TIBBİ BEŞERİ BİLİMLER
Özet Tıp, insanlığı hastalık bağlamında anlama sanatıdır. Nitelikli bir
tıp doktoru olmanın temel şartı, yeterli bilimsel bilgiye sahip iyi bir sanatçı
olmaktır. Ne sadece bilimsel bilgi ne de tek başına sanat veya beşeri bilimler
hastayı iyileştirmeye yetmez. Tıbbi beşeri bilimler öğrencisini daha insancıl
(yardımsever, sempatik ve insan refahı için endişelenen bireyler) yapmaktadır. Tıbbi beşeri bilimler kavramı öncesinde medikalizayon kavramı hakim
iken günümüzde beşeri bilimlerin etkisi ile biyopsikosoyal kavram ön plana
çıkmaktadır. Dünyadaki birçok tıp fakültesi; felsefe, etik, edebiyat, tiyatro
ve sanat gibi disiplinler aracılığıyla 1950’lerden itibaren tıp eğitim
müfredatına beşeri bilimleri entegre etmiştir. Tıbbi beşeri bilimler birçok
fakültede multidisipliner uygulansa da interdisipliner bir yapıdır. Yapılan
çalışmalardan ve edinilen deneyimlerden anlaşıldığı üzere hekimler hastaları
ile ilk teması yaşamadan tıbbi beşeri bilimlerle bakış açısını kazanmış
olmaları gerekmektedir. Tıbbi beşeri bilimler Türkiye’de 2000’li yıllara kadar ihmal edilse
de, bu süreçten sonra tıp fakültelerinin hızla eğitim programlarına ya da
seçmeli ders olarak müfredatlarına girmeye başlamıştır. Tıbbi beşeri bilimler,
hekimlere eleştirel ve yansıtıcı düşünce becerileri, kişilik ve ahlaki gelişim,
tıbbi sorun ve küresel olaylar hakkında farklı perspektif geliştirebilme
özelliği kazandırır.
Tıp eğitimcilerin en büyük görevi artan bilgi yüküne rağmen, duygu
yoksunu ve sağır hekim sayısını minimuma indirmektir. Bunu da tıbbi beşeri bilimleri
tıp eğitim müfredatına entegre ederek sağlamak mümkündür.
Anahtar Kelimeler:
Tıbbi Beşeri Bilimler, Nitelikli Hekim, Biyopsikososyal Yaklaşım
___
- 1. Panda, S. C. (2006). Medicine: science or art?. Mens sana monographs, 4(1), 127.
- 2. Arnott, R., Bolton, G., Evans, M., Finlay, I., Macnaughton, J., Meakin, R., & Reid, W. (2001). Proposal for an academic Association for Medical Humanities. Medical humanities, 27(2), 104-105.
- 3. VİKİPEDİ ÖZGÜR ANSİKLOPEDİ. (2016, Ekim). https://tr.wikipedia.org/wiki/Be%C5%9Feri_bilimler: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ana_Sayfa adresinden alındı
- 4. AKTURA, B. (2010). Tıpta İnsan Bilimleri. http://www.istanbul.edu.tr/itf/halksagligi/Tiptainsanbiimleri.ppt. adresinden alındı
- 5. Yeşim UNCU, Mehmet AKMAN. (2004). Sağlığa Biyopsikososyal Yaklaşım. AİLE DOKTORLARI İÇİN KURS NOTLARI (s. 73-79). içinde ankara: SağlıkBakanlığı.
- 6. SEZGİN, D. (2013). Tıbbileştirme . Toraks Bülteni, 27-29.
- 7. Lieberman J, S. M. (1995). Practicing Biopsychosocial Medicine. D. Rakel içinde, Textbook of Family Practice (s. 55-61). Philadelphi.
- 8. Ben-Sira, Z. (1976). The function of the professional's affective behavior in client satisfaction: A revised approach to social interaction theory. Journal of Health and Social Behavior, 3-11.
