Edebî metinler, toplumsal yapının anlaşılmasına ve yorumlanmasına yardımcı olmaktadır. Toplumun ve bireyin ilgilerini kurgusal metinler olan roman ve hikâyelerde bulabileceğimiz gibi hatıralarda da bulabilmekteyiz. Hatta hatıralar, roman ve hikâyelere göre mekân, zaman ve kişi bağlamında daha gerçekçi olabilmektedir. Anlatılan dönemi, olayı ya da kişiyi okuyucuya daha realist ve ayrıntılı bir biçimde sunmaktadırlar. Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nde kadın eğitim mekânları açısından toplum yapısı ve yaşam tarzını anlayabilmek amacı ile edebi eserler incelenmektedir. Osmanlı Devleti’nde bilgi paylaşımının ve iletişim ağının olduğu farklı mekânlar bulunmaktadır. Bu mekânlara örnek olarak, kahvehaneler, camiler, hamamlar, mesire alanları, birahaneler vb. örnekler verilebilir. Kadınlar açısından daha detaylı bir şekilde bu alanlara değinirsek, eğitim alanlarının bilginin paylaşımında en önde geldiğini söylememiz doğru olacaktır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’ndeki kadın eğitim mekânları romanlar ve anılar üzerinden incelenmiştir. Müfide Ferit Tek’in “Aydemir” ve “Pervaneler” romanları ile Halide Edip Adıvar’ın “Mor Salkımlı Ev” adlı anı kitabında yer verilen kadın eğitim mekânlarına araştırmada değinilmiştir. Makale, yöntem bakımından nitel bir çalışmadır.

Literary texts help the social structure to be understood and be commented on. We can find the interest of the individual and the society not only in the fictional texts like novels and stories but also in memoirs. Compared to novels and stories, memoirs can even be more plausible in the contexts of place, time and person. They present the relevant time, event or person more realistically and in a detailed way. Literary works will be studied in this research with aim of understanding the social structure and life style from the perspective of women's education places. Different spaces can be found in the Ottoman Empire where knowledge-sharing and communication web exist. Coffee-houses, mosques, public baths, picnic areas, beer-houses can be the examples for these spaces. If we touch upon these spaces from the perspective of women in detail, it would be true to say that educational spaces take the forefront in knowledge sharing. In this study, women’s education centers in the Ottoman Empire are examined through novels and memoirs. The spaces of women’s education in Müfide Ferti Tek’s novels “Aydemir” and “Pervaneler" (Moths) and Halide Edip Adıvar’s memoir “Mor Salkımlı Ev” (The House with Purple Wisteria) are touched upon in the research. This article is a qualitative study in terms of its methods.