Arid Karasal Ekosistem Koşulları Altında Oluşmuş Toprakların Sınıflaması ve Dağılımlarının Belirlenmesi
Öz Çalışmanın amacı, arid karasal ekosistem koşulları altında, farklı ana materyal ve farklı fizyografik üniteler üzerinde oluşmuş toprakların belirlenmesi, Toprak Taksonomisi ve Dünya Referans Sistemine göre toprakların sınıflandırması ve haritalanmasını kapsamaktadır. Çalışma alanı, Karaman ili Ayrancı İlçesinde yer almakta olup, yaklaşık 687 km2 bir alanda yürütülmüştür. 577076 m - 596768 m doğu ve 41541331 m – 4174001 m kuzey enlemleri arasında uzanan çalışma alanının, deniz seviyesinden yüksekliği 991 m ile 1774 m arasında değişmektedir. Uzun yıllar yıllık ortalama yağışı 330.8 mm ve sıcaklık ise 12 oC dir. Newhall simülasyon modeline göre, toprak sıcaklık rejimi mesic ve toprak nem rejimi ise zayıf aridic olarak belirlenmiştir. Çalışma alanına ait iklim verileri, topografik harita, uydu görüntüsü, ortofoto, jeolojik harita gibi sayısal altlık materyal olarak kullanılmıştır. Arazi, kullanımı, jeoloji, topografik haritalar ve grid sistemde arazi gözlemleri sonucu, çalışma alanı içerisinde 47 profil tanımlanarak, horizon esasına göre toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinin laboratuvarda yapılan fiziksel ve kimyasal analiz sonuçları ile arazi çalışmalarından elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucu, toprak taksonomisi alt grup düzeyinde altı adet ve WRB sınıflandırma sistemine göre ise yedi alt gurupta toprak sınıfı belirlenmiştir. Toprak profilleri toprak taksonomisine göre alt gurup düzeyinde, aluviyal depozitler ve yamaç eğimler üzerinde oluşmuş, ochric epipedon dışında genetik horizonlar içermeyen genç topraklar olan Entisol olarak sınıflandırılırken, diğerleri ise Aridisoller olarak sınıflandırılmıştır. WRB sınıflandırma sistemine göre ise, bu topraklar sırasıyla Calcaric Regosol, Lithic Leptosol, Fluvic Regosol, Colluvic Regosol, Haplic Regosol ve Haplic Fluvisol olarak sınıflandırılmıştır. Ayrıca, çalışma alanının büyük bir kısmında Entisoller dağılım gösterirken (%71.9), Aridisoller ise çalışma alnının % 28.1’ni oluşturmaktır.
Anahtar Kelimeler:
Arid karasal ekosistem, toprak etüt ve haritalama, toprak sınıflaması
___
- Baldwin M, Kellog EC ve Throp J (1938). Soil Classification. Year Book of Agriculture, USDA.
- Bathgate JD, Duram LA (2003). A Geographic Information Systems Based Landscape Classification Models to Enhance Soil Survey: A Southern Illionis Case Study. Jour. Of Soil and Water Cons. 58:119-127
- Bouyocous GJ (1951). A recalibration of the hidrometer method for making mechanical analysis of soils. Agronomy Journal, 43: 435-438.
- Çullu MA (2012). Toprak etüt haritalama ve toprak yönetimi gerekliliği , Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 1(1): 23-25.
- Dengiz O, Bayramin İ. (2003). Ankara Gölbaşı Topraklarının Farklı Toprak Sınıflandırma Sistemlerine Göre Sınıflandırılması. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 7, 61-68.
- Dengiz O (2007). Characteristics and Classification of Arid Region Soils: Salt Lake Specially Protected Area (Tuz GölüTurkey). Asian Journal of Chemistry 19 (3), 2316-2324.
- Dengiz O, Gülser C, İç S, Kara Z (2009). Aşağı Aksu Havzası Topraklarının Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri ve Haritalanması. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 24 (1): 34-43.
- Dengiz O, Sarıoğlu, FE (2011). Samsun İlinin Potansiyel Tarım Alanlarının Genel Dağılımları ve Toprak Etüd ve Haritalama Çalışmalarının Önemi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 26 (3): 241-253.
- FAO/UNESCO (1990). Soil Map of The World, Revised Legend, World Soil Resource Report, 60, Rome.
- Jackson ML (1958). Soil Chemical Analysis. Prence Hall Inc. Engleewood Cliffs, NJ. USA.
- Jenny H (1980). The Soil Resource; Origin and Behaviour, Ecol. Studies. 37. Springer Verlag, N.Y.
