Oya Sevcan ORAK, Elif EMİRZA, Kübra GÜLIRMAK

Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının Meslek ve Bilimsel Etkinlik Deneyimleri Açısından İncelenmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının, meslek ve bilimsel etkinlik deneyimleri açısından incelenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan araştırma Türkiye’de bulunan bir üniversite hastanesinde çalışmakta olan 140 hemşire yapılmıştır. Araştırmanın verileri “Hemşire Tanıtıcı Bilgi Formu” ve “Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Ölçek “Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik inanç ve beklentiler”, “Kanıta dayalı hemşireliği uygulama niyeti” ve “Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik duygular” olmak üzere üç alt boyuttan oluşmaktadır. Araştırmada anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Bulgular: Araştırmadaki hemşirelerin %90’ının kadın, %72,1’inin lisans mezunu olduğu, yaş ortalamalarının 33,11±7,51 ve meslekte çalışma sürelerinin 11,61±7,48 yıl olduğu belirlenmiştir. Hemşirelerin bilimsel toplantılara katılma, mesleki örgüte üye olma durumlarına göre “kanıta dayalı hemşireliğe yönelik inanç ve beklentiler” ve “kanıta dayalı hemşireliğe yönelik duygular” alt boyutları; Araştırma sonuçlarını uygulamada kullanma durumlarına göre “kanıta dayalı hemşireliği uygulama niyeti” puanları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Yaş ve meslekte çalışma yılı ile “kanıta dayalı hemşireliğe yönelik inanç ve beklentiler” alt boyutu arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır (p<0,05). Sonuç: Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının ortanın üzerinde olumlu olduğu ve bu tutumun gelişmesinde lisansüstü eğitime sahip olma, bilimsel bir çalışmayı oldukça iyi ve çok iyi düzeyde anlayıp yorumlayabilme, sorumlu hemşire olma, hemşirelik haftası kapsamındaki etkinliklere ve hemşirelikle ilgili bilimsel toplantılara katılma, araştırma sonuçlarını hasta bakım sürecinde kullanma, mesleki bir derneğe üye olma durumlarının etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

hemşirelik, kanıt, kanıta dayalı hemşirelik

Investigation of the Attitudes of Nursing Working at a University Hospital Towards EvidenceBased Nursing in Terms of Their Professional and Scientific Activity Experiences

Objective: The aim of this study is to examine the attitudes of nurses working in a university hospital towards evidence-based nursing in terms of their professional and scientific activity experiences.

Keywords:

