Mehmet Nur YAVUZER

27943

Baba Tahir’in Kavmiyeti Üzerine Bir Araştırma

“Baba Tahir’in Kavmiyeti Üzerine Bir Araştırma” makalesi Baba Tahir’i tanıtmakta ve onun kavmiyeti üzerinde durmaktadır. Bu araştırmada öncellikle Baba Tahir’in ismi ve mahlasları tanıtılmış, kalenderîlik hakkında bilgi verilmiş, daha sonra onun kavmiyeti üzerinde durulmuştur. Son yıllarda onun kavmiyeti hakkında bir iddia ortaya atılmış ki bu araştırma bu iddia üzerinde yoğunlaşmakta, şairin kavmiyeti ile ilgili bazı bilgi ve belgeler sunmakta, tarihi belgeler ile konu üzerinde durmakta ve konuyu yorumlamaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Baba Tahir, Kavmiyet, Kürt, Fars, Lor, Lek

A Research On Baba Taher’s National Identity

This article entitled ‘A Research on Baba Taher’s National Identity’ aims to introduce Baba Taher and focus on his national identity. In this study we first give name and nickname of Baba Taher together with information on Qalederiyah. Then we focus on Baba Taher’s national identity. There are some claims on Baba Taher’s identity in last years hence this study aims to focus on these cliams by presenting some proof and documents on his nationality, focus on his identity via historical documents and interprete the situation.
Keywords:

