (1981), Ebu Hanife, (Çev. Keskioğlu, 0sman), Can Kitabevi, Konya.Nesai, Ahmed b. Şuayb b. Ali el-Horasani (1981), Sünenü'n-Nesai, Çağrı Yayınları, İstanbul.Oktar, S. Ateş (20011), Vergi Hukuku, Türkmen Kitabevi, İstanbul.Pakalın, Mehmet Zeki (1983), Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, I, MEB Yayınları, İstanbul.Parlatır, İsmail (2006), Osmanlıca Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınları, Ankara.Sarıçam, İbrahim (2004), Hz. Muhammed ve Evrensel Mesaj, DİB Yayınları, Ankara.Sıddıki, Selim A. (1980), İslam Devletinde Mali Yapı, (Çev: Rasim Özdenören), Fatih Matbaası, İstanbul.Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa (1981), Sünenü't-Tirmizi, Çağrı Yayınları, İstanbul.Tuğ, Salih (1963), “İslam Vergi Hukukunun Ortaya Çıkışı”, Maliye Enstitüsü Konferansları, Yedinci Cilt, İstanbul: Sermet Matbaası, 1963 ss.179-195.
- Tuğ, Salih (1984), İslam Vergi Hukukunun Ortaya Çıkışı, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
- Turhan, Salih (1998),Vergi Teorisi ve Politikası, Filiz Kitabevi, İstanbul.Uluatam-Methibay, Özhan -Yaşar, (2000), Vergi Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara.Ünlü, Nuri (1984), Anahatlarıyla İslam Tarihi (Başlangıçtan 1918’e Kadar), İFAV Yayınları, İstanbul.Yavuz, Yunus Vehbi (1977), İslam'da Zekât Müessesesi, Çığır Yayınları, İstanbul.Yeniçeri, Celal (1980), İslam İktisadının Esasları, Şamil Yayınları, İstanbul.Zebidi, Zeynüddin Ahmed b. Ahmed, (1982), Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi ve Şerhi, (Çev. Ahmed Naim-Kamil Miras), VII, VIII, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
İSLAM’IN İLK DÖNEMİNDE VERGİ UYGULAMALARININ TOPLUMA YANSIMASI
FINANCIAL DEEPENING AND ECONOMIC GROWTH: A CASE OF TURKEY
ÇİN MİLLİYETÇİ PARTİSİ TARAFINDAN JAPON İŞGALİ'NE KARŞI YÜRÜTÜLEN ULUSAL SEFERBERLİK PROPAGANDASI
Caner ÇAKI, Gül ÇAKI, Mustafa AKSOĞAN, Mehmet Ozan GÜLADA
TURİZM EKONOMİSİ EĞİTİMİ ALAN ÖĞRENCİLERİN TURİZM ALGILARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA