Yoksulluktan Yoksunluğa Göç: Marmaris ve Mersin Örnekleri

1990 yılından sonra ülkemizde bazı kentler yoğun göç baskısı altında kalmıştır. Bu yeni dönem göç hareketlerinde, göçün gerçekleşme sürecini ve göç eyleminin oluş biçimini de kapsayan farklılıklar görülmektedir. Zira bu dönem göç hareketlerinin bir tarafında kitlesel ve zincirleme bir şekilde gerçekleşen ve zorunlu göç kapsamına giren göç türü ağırlık kazanmaktadır. Bu zorunlu göç sürecinde, göçmenler kente tamamen hazırlıksız/birikimsiz gelmekte ve kentlerde işgücü fazlalığı, bütünleşememe ve yoksulluk geçmişten çok daha fazla ön plana çıkmaktadır. Diğer tarafta ise klasik göç gerekçelerinin (sosyo-ekonomik nedenler) yanı sıra, mevsimlik işgücü ihtiyacı doğrultusunda, kısmen zincirleme olarak gerçekleşen ve etkisi dönemsel olan göç de aynı dönemde sürmüştür. Bu çalışmada, Türkiye’deki son dönem gelişmeler dikkate alınarak, kentsel alanına yönelen zorunlu göç ile daha öncede çeşitli göç araştırmalarına konu olan Mersin ve turizm sektörünün lokomotif mekânlarından olan ve mevsimlik olarak yoğun göç alan Marmaris kentleri ele alınacaktır. Her iki kentte yürütülmüş iki ayrı saha araştırmasından elde edilen veriler kullanılarak, bu mekânlardaki 2006 yılı itibariyle elde edilen veriler değerlendirmeye tabi tutulacak ve göçün neden olduğu yoksulluk ile göçe neden olan yoksulluk tabloları ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, zorunlu göç, yoksulluk, yoksunluk, kent

Migration from Poverty to Deprivation: The Cases of Marmaris and Mersin

Some cities have been under the pressure of migration since 1990. In this new era of migration, there seems to be some differences in the process of migration and its way of occurrence. In this era, a new type of migration in the form of forced mass successive migration has become dominant, on the one hand. In this type of migration, migrants move to metropolitan areas without any preparation and accumulation; and surplus of labor, exclusion and poverty are more visible than ever in cities. On the other hand; classical migration due to socioeconomic reasons as well as seasonal migration in tandem with the need for seasonal labor continued in the same period with the new type of migration. This paper, taking into consideration the recent developments in Turkey, focuses on two cities: one is Mersin, a city receiving flow of peasants subject to forced migration; and another is Marmaris, where truism sector plays an important role in economic life and which receives migrants during truism season. This study analyzes the data coming from two different studies conducted in the two cities in 2006. The main goal of the study is to examine poverty caused by migration and poverty tabloids causing migration on the base of the data.

Keywords:

Migration, forced migration, poverty, deprivation, city,

PDF

___

Akkaya, Y., 2002, “Göç, Yoksulluk ve Kentsel Şiddet”, içinde Yoksulluk Şiddet ve İnsan Hakları, TODAİE, Ankara.
Bozkurt, N., 2000, Denizi Kurutmak-Dünden Bugüne Zorunlu Göç ve İskân Politikası, Belge Yayınları, İstanbul.
DİE- (Devlet İstatistik Enstitüsü), 2002, 2000 Genel Nüfus Sayımı Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri: İçel, DİE Matbaası, Ankara.
Erder, S., 1995, “Yeni Kentliler Ve Kentin Yeni Yoksulları”, Toplum ve Bilim, Sayı: 66, İstanbul.
Erhan, S., 1997, “Göç ve Kimlik, İç. Toplum ve Göç”, II. Ulusal Sosyoloji Kongresi, DİE & Sosyoloji Derneği, Ankara.
Geray, C., 2007, “Toplumsal Konut Yöneltisi ve TOKİ’nin Tutum ve Yöneltilerindeki Son Değişiklikler”, içinde Kent ve Planlama - Geçmişi Korumak Geleceği Tasarlamak, (ed.) Mengi, A., İmge, Ankara.
Göktürk, A., 2006, “Göç ”, Eleştirel Sağlık Sosyolojisi Sözlüğü, (ed.) Nalçacı, E., Hamzaoğlu, O. & Özalp, E., Nazım Kitaplığı:34, Sol Meclis Dizisi: 6, İstanbul.
Göktürk, A. & Tümtaş, M. S., 2008, “Kentin Değişimi”, Özgürlük Dünyası Dergisi, 195, Temmuz, İstanbul.
Göktürk, A. & Akkaya, Y., 2006, “Yerel Yönetimler ve Sınıfsal Tercihler (Mersin Örneği)” İç. 2. Sınıf Çalışmaları Sempozyumu: Türkiye’yi Sınıf Gerçeğiyle Anlamak, SAV Yayınları, İstanbul.
Gül, H., Gül-Sallan, S. & Memişoğlu, D., 2007 “Türkiye'de Yoksullukla Mücadele Politikaları, Kentsel Yoksulluk ve Yerel Yönetişim”, içinde Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-II: Uygulama, (der.) Özgür, H. & Kösecik, M., Nobel, Ankara.
Işık, O. & Pınarcıoğlu, M. M., 2003, Nöbetleşe Yoksulluk Sultanbeyli Örneği, İletişim Yayınları, İstanbul
Petersen, W., 1958, “A General Typology of Migration”, American Sociological Review, Volume 23, Number: 3, New York.
Tümtaş, M. S., 2007, Türkiye’de İç Göçün Kentsel Gerilime Etkisi: Mersin Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
http://www.mersin.gov.tr/index.php?sa=icerikmn&tur=ozl&mn=5, Erişim Tarihi: 7 Aralık 2006.
www.report.tuik.gov.tr