Nursing, Evidence-based nursing, Evidence-based practices,

PDF

___

1. Saunders H, Vehviläinen JK. Nurses’ evidence‐based practice beliefs and the role of evidence‐based practice mentors at university hospitals in Finland. Worldviews on Evidence‐Based Nursing, 2017;14(1):35-45.
2. Karagözoğlu Ş. Bilim, Bilimsel Araştırma Süreci ve Hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2006; 13(2):64-71.
3. Partlak GN, Üstün B. Psikiyatri hemşireliğinde kanıta dayalı uygulamalar. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2016; 9(3):112-118.
4. Kocaman G. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulamalar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2003. 2, 61-69.
5. DiCenso A, Guyatt G, Ciliska D. Evidence-based nursing: Aguide to clinical practice [electronic resource]. Hamilton, Ontario, Canada: ElsevierMosby; 2005.
6. Cullum N, Ciliska D, Haynes RB, Marks S. Evidence-based nursing: An introduction [electronic resource]. Oxford: Blackwell. 2013
7. Öztürk Çopur E, Kuru N, Canbolat Seyman Ç. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulamalara genel bakış. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2015; 1(2): 51-55.
8. Zhou F, Hao Y, Guo H, Liu H. Attitude, Knowledge, And Practice On Evidence-Based Nursing Among Registered Nurses İn Traditional Chinese Medicine Hospitals: A Multiple Center Cross-Sectional Survey İn China. ECAM. 10.1155/2016/5478086. Published online: 27 July 2016.
9. Yılmaz M, Gürler H. Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamaya ilişkin görüşleri. FNJN. 2017; 25(1):1-12.
10. Doğan SD, Karaçay SY, Arslan S, Yurtseven Ş, Nazik E, Yüksekkaya SE. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019; 8(2):39-45.
11. Ayhan Y, Kocaman G, Bektaş M. Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutum ölçeği”nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015; 17(2-3): 21-35.
12. Daştan B, Hintistan S. Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2018; 1(1): 1-9.
13. Yılmaz E, Çeçen D, Aslan A, Kara H, Toğaç Kızıl H, Mutlu S. Cerrahi Kliniklerde Çalışan Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumları ve Araştırma Kullanımında Algıladıkları Engeller. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2018; 15 (4): 235-241.
14. Yılmaz D, Düzgün F, Dikmen Y. Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019; (4): 713-719.
15. Ruzafa-Martinez M, Lopez Iborra L, Madrigal Torres M. Attitude towards evidence-based nursing questionnaire: development and psychometric testing in Spanish community nurses. Journal Evaluation Clinical Practice. 2011; 7(4): 664-670.
16. Ashktorab T, Pashaeypoor S, Rassouli M, AlaviMajd H. Nursing students’competencies in evidence-based practice and its related factors. Nursing and Midwifery Studies. 2015. 230-47.
17. Aslan H, Gürdap Z. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve periferik venöz kataterle ilişkili enfeksiyonu önlemeye yönelik bilgi düzeyleri. The Journal of Turkish Family Physician. 2021; 12(2), 84-98.
18. Dikmen Y, Filiz NY, Tanrıkulu F, Yılmaz D, Kuzgun H. Attitudes of intensive care nurses towards evidence-based nursing. International Journal of Health Sciences and Research. 2018; 8 (1): 138-142.
19. Yıldırım MS, Yıldız E. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi.2020; 3(2), s.24-29, e-ISSN:2636-8439.
20. Fu L, Su W, Ye X, Li M, Shen J, Chen C, Guo Q, Ye L, He Y. Evidence-Based Practice Competency and Related Factors Among Nurses Working in Public Hospitals. The Journal of Health Care, 2020; 57: 1–9.
21. Şen Şadi E, Yurt S. Hemşirelerin kanıta dayalı uygulamalara yönelik tutumlarının belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 14(2): 102-107.
22. Baran Karataş G, Atasoy S, Şahin S. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020; 7(3): 352 -359.
23. Küçükoğlu S, Bükecik T, Aytekin A, Çelebi A. Acil birimlerde çalışan hemşirelerin adli vakayla ilgili yaklaşımları ve kanıta dayalı uygulamaları. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi. 2017; 14 (1): 1-8.
24. Menekli T, Korkmaz M. Dâhiliye Hemşirelerinin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2021; 14(1): 38-47.
25. Merih YD, Potur DC, Esencan TY. Doğum sonu kliniklerinde çalışan ebe ve hemşireler kanıta dayalı uygulamaların neresinde?. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2017; 1(4):8-14.
26. Fiset VJ, Graham ID, Davies BL. Evidence‐based practice inclinical nursing education: a scoping review. Journal Nursing Education. 2017;(9):534‐541.
27. Gerçek E, Okursoy A, Dal NA. Awareness and attitudes of Turkish nursing students towards research and development in nursing. Nurse Education Today. 2016; 46 (Supplement C):50-6.
28. Şenyuva E. Hemşirelik eğitimi ve kanıta dayalı uygulamalar. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2016; 24:59-65.
29. Youssef NF, Alshraifeen, A, Alnuaimi K, Upton P. Egyptian and Jordanian nurse educators' perception of barriers preventing the implementation of evidence‐based practice: a cross‐sectional study. Nurse Education Today. 2018; 64: 33‐41.
30. Malik G, McKenna L, Plummer V. Perceived knowledge, skills, attitude and contextual factors affecting evidence-based practice among nurse educators, clinical coaches and nurse specialists. International Journal Of Nursing Practice. 2015; 21(2):46-57.
31. Reid J, Briggs J, Carlisle S, Scott D, Lewis C. Enhancing utility and understanding of evidence based practice through undergraduate nurse education. BMC Nursing. 2017; 16(58):1-3.
32. Mulenga C, Naidoo JR. Nurses’ knowledge, attitudes and practices regarding evidence-based practice in the prevention of motherto-child transmission of HIV programme in Malawi. Curationis. 2017; 40(1):1-8.