- 9.Scarpaci, J. L. (1988). Help-seeking behavior, use, and satisfaction among frequent primary care users in Santiago de Chile. Journal of Health and social Behavior, 199-213.
- 10. Ross, C. E., & Duff, R. S. (1982). Returning to the doctor: the effect of client characteristics, type of practice, and experiences with care. Journal of Health and Social Behavior, 119-131.
- 11. Ousager, J., & Johannessen, H. (2010). Humanities in undergraduate medical education: a literature review. Academic Medicine, 85(6), 988-998.
- 12. ELÇİN, M. (2007). TIPTA İNSAN BİLİMLERİ PROGRAMLARININ GELİŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER. Ankara, Türkiye: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Programları ve Öğretim Yüksek Lisans Programı.
- 13. Boudreau, J. D., & Fuks, A. (2015). The humanities in medical education: ways of knowing, doing and being. Journal of Medical Humanities, 36(4), 321-336.
- 14. Bleakley, A. (2015). Where do the medical humanities. A. Bleakley içinde, Medical Humanities and Medical Education (s. 12-39). New York: Routledge.
- 15. Evans, H. M., & Macnaughton, J. (2004). Should medical humanities be a multidisciplinary or an interdisciplinary study?. Medical Humanities, (s. 1-4.)
- 16. Spike, J. P. (2003). Developing a Medical Humanities concentration in the medical curriculum at the University of Rochester School of Medicine and Dentistry, Rochester, New York. Academic Medicine, 78(10), 983-986.
- 17.Gülpinar, M. A., Akman, M., & User, İ. (2009). A course,‘The Human in Medicine’, as an example of a preclinical medical humanities program: a summary of 7 years. Medical teacher, 31(10), e469-e476.
- 18. Ünalan, P. C., Kalaça, S., Çifçili, S., Uzuner, A., Akman, M., Sarıkaya, Ö., & Gülpınar, M. A. (2006). TEMEL HEKİMLİK UYGULAMALARININ ÖĞRETİLMESİ İÇİN BİR PROGRAM MODELİ: KLİNİK UYGULAMALARA GİRİŞ. TIP EĞİTİMİ DÜNYASI, 22(22). (s.10-16)
- 19. Evans, M. (2002). Medicine, philosophy, and the medical humanities. Br J Gen Pract, 52(479), 447-449
- 20. Bleakley, A. (2015). Evaluating the impact of medical humanities provision. A. Bleakley içinde, Medical humanities and medical education: how the medical humanities can shape better doctors. (s. 206-228). New York: Routledge.
- 21. ALTAN, S., RAHMAN, S., & Sırrı, Ç. A. M. (2013). Tıp fakültesi klinik öncesi eğitim almakta olan öğrencilerin tıp etiği konusundaki bilgi düzeyleri. Fırat Tıp Dergisi, 18(2), 109-116.
- 22. Evans, M., & Greaves, D. (2001). A renaissance for the ‘sense of wonder’? Med Ethics: Medical Humanities, s. 27.
- 23. EÜTF. (2016, 12 15). Özel Çalışma Modülü. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi: https://okm.med.ege.edu.tr/e-ogrenme/ adresinden alındı
- 24. İÜTF. (2017, 02 20). Seçmeli Dersler. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi: http://istanbultip.istanbul.edu.tr/ogrenci/wp-content/uploads/2014/08/D%C3%B6nem-1-2-3-Se%C3%A7meli-Ders-Tan%C4%B1t%C4%B1m-Kitap%C3%A7%C4%B1%C4%9F%C4%B1.pdf adresinden alındı
- ISSN: 1303-328X
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2000
- Yayıncı: Tıp Eğitimini Geliştirme Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Funda İfakat Tengiz, Hatice Şahin
Serdar ÖZDEMİR, Tamer EDİRNE, Murat KUTLU, Selda SAYIN KUTLU