ERGONOMİK TASARIMDA RENK

Çalışmanın amacı insanın, kullandığı nesne ve içinde yer aldığı çevreyle olan ilişkisinin doğal ve teknik kurallarını araştıran ergonomi bilimi içerisinde renk faktörünün rolüne dikkat çekmektir. İnsanın, fiziksel ve psikolojik algılamalarını harekete geçiren rengin, insannesneçevre uyumu açısından önemini vurgulamaktır. Rengi, psikolojik etkileri ve algılama bağlamında ele alarak, farklı tasarım alanlarında renk uygulamaları ve etkileri araştırılmıştır. Sonuç olarak, rengin algılamaları etkileyen, dikkat, uyarı, motivasyon, verimlilik, iletişim, yaratıcılık gibi noktalardaki rolüyle, psiko sosyolojik bir faktör olarak ergonomideki önemine dikkat çekilerek şu noktalar vurgulanmıştır: Çalışma koşullarının iyileştirilmesi, iş ortamlarının insancıllaştırılması ve insançevre uyumunun sağlanmasında renk etkili bir araçtır. Göstergekontrol düzenekleri tasarımında renk ayırıcı bir unsurdur. İş verimliliği,etkinliği, motivasyon, yaratıcılık, dikkat, kazaların önlenmesi, konfor ve hijyen duygusu, sosyal iletişim ortamlarının oluşturulması gibi çalışmalarda renk önemli bir faktördür.

Anahtar Kelimeler:

Ergonomi, İnsan-Nesne-Çevre uyumu, Renk etkisi

COLOUR IN ERGONOMIC DESIGN

The aim of this study is to emphasise the role of colour in ergonomics which is a field searching the natural and technical rules of relationships of the human, objects he uses and the environment he is in. Colour is taken in the context of pscyhological effects and perception and the applications in various design fields. It is pointed out that colour is a pschyosociological factor that is effective in perception, attention, precaution, motivation, comminication, innovation, creativity and productivity. As a result, Colour is important as an ergonomic factor, to improve the working conditions and to get harmonious relationship between the man and his environment. Colour is a differentiating factor in signs and controls of machines. Colour affects productivity, effectivity, motivation, pracaution for the accidents, feeling of comfort and hygiene and creates the social atmosphere in working places.

Keywords:

Ergonomics, hormony of the man and his environment, colour effect,

PDF

___

AKOVA O. Bilişim toplumunda bilişsel ergonomi ve önemi, K.H.O. Bilgi toplama ve yayım merkezi yayınları, 2000
ASATEKİN M. Endüstri tasarımında ürün-kullanıcı ilişkileri, ODTÜ, Ankara, 1997
AYDINLI S. Temel tasarım ders notları, İTÜ Mimarlık Fak., 1989
BECER E. İletişim ve Grafik Tasarım, Dost yay., Ankara, 1999
BRAUN C., MINE P.B., SILVER N.C.,The influence of colour on warning label perceptions, International Journal of Industrial Ergonomics ,15/3 :179, 1995
CLARIANA R.B., An interaction of screen colour and lesson task in CAL, British
Journal of Educational Technology, 35/1: 35 , 2004
ÇAĞLARCA S. Renk ve armoni kuralları, İnkılap yay., 1993
ERKAN N. Ergonomi, Verimlilik, sağlık ve güvenlik için insan faktörü mühendisliği, MPM Yay., Ankara, 2001
FIELL C.&P. Industrial design A_Z, Taschen, Köln, 2000
LAAR D.V., DEHSE O. Evaluation of a visual layering methodology for colour coding control room displays, Applied Ergonomics, 33/6: 587, 2002
LING J., VAN SCHAIK P. The effect of text and background colour on visual search of Web pages, Displays, 23/5: 223-230, 2002
ODABAŞI Y., BARIŞ G. Tüketici davranışı, Medicat kitapları, İst., 2002 ve Aydınlatma sistemi ilişkisi, DÜ. II. U- lusal Aydınlatma Sempozyumu , 2003
ÖZBUDAK Y.B., GÜMÜŞ B., ÇETİN F.D. İç mekan aydınlatmasında renk ve aydınlatma sistemi ilişkisi, D.Ü. II. U- lusal Aydınlatma Sempozyumu, 2003
PEARSON R., VAN SCHAIK P. The effect of spatial layout of and link colour in web pages on performance in a visual search task and an interactive search task, International Journal of Human-Computer Studies, 59/3: 327, 2003
SAĞOCAK M. Tasarım tarihi, Vipaş, Bursa, 2003
SMITH W., DUNN J., KIRSNER K., RANDELL M. Colour in map displays: issues for task- specific display design, Interacting with Computers , 7/2:151 , 1995
STONE N.J. Environmental view and color for a simulated telemarketing task,
Journal of Environmental Psychology, 23/ 1: 63-78, March 2003
SU B.A. Ergonomi, Atılım Üniversitesi yay., Ankara, 2001
TEKER U. Grafik Tasarım ve Reklam, Dokuz Eylül yay., İzmir, 2003
UÇAR T.F. Görsel iletişim ve Grafik Tasarım, İnkılap Yay., İstanbul, 2004
WILKINS A. Coloured overlays and their benefit for reading , Journal of research in reading 24/1 : 41-46 , 2001
WU J-H., YUAN Y. Improving searching and reading performance: the effect of highlighting and text color coding, Information & Management, 40/7: 617, 2003