- Kapur S, Aydın M, Akça E, Reich P. 2017. The Soils of Turkey. In: Kapur S, Akça E and Günal H (Eds). Climate Change and Soils.World of Soils Book Series, 45-55 pp
- Lean G. 2008. Down to Earth. Centre for Our Common Future: Geneva.
- Murat, A. ve Temur S. (1995). Karaman (AyrancıKaraman) yöresi talk yatakları, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Orta Anadolu II. Bölge Müdürlüğü, Konya-Selçuk Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Konya Türkiye Jeoloji Bülteni, 38(1), 95-102.
- Newhall F (1972). Calculation of soil moisture rejime from climatic records. Inpublished. Soil Conservation Service, USDA. Rev. 4. Washington, D.C
- Richards LA (1954). Diagnosis and Improvement of Saline and Alkalin Soils. U.S. Dept. Agr. Handbook, 60, 109, Riverside.
- Rhoades, JD (1982). Cation Exchange Capacity. In: A.L. Page (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 2-Chemical and Microbiological Properties (2nd ed.), ASA and SSSA Agronomy Monograph No 9,Madison, pp. 149-157.
- Soil Survey Staff (1992). Procedures for Collecting Soil Samples and Methods Of Analysis For Soil Survey. Soil Surv. Invest. Rep. I. U.S. Gov. Print. Office, Washington D.C. USA.
- Soil Survey Staff (1993). Soil Soil Survey Manual, USDA. Handbook No: 18 Washington D.C.
- Soil Survey Staff (1999). Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
- Tanju Ö (1996). Toprak Genesisi ve Sınıflaması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derkitabı, Yayın no: 1472, Ankara
- Türkeş M (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. 4(2), 1-32
- UNCCD. 1995. The United Nations Convention to Combat Desertification in those Countries Experiencing Serious Drought and/or Desertification, Particularly in Africa, Text with Annexes, United Nations Environment Programme (UNEP): Geneva.
- Van Wambeke AR (2000). The Newhall Simulation Model for estimating soil moisture and temperature regimes. Department of Crop and Soil Sciences. Cornell University, Ithaca, NY.
- WRB (2014). World References Base for Soil Resources. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. World Soil Rep., 106. FAO. Rome. Rhoades, JD (1982). Cation Exchange Capacity. In: A.L. Page (Ed), Methods of Soil Analysis: Part 2-Chemical and Microbiological Properties (2nd ed.), ASA and SSSA Agronomy Monograph No 9,Madison, pp. 149-157.
- Soil Survey Staff (1992). Procedures for Collecting Soil Samples and Methods Of Analysis For Soil Survey. Soil Surv. Invest. Rep. I. U.S. Gov. Print. Office, Washington D.C. USA.
- Soil Survey Staff (1993). Soil Soil Survey Manual, USDA. Handbook No: 18 Washington D.C.
- Soil Survey Staff (1999). Soil Taxonomy. A Basic of Soil Classification for Making and Interpreting Soil Survey. U.S.D.A Handbook No: 436, Washington D.C.
- Tanju Ö (1996). Toprak Genesisi ve Sınıflaması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Derkitabı, Yayın no: 1472, Ankara Türkeş M (2012). Türkiye’de Gözlenen ve Öngörülen İklim Değişikliği, Kuraklık ve Çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi. 4(2), 1-32
- UNCCD. 1995. The United Nations Convention to Combat Desertification in those Countries Experiencing Serious Drought and/or Desertification, Particularly in Africa, Text with Annexes, United Nations Environment Programme (UNEP): Geneva.
- Van Wambeke AR (2000). The Newhall Simulation Model for estimating soil moisture and temperature regimes. Department of Crop and Soil Sciences. Cornell University, Ithaca, NY.
- WRB (2014). World References Base for Soil Resources. International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. World Soil Rep., 106. FAO. Rome.
- ISSN: 2146-7072
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Toprak Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü
Sayıdaki Diğer Makaleler
Konya İli Açık Tarla Koşullarında Marul Bitkisinin Su-Verim Parametrelerinin Belirlenmesi
Mehmet ŞAHİN, Yildirim Fekrt Abdulrazzaq AL-BAYATI
Yenilenmiş Rüzgâr Erozyonu Eşitliği İklim Faktörünün Ulusal Ölçekte Belirlenmesi
Kenan İNCE, Suat ŞAHİN, Günay ERPUL
Emine ARSLAN, Gökhan ÇAYCI, Orhan DENGİZ, Mahmut YÜKSEL, Nuray Çiçek ATİKMEN
Göllerde Su Bütçesi Hesaplaması: Uluabat Gölü Örneği