Sahhaflarşeyhizade Vakanüvis Esad Efendi’nin (1789-1848) Kendi Kaleminden Oto/biyografik Metin Parçaları

Bu makale Sahhaflarşeyhizade Esad Efendi’nin (1789-1848) şahsi mecmualarındaki otobiyografik nitelik taşıyan kısa metin parçalarına odaklanır. Makale metinlerin içeriği hakkında bilgi verir. Esad Efendi’nin bu metinleri oluşturmasının arkasındaki motivasyonunu araştırır. Metinlerin Esad Efendi tarafından başka mecralarda kullanım olasılıklarını inceler. Makalede öncelikle Esad Efendi’nin hayatı, resmi görevleri ve eserlerine kısaca değinilmiştir. Daha sonra Esad Efendi’nin mecmualarına kaydettiği otobiyografik notlar ve bilgilerin çeviri yazıya aktarımı verilmiştir. Esad Efendi’nin biyografisi ile ilgili pek çok kaynak, bu notlardaki bilgileri tekrar etse de notlar bugüne kadar çeviri yazı ile (ya da tıpkı basımla) yayınlanmamıştır. Makalede bu metinlerin içeriği Esad Efendi’nin hayatı ve görevlerine paralel olarak konumlandırılacaktır. Sonuç bölümünde ise Esad Efendi’nin bu metin parçalarını kaydetme sebepleri ve olası kullanım amaçları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sahhaflarşeyhizade Esad Efendi, mecmua, otobiyografik metinler, biyografik metin derleme

Keywords:

Sahhaflarşeyhizade Esad Efendi, mecmua, otobiyografik metinler, biyografik metin derleme,

PDF

___

Yazma Eserler Süleymaniye Kütüphanesi (SK)- Esad Efendi, 3847. Süleymaniye Kütüphanesi (SK)- Yazma Bağışlar, 201. Kitap, Makale ve Tezler Aktepe, Münir. “Esʿad Efendi”. TDV İslâm Ansiklopedisi, (İstanbul: MEB, 1964), 4:358-359. Çavdar, Tuba. “Esad Efendi Kütüphanesi”. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 1995. 11: 347. Demircioğlu, Tülay Gençtürk. “Mustafa Salim ve Mecmūʿası”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 12 (2014): 29-64. Elger, Ralf ve Yavuz Köse. Many Ways of Speaking about the Self: Middle Eastern Ego- Documents in Arabic, Persian, and Turkish- 14th-20th Century. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2010. Emecen, Feridun. “Osmanlı Kronikleri ve Biyografi”, İslam Araştırmaları Dergisi, 3 (1999): 83-90. Güldöşüren, Arzu. “II. Mahmud Dönemi Osmanlı Uleması”. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, 2013. Hammer - Purgstall, Joseph Freiherr von. Geschichte der osmanischen Dichtkunst bis auf unsere Zeit. vol. 4. Pesth: Conrad Adolph Hartleben’s Verlag, 1838. Heyd, Uriel. “The Ottoman ʿUlemā and Westernization in the Time of Selīm III and Maḥmūd II”. The Modern Middle East: A Reader. Yay. Haz. Albert Hourani, 145-168, California: University of California Press, 1993. Kafadar, Cemal. “Self and Others: The Diary of a Dervish in Seventeenth Century Istanbul and First Person Narratives in Ottoman Literature”. Studia Islamica 69 (1989): 121-150. Karahasanoğlu, Selim. Kadı ve Günlüğü: Sadreddinzade Telhisi Mustafa Efendi Günlüğü (1711- 1735) Üstüne Bir İnceleme. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2013. Küçükaşçı, Mustafa Sabri. “Seyyid”, TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 2009. 37: 40-43. Niyazioğlu, Aslı. Dreams and Lives in Ottoman Istanbul: A Seventeenth Century Biographer’s Perspective. London: Routledge, Taylor & Francis Group, 2017. Oğraş, Rıza. Esʿad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safa-endûz’u. Burdur: Dilek, 2001. Tanpınar, Ahmet Hamdi. XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: İstanbul Edebiyat Fakültesi, 1956. Terzioğlu, Derin. “Man in the Image of God in the Image of the Times: Sufi Self-Narratives and the Diary of Niyāzī-i Mıṣrī (1618-94)”. Studia Islamica 94 (2002): 139-65. Vatansever, Nazlı. “Sürûrî’nin Tarih Mecmûʻası, Metin Tesisi-İnceleme”. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, 2014. ________ “Ṣaḥḥāflarseyḫizāde Esʿad Efendi’s (1789-1848) Text Compilation Practices and Intellectual Curiosities”. Doktora Tezi, Viyana Üniversitesi, 2022. ________ “Books as Career Shapers The Reading Activities of Ṣaḥḥāflarşeyḫizāde Esʿad Efendi (1789-1848) at the Rise of His Career”. Authors as Readers in the Mamlūk Period and Beyond. yay. haz. Elise Franssen, 277-302. Venice: Ca Foscari, 2022. Yılmazer, Ziya. Vak’anüvis Esad Efendi (Sahhaflar Şeyhizâde Seyyid Mehmed): Hayatı ve Eserleri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1984. ________ “Esad Efendi, Sahhaflarşeyhizade”, TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 1995. 11: 345. ________ Vak’a-nüvis Esʿad Efendi Tarihi: (Bahir Efendi’nin Zeyl ve İlaveleriyle) 1237-1241/1821-1826. İstanbul: Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 2000. Elektronik Kaynaklar Database for Ottoman Inscriptions, no: 964 http://www.ottomaninscriptions.com/information.aspx?ref=list&bid=873&hid=964 Son Erişim Tarihi: 07.10.2022 Database for Ottoman Inscriptions, no: 965 http://www.ottomaninscriptions.com/verse.aspx?ref=list&bid=873&hid=965. Son Erişim Tarihi: 07.10.2022