Melis NAÇAR, Zeynep BAYKAN, Fevziye ÇETİNKAYA

20888

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ VE İKİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNDE TÜKENMİŞLİK DURUMU VE EĞİTİMİN ETKİSİ

Amaç: Tükenmişlik, mesleki olarak strese çok maruz kalanlarda, özellikle de hekimlerde çok sıktır. Tıp öğrencilerindeki tükenmişlikle ilgili olarak çok az şey bilinmektedir. Bu çalışmada Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinde okuyan birinci ve ikinci sınıf öğrencilerinde tükenmişlik durumu ve eğitimin bu duruma etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Kasım 2006- Aralık 2007 arasında yapılmıştır. Çalışmaya toplam 264 birinci ve ikinci sınıf öğrencisi (41 müdahale – 223 kontrol) katılmıştır. Stres yönetimi isimli seçmeli dersi isteyen birinci ve ikinci sınıf öğrencileri alabilmişlerdir. Hem müdahale hem de kontrol grubuna bir ön test, bu tarihten bir yıl sonra da son test uygulanmıştır. Maslach Tükenmişlik Ölçeği (MTÖ), tükenmişliği ölçmede kullanır ve üç alt ölçeği vardır: Duygusal tükenme (DT), Duyarsızlaşma (D) ve kişisel başarı noksanlığı (KB). Bulgular: Tıp öğrencilerinin 155’i (%58.7) erkekti, 262’si (%99.2) bekârdı. Eğitimden önce müdahale ve kontrol grubu arasında MTÖ’nün üç alt ölçeği açısından istatistiksel olarak bir fark yoktu. Müdahale grubunun alt ölçeklerin ortalama puanları: DT:12.04.7, D:3.62.5, KB:11.43.6. Kontrol grubunun alt ölçeklerin ortalama puanları: DT:12.35.4, D:4.32.7, KB:12.03.8 olarak saptanmıştır. Eğitimden sonra müdahale grubunda duygusal tükenme puanları azalmıştır. Müdahale grubunun alt ölçeklerin ortalama puanları: DT:12.04.5, D:4.42.8, KB:13.24.5. Kontrol grubunun alt ölçeklerin ortalama puanları: DT:14.45.6, D:4.93.1, KB:12.53.7. Sonuç: Bu sonuçlara dayanarak, yetişkin eğitimi prensiplerine dayalı olarak verilen stres yönetimi eğitiminin tıp öğrencilerinde tükenmişliğin özellikle de duygusal tükenme alt boyutunun azaltılmasında etkili olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:

Tükenmişlik Sendromu, tıp öğrencileri, müdahale, duygusal tükenme, duyarsızlaşma

Burnout in Faculty of Medicine on first and second year: An Intervention

Background: Burnout, a marker of professional distress prevalent among residents and physicians, has been speculated to originate in medical school. Little is known about burnout in medical students. In this study, burnout status and effect of training of the first and second year students in Erciyes University Medical Faculty was aimed to be assessed. Methods: Study was conducted in November 2006- December 2007. A total of 264 first and second year medical students (41 intervention – 223 control) participated to the study. A elective course entitled “Stress Management” was offered to first and second year medical students. students were surveyed on the first day (time 1) of the elective course and again a year later (time 2). Maslach Burnout Inventory (MTÖ) was used to assess the burnout status. There are three subscscales on the MTÖ: 1.Emotional Exhaustion (DT), 2.Depersonalization (D), and 3.Personal Accomplishment (KB). Results: Of the medical students, 155 (58.7%) were male, 262 (99.2%) were single. Before the training there was no statististicly difference three subscales of the MBI. The average points of subscscales were DT:12.04.7, D:3.62.5, KB:11.43.6 in the intervention group. The average points of subscscales were DT:12.35.4, D:4.32.7, KB:12.03.8 in the control group. Emotional Exhaustion points of the intervention group decrease after the training. The average points of subscscales were DT:12.04.5, D:4.42.8, KB:13.24.5 in the intervention group. The average points of subscscales were DT:14.45.6, D:4.93.1, KB:12.53.7 in the control group. Conclusions: Regarding this results stress management training based on adult learning principles is effective on medical students to reducing burnout especially emotional exhaustion subscscales.
Keywords:

Burnout Syndrome, Medical Students, Intervention, Emotional Exhaustion, Depersonalization,

