MARKANIN KORUMA KAPSAMININ BELİRLENMESİNDE AYIRT EDİCİLİK GÜCÜNÜN ETKİSİ VE TANINMIŞ MARKANIN ZAYIF UNSURUNUN DURUMU -MCDONALD’S KARARLARI YÖNÜNDEN BİR İNCELEME

Marka hakkı sahibi, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’ndaki koşullar çerçevesinde, markasının aynı veya benzerini içeren tescil taleplerine itiraz edebilmekte ve üçüncü kişilerin hukuka aykırı kullanımlarını tecavüz davaları aracılığıyla engelleyebilmektedir. Ancak bu yetkiler, yalnızca markanın koruma kapsamına giren durumlarda kullanılabilmektedir. Markanın koruma kapsamının belirlenmesinde ise tescilli işaretin sicilde nasıl gösterildiği, özgünlüğü, tanınmış olup olmadığı ve işaretin tescilli olduğu sınıflar gibi çeşitli unsurlar göz önünde bulundurulmaktadır. Aynı şekilde, sonraki işaret ile tescilli marka arasında karıştırılma, haksız yarar sağlama yahut ayırt ediciliğe zarar verme gibi ihtimallerin var olup olmadığı tek tek değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, korumanın kapsamı asıl olarak, tescil edilen işaretin ayırt edicilik gücü ile bağlantılıdır. Ayırt ediciliği yüksek olan işaretlerin koruma kapsamı bu doğrultuda artmakta, zayıf olanlarınki ise azalmaktadır. Bu çalışmada ayırt edicilik unsurunun markanın koruma kapsamına etkisi incelenmekte, özellikle ayırt ediciliği yüksek olan “tanınmış markalar” ile ayırt ediciliği düşük olan “zayıf markalar”ın durumu ortaya konulmaktadır. Ayrıca, tanınmış markalar ile zayıf işaretlerin aynı markada bir arada bulunması ihtimalinde, markanın koruma kapsamının bundan nasıl etkileneceği sorusuna cevap aranmaktadır. Bu noktada Yargıtay ve Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın, McDonald’s davasındaki farklı yaklaşımları değerlendirilmektedir. Zira anılan mahkemeler, tanınmış markanın (“McDonald’s”) zayıf unsurunun (“Mc”) koruma kapsamına dâhil olup olmadığı konusunda farklı kararlar vermiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ayırt Edicilik, Zayıf Marka, Zayıf Unsur

THE IMPACT OF DISTINCTIVENESS IN DETERMINING THE SCOPE OF TRADEMARK’S PROTECTION AND THE SITUATION OF WEAK ELEMENT OF WELL-KNOWN TRADEMARK -AN ANALYZING FROM THE PERSPECTIVE OF MCDONALD’S CASES

Proprietor of a trademark can object to application for registration of trademarks because of identity or similarity of marks within framework the conditions in the Industrial Property Law No. 6769. S/he can also hinder to illegal use of trademark by force of an action for infringement. However, these rights can be used only if the scope of trademarks protection covers the existing case. Determining the scope of trademarks protection depends on several criterions such as originality of registered trademark, registered classes of goods or services and whether trademark is well-known or not. Similarly, it is also important whether there is likelihood of confusion or possibility to take unfair advantages from registered trademark or potentiality to harm distinctive character of trademark. Besides all these, scope of protection is mainly connected to power of distinctiveness of registered mark. The stronger distinctiveness mark has, the wider protection it acquires. In this study, we examine the effects of distinctiveness on the scope of trademark’s protection. In this context, “well-known trademark” as an example of strong distinctiveness and “weak trademark” as an example of weak distinctiveness are examined. Especially, we try to figure out the consequences of trademarks that are both well-known and include weak elements at the same time. We evaluate the two different approaches in McDonald’s cases of Turkish Court of Cassation and Court of Justice of European Union. Both courts evaluate the problem whether the scope of protection of well-known trademark (“McDonald’s”) includes the weak element (“Mc”), differently.

Keywords:

