BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI KONULU SIRP VE TÜRK TARİHİ ROMANLARINDA GERÇEK VE KURGU
Balkan Savaşları'nın sona ermesinin ardından başlayan I. Dünya Savaşı bu coğrafyada yaşayan milletleri çeşitli yönlerden etkilemiştir. Sırplar ve Türkler bu savaşlarda farklı koşullarda etkin olmuşlardır. Savaşın sonuçları göz önünde bulundurulduğunda her iki milletin de geleceklerini etkileyen büyük mücadele ve kayıplar yaşamış olmaları ortak noktaları olmuştur. Savaşın kalıntıları, her iki milletin edebiyatlarına da büyük ölçüde yansımıştır. Sırp ve Türk yazarlar tarafından yazılan savaş konulu romanlarda sergilenen üslup farklı olsa da insanlığa yön veren ortak bir bakış açısı geliştirilmiştir. Bu bakış açısı savaşın acılarını derinden hissetmiş iki milletin barış ve empati gibi evrensel değerleri özümseyici hissiyata bürünmesini sağlamış; bu durum da edebî eserlerde kendisini göstermiştir. Büyük Savaşın en önemli muharebelerine sahne olan topraklarında yetişen Türk ve Sırp yazarlar o dönemde yaşananları büyük bir ilhamla anlatmışlardır. Yapılan inceleme sonucu, birbirinden nispeten uzak görünen iki edebiyatın ortak yönlerine rastlanmıştır. Çalışmamızda bu ortak yönler ele alınacak ve Türk-Sırp tarihi romanları çeşitli ölçütlere göre değerlendirilecektir.
REALITY AND FICTION IN SERBIAN AND TURKISH HISTORIC NOVEL WITH FIRST WORLD WAR THEME
The First World War had multiple effects on people who have lived in Southeastern Europe. Both Serbs and Turks participated in the war under different circumstances. Both nations shared common features that greatly affected their future. These features mainly pertained to the survival of arduous battles and the suffering of high casualty rates. The outcome of the war has to a large extent reflected upon the literary scene of both nations. Even though the writing style of Serbian and Turkish writers differed, there was a common humanistic aspect that was shared by the two nations. This aspect allowed the two nations, which had previously experienced the tragedy of war, to absorb the universal values such as peace and empathy, and to express these values through their literary works. Turkish and Serbian writers described the events from the war period with great ingenuity. During our research, we have uncovered common features pertaining to these two seeminlgy distant literary scenes. The research encompasses these common features as well as analyzes Turkish and Serbian literary works.
___
- AJDACIC, Dejan, "Tipovi odstupanja od stvarnosti u istorijskom romanu", Istorijski roman, Zbornik radova, Beograd-Sarajevo 1996, s. 245-252.
- BİLGİN, İsmail, "Uzun Beyaz Bulut - Buket Uzuner'', www.geliboluyuanlamak.com, Editör: Tuncay Yılmazer, (E.T. 21.09.2014).
- CLARK, Christopher, The Sleepwalkers, How Europe Went to War in 1914, New York 2013.
- GAVRILOVIC, Zoran, Neizvesnosti, Narodna Knjiga, Beograd 1985.
- GÜNEŞ, İhsan, Birinci Dünya Savaşı, Çağdaş Dünya Tarihi, Editörler: Prof. Dr. İhsan Güneş, Prof. Dr. Cahit Bilim, Anadolu Üniversitesi, 1999.
- KOVIC, Milos, "Odbrana otadzbine: Srbija u Prvom svetskom ratu" (Anavatan Savunması - Birinci Dünya Savaşında Sırbistan), Putain de Guerre! 1914-1915-1916, Jacques Tardi, Jean-Pierre Verney, Darkwood, Beograd 2013, (Sırpça Baskısının Giriş Bölümü, s. 1-73).
- MARTİNOV, Zlatoje, Sarajevski atentat i Prvi sveski rat, Gavrilo Principheroj ili terorista? (Saraybosna Suikastı ve Birinci Dünya Savaşı: Gavrilo Princip- Kahraman Veya Terörist?), Viewpoints from Southeast Europe, Rosa Luxemburg Stiftung, Belgrade 2014.
- MASLESA, Veselin: Mlada Bosna, Centar za liberterske studije, Beograd 2013.
- MAT, Celal, "Çanakkale Muharebelerini Konu Edinen Türk Romanlar Üzerine", Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 17, Sayı 1, Haziran 2007, s. 81-100.
- NEDOK, Aleksandar, Milisav, Sekulic, "Epilog Prvog svetskog rata u brojkama", Vojnosanitetski Pregled, Vol. 65, Beograd 2008, s. 98-100.
- POPOVIC, Tanja, Recnik knjizevnih termina, Logos art, Beograd 2007.
- POZNAN, Boguslaw Zielinski, "Tipologija srpskog istorijskog romana", Naucni sastanak slavista u Vukove dane, Vol. 29/2, Beograd 1999.
- ŞENŞEKERCİ, Erkan, Gülcan Yılmaz, Ersevinç, Mine ve Şahin, Hayrettin, Atatürk İlkeleri ve Devrimi Tarihi - I, İkinci Basım, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa 2013.
- TEODOSIJEVIÇ, Mirjana, Mustafa Kemal Ataturk u jugoslovenskoj javnosti (Mustafa Kemal Atatürk Yugoslavya Basınında), Nea, Beograd 1998.
- VELICKOVIC, Stanisa, Knjizevni proces, Filozofski fakultet Nis, Nis 1994.
- ISSN: 2147-1371
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2012
- Yayıncı: TRAKYA ÜNİVERSİTESİ BALKAN ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
Sayıdaki Diğer Makaleler
YANYA'DA İLK OSMANLI HÂKİMİYET DÖNEMİ VE XIV. YÜZYILA AİT UNUTULMUŞ BİR ZÂVİYE
225. DOĞUM YILINDA EN BÜYÜK MACAR: ISTVÁN SZÉCHENYI (1791-1860)
TÜRKİYE'DE VE BULGARİSTAN'DA HALK KÜTÜPHANESİ HİZMETLERİ: NİCEL BİR KARŞILAŞTIRMA
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI KONULU SIRP VE TÜRK TARİHİ ROMANLARINDA GERÇEK VE KURGU
Ksenija AYKUT, Stefani MILJKOVIC
ARNAVUTLUK BERAT VİLÂYETİ'NDE YER ADLARI (SÛRET-İ DEFTER-İ SANCAK-İ ARVANİD'E GÖRE)
OĞUZHAN DURMUŞ, Rijetë SIMITÇIU