Cahit Tanyol Cumhuriyet’in kuruluş sürecine yakından tanık olur. O, elit bir eğitim kadrosu tarafından yetiştirilir, meslek yaşamına önce Türkçe öğretmeni olarak başlar. İstanbul Üniversitesi felsefe bölümünü bitirdikten sonra bir süre felsefe öğretmenliği yapar. Daha sonra sosyoloji bölümüne asistan olarak girer ve akademik hayatı başlar. Genç yaşta fikir hayatına katılır. Dönemin önde gelen edebiyatçı ve fikir adamlarıyla birlikte dergiler çıkartır. Gazetelerde köşe yazarlığı yapar. O düşünce hayatında eleştirel bir aydındır. Bu nedenle ne İsa’ya ne de Musa’ya yaranabilir. Onu ne “Sağ” ne de “Sol” anlar. Kişiler, liderler yerine onların biçimlendirdiği fikir sistemlerini önemser. Bu nedenle bir sistem olarak Marksizm’i ve Kemalizm’i değerlendirir. Tanyol Türk sosyolojinde özgün bir sosyolog olarak yerini alır. Eğitimde kullanılan “yakından uzağa”, “bilinenden bilinmeyene”, “somuttan soyuta” ilkelerine uygun olarak sosyal gerçekliği anlamak için, işe kendi yaşadığı bölgedeki köy monografileriyle başlar. Daha sonra din, ahlak, laiklik ve politika üzerine araştırmalar ve incelemeler yapar, genellemelere ulaşır. Türkiye gerçekliğine uygun bir sosyolojinin inşasında aktif rol alır.

Cahit Tanyol closely witnessed the construction process of the Republic. He is educated by an élite cadre; and started his career as a Turkish teacher first. After graduating from the Department of Philosophy at Istanbul University, he worked as a philosophy teacher for a while. Then, he became a research assistant at the Sociology Department at İstanbul University and started his academic career. He, together with some prominent writers and philosophers of the era, published several journals. Moreover, Tanyol wrote columns in some newspapers. He has been a critical intellectual in his thoughts. This has compelled him into an in-between position. Neither “left”, nor “right” has comprehended him properly. Rather than persons or leaders, he has given priority to the systems of thought they shape. Thus, he analyzed Marxism and Kemalism as systems of thoughts. Tanyol took his place within Turkish sociology as a distinctive sociologist. Consistent with the principles of pedagogy, such as “from near to distant”, “from familiar to unfamiliar” and “from concrete to abstract”, he started with village monographs to understand social reality. Later on, he examined and conducted researches on religion, ethics, secularism and politics. He took an active part in the construction of sociology proper for Turkey’s context.