TÜRKİYE’DE KAYIT DIŞI İSTİHDAM SORUNU VE MÜCADELE STRATEJİLERİ

İstihdam olgusu, dünya ekonomileri ve toplumları açısından önemli bir yere sahiptir. İstihdam olanaklarının arttırılmasına yönelik politikalar aynı zamanda üretime doğrudan katkı sağlamaktadır. Ancak ekonomilerin mücadele ettiği ve yapılan faaliyetlerin kayıt dışında kaldığı kayıt dışı istihdam, etkileri ve sonuçları bakımından önemli bir sorun olarak görülmektedir. Bu sorunla mücadele edilmesi ve uygun politikaların belirlenmesi gerekmektedir. Uluslararası anlamda Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), insana yakışır iş politikasıyla çeşitli stratejiler geliştirmektedir. Bu stratejilerin temelinde çocuk işçiliğini önleme, kadın istihdamını arttırma ve kayıt dışılığı önlemek öncelikli hedeflerdir. Bunların sonucunda gerekli ekonomik büyüme ve kalkınmanın gerçekleşeceği öngörülmektedir. Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), benzer şekilde kayıt dışılığı önlemek adına çeşitli faaliyetleri sürdürmektedir. Bu faaliyetler kapsamında beş ana strateji belirlenmiş olup, gerekli mücadele sürdürülmektedir. Sosyal güvenliğin önemi vurgulanıp denetim, hizmet kalitesi, bilinçlendirme ve istihdam maliyetleri gibi konular ele alınmaktadır. Maliye bakanlığı bünyesinde Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), kayıt dışılığın önün geçmek adına eylem planları hazırlamaktadır. Bu planlarda devletin hazine gelirleri önemli yer tutmaktadır. Bu yüzden, yapılan faaliyetlerin temelinde vergi ödemeleri bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kayıt Dışı İstihdam, SGK, ILO, GIB

INFORMAL EMPLOYMENT ISSUES AND CONTROL STRATEGIES IN TURKEY

Employment has an important place in terms of world economies and societies. Policies for increasing employment opportunities also contribute directly to production. However, unregistered employment, where the economies are struggling and the activities carried out, are seen as an important problem in terms of their effects and results. This problem must be tackled and appropriate policies should be determined. Internationally, the International Labor Organization (ILO) develops various strategies with a decent work policy. Preventing child labor, increasing female employment and preventing unregistered work are the primary objectives of these strategies. As a result, it is predicted that the necessary economic growth and development will take place. In order to avoid informality Social Security Institution in Turkey (SGK) has continued its various activities. For these activities, five main strategies are determined and the necessary effort is maintained. The importance of social security is emphasized and issues such as auditing, service quality, awareness and employment costs are discussed. In the Ministry of Finance, the Revenue Administration (GİB) prepares action plans to prevent informality. In these plans, the treasury revenues of the state have an important place. Therefore, there are tax payments on the basis of activities.

Keywords:

Unregistered Employment, SGK, ILO, GIB,

PDF

___

Candan, M. (2007). Kayıt Dışı İstihdam, Yabancı Kaçak İşçi İstihdamı ve Toplumumuz Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkileri (Uzmanlık Tezi), Türkiye İş Kurumu ve Genel Müdürlüğü.
Çelik, E. ve Güney, A. (2017). “Kayıt Dışı İstihdam Olgusu ve Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam”, İktisadiyat Dergisi, 1(1), ss. 213-248.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), (2009) Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2008-2010), GİB yayını, Ankara.
Kalaycı, C. ve Kalan, E. (2017). “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Politikalarının Analizi”, Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 1(1), ss. 17-34.
Kutbay, H. (2018). “Kayıt Dışı İstihdamın Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi”, Social Sciences Research Journal, 2(7), ss. 172-189.
Küçükali, A. ve Lokmacı, L. (2015). “Türkiye’de Gizli İşsizler ve Eksik İstihdam Edilenler Aracılığı ile Verilen İstihdam Hizmetleri: İş ve Meslek Danışmanları, Erzurum Örneği”, Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), ss. 74-84.
Mahiroğulları, A. (2017). “Türkiye’de Kayıt Dışı İstihdam ve Önlemeye Yönelik Stratejiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), ss. 547-565.
Özpınar, Ş., Demir, Ö. ve Keskin, S. (2011). “Türkiye’de İstihdamın Yapısının Değerlendirilmesi (2000-2010)”, Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 3(2), ss.133-142.
Özsabuncuoğlu, İ.H. ve Direkçi, T. (2012). “Seçilmiş Bazı Makroekonomik Değişkenlerin Türkiye’de Bölgesel İstihdama Etkisi” Türkiye Ekonomi Kurumu (TEK) Yayını.
Pekin, Ç. (2014). İktisat Teorisinde İstihdam Yaklaşımları Çerçevesinde Türkiye’de İstihdam Sorunu ve Çözüm Önerileri (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, İktisat Teorisi Bilim Dalı, İstanbul (Türkiye).
Sarıca, A.O. (2006). Kayıt Dışı İstihdam ve Mücadele Yöntemleri (Planlama Uzmanlığı Tezi), Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/calisan/ (Erişim Tarihi: 02.04.2019).
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2012), Tanım ve Kavramlar, www.tüik.gov.tr/MicroVeri/Hia_2012/turkce/metaveri/tanim/index.html (Erişim Tarihi: 30.03.2019).
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), www.ilo.org/ankara/areas-of-work/lang--tr/index.htm (Erişim Tarihi: 06.04.2019).