KARADAĞ’DA OSMANLI HÂKİMİYETİNİN ZAYIFLAMASI (17. ve 18. YÜZYILLAR)

Osmanlı Devleti, Crnojeviç hanedanlığına son vererek 1479 yılında hâkimiyeti altına aldığı Karadağ'da özerk bir yönetim kurdu ve ülke, 1516 yılından itibaren seçim ile göreve gelen vladika adlı Ortodoks din adamları tarafından yönetilmeye başlandı. Bu durum, 1697 yılında I. Danilo Petroviç'in vladika seçilmesine kadar devam etti. I. Danilo Petroviç, kendisinden sonra vladikalığı akrabalarına bırakarak hanedanlık kurdu ve böylece 1918 yılına kadar Karadağ'ı yönetecek olan Petroviç ailesinin iktidar dönemi başlamış oldu. Petroviç ailesine mensup vladikalar, Osmanlı Devleti'nin hâkimiyetinden kurtulmak için mücadele etmeye başladılar

WEAKENING OF THE OTTOMAN RULE IN MONTENEGRO (17th and 18th CENTURIES)

Ottoman State abolished Crnojeviç Dynasty and founded an autonomous regime in Montenegro which it domineered in 1479. As of 1516, Orthodox men of religion called vladika who were appointed by election, started to govern Montenegro. This situation continued until I. Danilo Petrovic was chosen as vladika in 1697. I. Danilo Petroviç left the reign to his relatives and established a dynasty thereby starting the rulership of Petrovic Family who governed Montenegro until 1918. Vladikas who were the members of Petroviç Family started struggling in order to free themselves from Ottoman rule