PDF

___

  • Freudenberger HJ. Staff burn-out. J Soc Issues 1974; 30:159-65.
  • Maslach C, Jackson SE. The measurement of experienced burnout. Journal of Occup Behav 1981; 2: 99-113.
  • Piko BF. Burnout, role conflict, job satisfaction and psychosocial health among Hungarian health care staff: a questionnaire survey. Int J Nurs Stud. 2006;43(3):311-8.
  • Firth-Cozens J. Doctors, their wellbeing, and their stress. BMJ. 2003; 326(7391):670-1.
  • Shanafelt TD, Bradley KA, Wipf JE, Back AL. Burnout and self-reported patient care in an internal medicine residency program. Ann Intern Med. 2002;136(5):358-67.
  • Aslan D, Kiper N, Karaağaoğlu E ve ark. Türkiye’de Tabip Odalarına Kayıtlı Olan Bir Grup Hekimde Tükenmişlik Sendromu ve Etkileyen Faktörler. Türk Tabipleri Birliği Yayınları. 2005, Ankara.
  • Dyrbye LN, Thomas MR, Huntington JL, Lawson KL, Novotny PJ, Sloan JA, Shanafelt TD. Personal life events and medical student burnout: a multicenter study. Acad Med. 2006;81(4):374-84.
  • Güdük M, Erol Ş, Yağcıbulut Ö ve ark. Ankara’da bir tıp fakültesinde okuyan son sınıf öğrencilerde tükenmişlik sendromu. STED 2005; 14(8): 169-73.
  • Shapiro SL, Shapiro DE, Schwartz GE. Stress management in medical education: a review of the literature. Acad Med. 2000;75(7):748-59.
  • Mosley TH Jr, Perrin SG, Neral SM, Dubbert PM, Grothues CA, Pinto BM. Stress, coping, and well-being among third-year medical students. Acad Med. 1994;69(9):765-7.
  • Ergin C. Maslach tükenmişlik ölçeğinin Türkiye sağlık personeli normları. 3P Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi 1996;4(1):28-33.
  • Beck AT An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961. 4:561-71.
  • Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliliği, güvenilirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7: 3-13.
  • Ünal S, Karlıdağ R, Yoloğlu S. Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerinin yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Klinik Psikiyatri 2001; 4(2):113-8.
  • Kurçer MA.Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;2(3):10-5.
  • Kaya M, Üner S, Karanfil E, Uluyol R, Yüksel F, Yüksel M. Birinci basamak sağlık çalışanlarında tükenmişlik durumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6(5): 357-63.
  • Willcock SM, Daly MG, Tennant CC, Allard BJ. Burnout and psychiatric morbidity in new medical graduates. Med J Aust. 2004;181(7):357-60.
  • Aslan H, Aslan O, Kesepara C. Kocaeli'nde bir grup sağlık çalışanında işe bağlı gerginlik, tükenme ve iş doyumu.Toplum ve Hekim Dergisi 1997;12: 24-9.
  • Serinken M, Ergör A, Çimrin AH, Ersoy G. İzmir İlindeki acil servis hekimlerinin tükenme düzeyleri. Toplum ve Hekim, 2003, 18(4): 293-99.
  • Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Derg 2006; 16(1:9-14.
  • Öztürk A, Tolga Y, Şenol V, Günay O. Kayseri ilinde görev yapan sağlık idarecilerinin tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi 2008; 30(2):92-9.
  • Guthrie E, Black D, Bagalkote H, Shaw C, Campbell M, Creed F. Psychological stress and burnout in medical students: a five-year prospective longitudinal study. J R Soc Med. 1998;91(5):237-43.
  • Wolf TM. Stress, coping and health: enhancing well-being during medical school. Med Educ. 1994;28(1):8- 17.
  • Krakowski AJ. Stress and the practice of medicine--the myth and reality. J Psychosom Res. 1982;26(1):91-8.
  • Paykel ES. The evolution of life events research in psychiatry. J Affect Disord. 2001;62(3):141-9.
  • Buğdaycı R, Kurt AÖ, Şaşmaz T, Öner S. Mersin İli’nde pratisyen ve uzman hekimlerde depresyon sıklığı ve etkileyen faktörler. Toplum Hekimliği Bülteni 2007; 26(1): 32-6.
  • Aslan HS, Gürkan SB, Alparslan ZN, Ünal M. Tıpta uzmanlık öğrencisi hekimlerde tükenme düzeyleri. Türk Psikiyatri Dergisi 1996;7(1):39-45.
  • Penson RT, Dignan FL, Canellos GP, Picard CL, Lynch TJ Jr. Burnout: caring for the caregivers. Oncologist. 2000;5(5):425-34.
  • Gorter RC, Eijkman MA, Hoogstraten J. A career counseling program for dentists: effects on burnout. Patient Educ Couns. 2001;43(1):23-30.
  • Finkelstein C, Brownstein A, Scott C, Lan YL. Anxiety and stress reduction in medical education: an intervention. Med Educ. 2007;41(3):258-64.
  • Krasner MS, Epstein RM, Beckman H, et al. Association of an educational program in mindful communication with burnout, empathy, and attitudes among primary care physicians. JAMA. 2009; 302(12): 1284-93.
Tıp Eğitimi Dünyası-Cover
  • ISSN: 1303-328X
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Tıp Eğitimini Geliştirme Derneği
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ BİRİNCİ VE İKİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNDE TÜKENMİŞLİK DURUMU VE EĞİTİMİN ETKİSİ

Melis NAÇAR, Zeynep BAYKAN, Fevziye ÇETİNKAYA

ÇERÇEVE EĞİTİM PROGRAMI GELİŞTİRME REHBERİ-2: MEZUNİYET ÖNCESİ ÇERÇEVE EĞİTİM PROGRAMI

Mehmet Ali GÜLPINAR, Berrak Ç. YEĞEN, Sibel KALAÇA

TIP EĞİTİMİ ANABİLİM DALLARI V. KIŞ OKULU SONUÇ RAPORU

Mehmet Ali GÜLPINAR, Berrak Ç. YEĞEN, Sibel KALAÇA

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM I, II VE III. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DOKTOR KAVRAMINA İLİŞKİN İLERİ SÜRDÜKLERİ METAFORLAR

Hülya Aybek, Ilgaz Akdoğan, Şükran Tok, Türkay Nuri Tok

ÜÇÜNCÜ SINIF TIP ÖĞRENCİLERİNDE PROFESYONALİZM FARKINDALIĞINI ARTTIRMA: BİR ÇALIŞTAYIN SONUÇLARI

Ümmü Zeynep AVŞAR, Zeliha Cansever, Hamit Acemoğlu Abdul SATTARKHAN, Ümit AVŞAR

KALP SESLERİ DERSLERİNDE MODEL KULLANIMININ ÖĞRENCİ MEMNUNİYETİ VE ÖĞRENME ÜZERİNE ETKİSİ

Zeynep BAYKAN, Ali BAYKAN, Melis NAÇAR