MUHALİF TAN VE VATAN GAZETELERİNE GÖRE SAVAŞ DÖNEMİNDE (1940-1945) İKTİSADİ UYGULAMALAR

İktidar, ikinci Dünya Savaşı sırasında çıkardığı yasalarla basını kontrol etmeye çalışmış ve muhalif yayın yapan gazetelere kapatma cezaları vermiştir. Muhalif gazeteler, dış politika yazılarını taraf oldukları düşünceye göre belirlemişlerdir. Özellikle iç politika, Milli Korunma Kanunu ve Varlık Vergisi gibi iktisadi kanunların uygulamaları hakkında eleştirel yazılar kaleme almışlardır. Eleştiri yazıları, hükûmetin yasal baskılarından dolayı gazeteleri kapatılma endişesine sokmuş, bu nedenle yazılar tavsiye niteliğinde olmuştur. Buna rağmen kısıtlı imkânlar içinde yayın yapmaya çalışan dönemin muhalif olan ve olmayan gazeteleri kısa sürelerle kapatılma cezalarına da çarptırılmıştır. Bu makalede dönemin sosyalist fikir temelinde yayın yapan Tan Gazetesi ile liberal düşünce temelinde yayın yapan Vatan gazetelerinin iktisadi kanunlar konusundaki muhalefet süreci incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Tan, Vatan, Varlık Vergisi, II. Dünya Savaşı.

ACCORDING TO THE OPPOSIT NEWSPAPERS TAN AND VATAN ECONOMIC APPLICATIONS IN THE PERIOD OF WAR

The government tried to control the press by the laws passed during the Second World War and it suspended publications of the opposition newspapers. The opposition newspapers wrote articles about foreign policy based on their ideology. Especially On the domestic policy, They wrote critical articles on the application of economic laws such as national conservation law and property tax. Newspapers were concerned about the legal pressure and closure by the government due to their critiques. Therefore critisim was limited with advisory and they were not too harsh. However short term closure penalties were applied to all the newspapers, whether they were in opposition or not. It was seen that critical articles were controlled by the government. In this article, Publication of oppsition newspapers, namely socialist "Tan" and liberal "Vatan", have been studied in terms of their views on the laws concerning economic laws.

PDF

___

Tan ve Vatan Gazetelerinin 1939-1944 yılları arasındaki sayıları incelenmiştir.
Kavânin Mecmuası, C. 21, Ankara, 1939, s. 5;
DÜSTUR 3. Tertip C. 21 s. 274-281
TBMMZC, İçtima: 27, C. 9.
TBMMZC, D:6, C. 28, 1942.
TBMMZC, D:8, C. 28, 1942.
İstatistik Yıllığı 1940-1941, Devlet İstatistik Enstitüsü, C. 12, Ankara, 1942.
İstatistik Yıllığı 1942-1945, Devlet İstatistik Enstitüsü, C. 15, Ankara, 1946.
Teşvik-i Sanayi Kanunu'ndan İstifade Eden Müessesat-ı Sanaiye, İstanbul, 1928, s. 14-20. Kitaplar ve Makaleler 2
Aydemir, Şevket Süreyya, "Değişen Cihan Münasebetleri İçinde Türkiye", Kadro aylık Fikir Mecmuası, S. 8, Mayıs, 1932, s. 8.
--------------, İkinci Adam, İstanbul, 1979.
Sertel, Sabiha, Roman Gibi, Belge Yayınları, İkinci Baskı, 1987.
Sertel, Yıldız, Annem, Sabiha Sertel Kimdi, Neler Yazdı, Belge Yayınları, 3. Baskı, Ocak 2001.
Sertel, Zekeriya, Hatırladıklarım, Gözlem Yayınları, Üçüncü Basım, İstanbul, Mart 1977.
Sınger, Morrıs, The Economic Advence of Turkey 1938-1965, Turkish Economic Society Publication, Ankara, 1971, s. 7.
Sönmez, Şinasi, "İkinci Dünya Savaşı'nda Türk Hükûmetlerinin Temel Gıda Maddelerinin Temini Konusunda Aldığı Tedbirler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S. 47, Bahar 2011, s. 618.
Türk Dış Politikasında 50 Yıl, II. Dünya Savaşı Yılları 1939-1946, Dış İşleri Bakanlığı Araştırma ve Siyaset Planlama Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara, 1973.
Yanardağ, Merdan, Türk Siyasal Yaşamında Kadro Hareketi, Yalçın Yayınları, İstanbul, 1988.
Yetkin, Çetin, SCF Olayı, İstanbul, 1982.
--------------, Türkiye'de Tek Parti Yönetimi 1930-1945, İstanbul, 1983.