Distinctiveness, Weak Trade Mark, Weak Element,

PDF

___

Arkan, Sabih: Ticarî İşletme Hukuku, 24. Bası, Ankara 2018. Arkan, Sabih: Marka Hukuku, C. I, Ankara 1997 (Marka Hukuku). Aktekin, Uğur/Doğan Alkan, Güldeniz/Özcebe, Zeynep C.: Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 02.10.2013 Tarihli 2013/11-52E. ve 2013/1416K. Sayılı Kararı (“Diamond Kararı”) ve Tanımlayıcı İbareler İçeren Markaların Karıştırılma İhtimali Değerlendirilmesi, FMR 2015, C. 17, S. 2, s. 17-24. Basire, Yann: Family of Marks and Protection of Marks with a Reputation in the McDonald’s Case, JIPLP 2016, Vol. 11, No. 11, s. 803-805. Battal, Ahmet: Tanınmış Marka Pratiği Hakkında Bazı Düşünceler, Batider 2009, C. XXV, S. 4, s. 255-274. Bilge, Mehmet Emin: Marka ve Ticaret Unvanı Arasında İltibas, TFM 2015, S. 2, s. 7-22 (İltibas). Bilge, Mehmet Emin: Ticari Ad ve İşaretler Arasında Karıştırılma Tehlikesi, Ankara 2014 (Karıştırılma Tehlikesi). Bozgeyik, Hayri: Vasıf Belirten İbarelerin Marka Olarak Tescili, TFM 2016, S. 1, s. 93-95. Çağlar, Hayrettin: Marka Hukuku Temel Esaslar, Ankara 2013. Çolak, Uğur: Türk Marka Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 2016. Dirikkan, Hanife: Tanınmış Markanın Korunması, Ankara 2003. Doğan, Beşir Fatih: Türk, Alman ve Avrupa Birliği Hukukuna Göre Marka Olamayacak İşaretlerin Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanarak Tescil Edilebilirliği Sorunu, FMR 2006, C. 6, S. 3, s. 17-42. European Union Intellectual Property Office (EUIPO): Guidelines for Examination of European Union Trade Marks, Version 01.10.2017, (https://euipo.europa.eu/ohimportal/trade-mark-guidelines), s.e.t: 01.09.2018 (Guidelines). Fezer, Karl-Heinz: Markenrecht, 4. Auflage, München 2009. Folliard-Monguiral, Arnaud/Rogers, David: EU Trade Mark Round-up 2016, JIPLP 2017, Vol. 12, No. 4, s. 278-296. Gómez Segade, José A.: Unterscheidungskraft und “Secondary Meaning” im Kennzeichenrecht, GRUR Int. 1995, s. 944-954. İmirlioğlu, Dilek: 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre Marka Hukukunda Ayırt Edicilik ve Markanın Ayırt Ediciliğinin Zedelenmesi, 2. Baskı, Ankara 2018 (Ayırt Edicilik). İmirlioğlu, Dilek: Marka Hukukunda Ayırt Edicilik ve Kişi Adı Markalarında Ayırt Edicilik Tespiti, BÜHFD 2017, C. 3, S. 3, s. 87-114 (Kişi Adı Markaları). Kaya, Arslan: Marka Hukuku, İstanbul 2006. Memiş, Tekin: Örneklerle Zayıf Marka Kavramı, Fikri Mülkiyet Yıllığı 2012, Ankara 2013, s. 385-422. Öztek, Selçuk: İlaç Markaları, Kazancı Hukuk Dergisi 2004, S. 4, s. 66-72 (http://www.kazanci.com/kho2/hebb/files/makale-selcukoztek-4.htm, s.e.t: 11.09.2018). Sitko, Joanna: Trade Marks With a Reputation and Famous Marks: Differences in Approach Between the European Union, Poland and the United States in Relation to the Principle of Speciality, QMJIP 2017, Vol. 7, No. 3, s. 331-342. Städeli, Matthias/Brauchbar Birkhäuser, Simone: Art. 3 MSchG [in Basler Kommentar - Markenschutzgesetz, Wappenschutzgezetz (Herausgebers: Lucas David/Markus R. Frick), Basel 2017]. Suluk, Cahit/Karasu, Rauf/Nal, Temel: Fikri Mülkiyet Hukuku, İstanbul 2017. Şenocak, Kemal: Toplumda Tanınmışlık Düzeyine Erişmiş Markanın Farklı Mal veya Hizmetlere İlişkin Korunması (556 sayılı KHK m. 8/IV), Batider 2009, C. XXV, S. 2, s. 133-176. Tekinalp, Ünal: Fikrî Mülkiyet Hukuku, İstanbul 2012 (Fikrî Mülkiyet) Tekinalp, Ünal: Esas Unsurları Dolayısıyla Koruma Dışı Kalan Markalar, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65. Yaş Armağanı, Ankara 1988, s. 69-78. TPE: Marka İnceleme Kılavuzu 2015, (http://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/F9E4CFAF-A7AE-4FEA-8BCC-DA8B5C7DAB00.pdf, s.e.t.:01.09.2018). Yasaman, Hamdi: Tanınmış Markalar, Ord. Prof. Dr. Halil Arslanlı’nın Anısına Armağan, İstanbul 1978, s. 691-708. Yasaman, Hamdi: Marka Hukuku ile İlgili Makaleler, Hukuki Mütalaalar, Bilirkişi Raporları III, İstanbul 2008. Yıldız, Burçak: Yargıtay Kararları Işığında Coğrafî Markalar, İnÜHFD 2018, C. 9, S. 2, s. 1325-156. Yılmaz, A. Lerzan: Marka Olabilecek İşaretler ve Mutlak Tescil Engelleri, İstanbul 2008.