___

  • ACAROĞLU, M. Türker, Balkanlar’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu, 1. Baskı, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2006.
  • AGOVİĆ, Bajro, Islamska Zajednica u Crnoj Gori, Istorijski razvoj i organizacija, Mešihat Islamske zajednice u Republici Crnoj Gori, Podgorica 2007.
  • Ahmed Cevdet Paşa, Tezâkir 13-20, (yay.) Cavid Baysun, 2. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1986.
  • Âli Fıtrî, (91-92) Hersek Seferi, 92-293 Osmanlı-Karadağ Seferi ve Hâl-i Hâzır Dârüʼl-harekâtı, İkinci Kitâb, Mekteb-i Harbiyye Matbaası, Dersaâdet 1327.
  • BANCOVİÇ, Safet, “Müslümanlar’ın Karadağ’dan 19. Yüzyıldaki Göçü”, Muhacirlerin İzinde -Boşnaklar’ın Trajik Göç Tarihinden Kesitler-, (der.) Hayri Kolaşinli, 3. Basım, Lotus Yayınevi, Ankara 2004.
  • CASTELLAN, Georges, Balkanların Tarihi, 14.-20. Yüzyıl, (çev.) Ayşegül Yaraman-Başbuğu, 2. Baskı, Milliyet Yayınları, İstanbul 1995.
  • COQUELLE, P., Histoire du Monténégro et de la Bosnie depuis les Origines, Éditeur Ernest Leroux, Paris 1895.
  • DARKOT, Besim, “Karadağ”, İslam Ansiklopedisi, Cilt VI, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1967.
  • GÖLEN, Zafer, “1852-53 Karadağ Askerî Harekâtı ve Sonuçları”, History Studies, International Journal of History, Volume 1/1 2009, ss. 212-296.
  • ________,“1862 Karadağ Askerî Harekâtı ve Sonuçları”, Belleten, Cilt LXXV, Sayı 273, Ağustos 2011, ss. 503-543.
  • JELAVICH, Barbara, Balkan Tarihi, 18. ve 19. Yüzyıllar, (ter.) İhsan Durdu, Haşim Koç, Gülçin Koç, Cilt I, Birinci Baskı, Küre Yayınları İstanbul, 2006.
  • JEZERNIK, Božidar, Vahşi Avrupa, Batı’da Balkan İmajı, (ter.) Haşim Koç, (red.) N. Bilge Özel, Birinci Baskı, Küre Yayınları, İstanbul 2006. Karadağ Coğrafyası, (çev.) Ahmed Tevfik, Mahmud Bey Matbaası, Dersaâdet 1329.
  • KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Cilt VI, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988.
  • KARATAY, Osman, “Ortaçağ’da Karadağ Tarihi”, Balkanlar El Kitabı, Cilt 1, Tarih, KaraM&Vadi Yayınları, Ankara 2006, ss. 140-151.
  • ________, “Osmanlı Hakimiyetinde Karadağ”, Balkanlar El Kitabı, Cilt 1, Tarih, KaraM&Vadi Yayınları, Ankara 2006, ss. 361-370.
  • KARPAT, Kemal H., Balkanlar’da Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, (çev.) Recep Boztemur, 2. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul 2012.
  • KURAT, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, 1. Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1990.
  • Mehmed Subhi, Karadağ ve Ordusu, Karadağ’ın Ahvâl-i Târihiyye ve Coğrafiyyesiyle Kuvve-i Askeriyyesinden Bâhisdir, 1. Baskı, Kitâbhâne-i İslâm ve Askerî, Tüccârzâde İbrâhim Hilmî, Kostantiniyye 1317.
  • MILICH, Zorka, A Stranger’s Supper: An Oral History of Centenarian Women in Montenegro, Twayne Publishers, New York 1995.
  • ORTAYLI, İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, 38. Baskı, Timaş Yayınları, İstanbul 2014.
  • ÖZCAN, Uğur, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı-Karadağ Siyasi İlişkileri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2012.
  • ÖZDEM, Ali Gökçen, Karadağ’ın Osmanlı Egemenliğine Karşı Mücadelesi (1830-1878), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Prof. Dr. İbrahim Yılmazçelik, Elazığ 2012.
  • ÖZTUNA, Yılmaz, Devletler ve Hânedanlar, Avrupa Devletleri, C. IV, Genişletilmiş 2. Baskı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1996.
  • PEPİÇ, Adnan, “Podgorica’nın Kısa Bir Tarihçesi”, Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Sayı 18, Ekim 2005, ss. 273-284.
  • PITCHER, Donald Edgar, Osmanlı İmparatorluğu’nun Tarihsel Coğrafyası, (çev.) Bahar Tırnakcı, 1. Baskı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999.
  • POPOVIC, Aleksandre, Balkanlar’da İslâm, (çev.) Komisyon, İnsan Yayınları, İstanbul 1995.
  • ROBERTS, Elizabeth, Realm of the Black Mountain, A History of Montenegro, First Edition, Cornell University Press, New York 2007.
  • SEDES, İ. Halil, 1875-1878 Osmanlı Ordusu Seferleri, 1876-1877 Osmanlı- Karadağ Seferi, Askerî Matbaa, İstanbul 1936.
  • STEVENSON, Francis Seymour, A History of Montenegro, Jarrold & Sons, Warwick Lane, E.C., London 1912.
  • Şemseddin Sami, Kamûs-ül aʼlâm, Cilt V, Mihran Matbaası, İstanbul 1314. TAŞTAN, Yahya Kemal, “Balkanlar’da Ulusçuluk Hareketleri”, Balkanlar El Kitabı, Cilt 1, Tarih, KaraM&Vadi Yayınları, Ankara 2006, ss. 413-446
  • T.C. Podgorica Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Karadağ’ın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye İle Ekonomik-Ticari İlişkileri 2010-2011 Yılı, Haziran 2011.
  • TEMİZER, Abidin, Karadağ’ın Sosyal ve Ekonomik Yapısı (1853-1913), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mucize Ünlü, Samsun 2013. Tophâneli Kâmil Kapudan, Karadağ, Karadağ Hakkında Baʼzı Maʼlûmatı Şâmildir, Mihran Matbaası, İstanbul 1294.
  • UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Tarihi, Cilt III, Kısım I, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988.
  • ________, Osmanlı Tarihi, Cilt IV, Bölüm I, 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988.