Baba Taher, Natinality, Kurd, Persian, Lor, Lek,

PDF

___

  • Abbarîkî, S. A. H. (H. 1392). “Nêgahî Tazê Be-Zebanê Şê‘Rê Baba Tahêrê Hemedanî”, Kêtabê Mah Edebîyat, j. 80, Azermah.
  • Adak, A. (2013). Destpêka Edebiyata Kurdî Ya Klasîk, İstanbul: Nûbihar.
  • Aydınlu, S. (2012). Firdevsi’nin Şehnasmesi’nde Kürtler, Çeviri: Erkan Çardakçı, İstanbul: Avesta.
  • Aytaç, G. (2019). Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, 2. Baskı, Ankara: Doğubatı.
  • Azamat, N. (2001). “Kalenderiyye”, Dia, XXI, İstanbul: Tdv Yayınları.
  • Azkaii, P. (1995). Baba Tahir-Name, Tehran: Tus.
  • Baba Tahirê Hemedanî (1932), Dîwanî Kamil Baba Tahir, ç. 2, Tehran: Neşrîyata Meceleya Armaghan.
  • Bahaudînê Qûmî (848 /1469), Pirtûka Destnivîsî, Konya: Mevlana (Etnografya) Müzesi İhtisas Kütüphanesi.
  • Bilgin, O. (1993). “Cüneyd-i Şîrâzî”, İslam Ansiklopedisi, Cilt 8. İstanbul: Tdv.
  • Blau, J. (2012). La Littérature Kurde, Fondation-İnstitut Kurde De Paris 106, Paris: Rue La Fayette.
  • Cebecioğlu, E. (2004). Tasavvuf Terimleri Ve Deyimleri Sözlüğü, 2. Baskı, İstanbul: Anka Yayınları.
  • Çelik, A. F. (2015). “Bâbâ Tâhir-İ Hemedânî Divanının Mehdî-İ Hamîdî Nüshasında Geçen Dobeytîleri Ve Türkçe Tercümesi”, Doğu Esintileri, (3), 247-293.
  • Çetin, S. (2013). Yâkût El-Hamevî’nin Mu‘Cemü’l-Büldân Adlı Eserinde Kürtler, Teza Lîsansa Bilind, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
  • Demircan, A.-Akbaş. M. (2015). Kürtler (Tarih), Ç. 2, İstanbul: Nida.
  • Destgirdî, W. (1929). “Baba Tahirê Uryan”, Mecelle Armaghan (مجله آرمغآن), s. 9, اسفندماه 1307, j. 10.
  • Firdevsi (2009). Şahnâme, Wer. Necati Lugal, İstanbul: Kabalcı Yayinevi.
  • Gökpınar, M.; Geliş, A. C. (2016). Lek Küretleri Çukurova Lekvanikleri, Haymana Lek Şahbazanları, Bingöl Bermeki Lekleri, İstanbul: Do.
  • Gökalp, Z. (2013). Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler, 2. Baskı, İstanbul: Toker.
  • Heron-Allen, E.-Brenton, E. C. (1902). The Lament Of Babatahır Being The Rubaıyat Of Baba Tahır Hemedanı (Uryan), London: Gilbert And Rivington Ltd.
  • Izady, M. R. (2011). Kürtler Bir El Kitabı, Ç. 4, (Wer.: Cemal Atila), İstanbul: Doz.
  • Kara, S. (2012). Dubeytî Baba Tahirê Uryan, Ç. 3, Stenbol: Nûbihar.
  • Kemikli, B. (2013). Türk İslâm Edebiyatı, “Din Ve Edebiyat” Editör: Hasan Aksoy, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir.
  • Kerim, A. H. (2011). Balkan Yarımadasında Kürtler, İstanbul: Evrensel Yayınları.
  • Köprülü, M. F. (1980). Türk Edebiyatı Tarihi, Amadekar: Orhan F. Köprülü- Nermin Pekin, İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Mevlâna Celâleddîn Rûmî (2004). Mesnevî, (Amd.: Adnan Karaismailoğlu), c. I, İstanbul: Yeni Şafak Yayınları. _______________, (2004). Mesnevî-İ Şerîf Şerhî, (Çeviri ve Yorum: Ahmed Avni Konuk), İstanbul: Gelenek Yayınları.
  • Minorsky, V. (1997). “Baba Tâhir ‘Uryan”, Îslâm Ansiklopedisi, Ç. 5, I-XII, Eskişehir: M. E. B. Yayınları.
  • Muînuddîn Îbnu’l Qasim Cuneydê Şîrazî (Şemsî 1328). Şeddu’l-‘Izar Fî Hattî’l-Evzar ‘An Zuvvarî’l-Mezar, B. 3, Tehran: Mohles.
  • Modarreszadeh, A. (1392/2013). “Mergê Endîşêhayê Baba Tahir”, Feslnamê‘Irfanîyat Der Edebê Fairsî (Edeb Ve ‘Irfan Edebistan),Serdem 4, J. 15, 95-108.
  • Nikitin, B. (2013). Kürtler Sosyolojik Ve Tarihi İnceleme, 6. Baskı, İstanbul: Deng.
  • Ocak, A. Y. (2004), Türk Sufiliğine Bakışlar, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Öztürk, M. (2014). “Divan Şairinin Nimet Ve İktidar Ekseninde Ulusları Ötekileştirmesi”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [Taed], s. 51, 63-88, Erzurum.
  • Rawendî, (Muhemmed Bîn ‘Elî Bîn Soleyman) (H. 473). Rahetu’s-Sudûr We Ayetu’s-Surûr Der Tarîxê Alê Selçûq, Têhran: Asatîr.
  • Rawlinson, G. (2006). Medya Krallığı, İstanbul: Doz.
  • Sağniç, F. H. (2002). Dîroka Wêjeya Kurdî, Stenbol, Weşanên Enstîtuya Kurdî Ya Stenbolê.
  • Sâmî, Ş. (1316/1898). Kâmûsu’l-A‘Lâm, c. VI, , İstanbul: Mihran Matbaası.
  • Secadî, ‘E. (1391). Mêjûy Edebî Kurdî, Weş. Sine: Bilavkirdnewey Kurdistan.
  • Sefa, Z. (1369/1990). Tarîxê Edebîyat Der Îran, b. 2, ç.10, Tehran.
  • Şerefxanê Bedlîsî (2014). Şerefname (Dîroka Kurdistanê), (Wer.: Ziya Avcı), Mersin: Azad.
  • Şeriati, A. (2009). Hubut Der Kevîr, http://Shariati.Nimeharf.Com/.
  • …………… (1998). Medeniyet ve Modernizm, Ç. 5, (Wer.: Ahmet Yüksek), İstanbul: Birleşik Yayınları.
  • Şeşen, R. (1999). “İbn Havkal (ابن حوقل)”, Tdv İslâm Ansiklopedisi, c. XX, 1999.
  • Şiwan, Î. E. (2012). Edebê Kownî Kurdî, Hewlêr: Zankoy Selehedîn.
  • Temo, S. (2013). Kürt Şiiri Antolojisi. II, İstanbul: Agora Kitaplığı Yayınları.
  • Tenik, A. (2015). Tarihsel Süreçte Kürt Coğrafyasında Tasavvuf Ve Tarîkatlar, İstanbul: Weş. Nûbihar.
  • Uluçay, Ö. (2010). Ehl-İ Hak Baba Tahir Uryan Zerdüşt, Adana: Gözde.
  • Xeznedar, M. (2001). Mêjûy Edebî Kurdî, Weş. Aras.
  • _______________(2004). Yekemîn Rojên Edebiyatê Li Diyarbekirê, Gotarên Konferansa Edebiyata Rojhilata Navîn Û Pirçandiyê, 4-6 Sermawez 2003, Stenbol: Weş. Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê.
  • Xodayî, Î. (1397/2013). Baba Tahirê Hemedanî ve Ş’irî Amixtê Farisî-Lorî, http://Loor.İr/ باباطاهر-همدانی-و-شعر-آمیخته-فارسی-لری/: Gihîn: 01/06/2020.
  • Qanatê Kurdo (2010). Rêzimana Kurdî Kurmancî-Soranî, Ji Kurdîya Soranî Zülküf Ergün, İstanbul: Nûbihar.
  • Yavuzer, M. N. (2016). Baba Tahir Di Wêjeya Kurdî De, Teza Lîsansa Bilind, Zanîngeha Yüzüncü Yıl, Enstîtuya Zimanên Zindî, Van.
  • Yazıcı, T. (2012). “Baba Tâhir-İ Uryân”, Dia, IV, İstanbul: Tdv. Yayınları,
  • Yıldırım, K. (2013). Baba Tahirê Uryan Hayatı Görüşleri Dîwanı, Stenbol: Avesta.
  • Yıldırım, N. (2015). Rûdekî-Yi Semerkandî (Ö. 329/940). Doğu Esintileri , (3), 133-194.
  • Zerrînkûb, ‘E. (H. 1376). Custucû Der Tesewifê Îran, Ç. 5, Weş. Tehran: Muesese-Ê Intişarat Emîrkebîr. https://Lakistan.Persianblog.İr, “باباطاهر عریان لک؟ یا همدانی”
  • “Dêhxweda” [http://Parsi.Wiki/Dehkhodasearchresult-Fa.Htm), Gihîn: 15/02/2020.
  • https://Ku.Wiktionary.Org, Gihîn: 15/06/2020.
  • https://Wikifeqh.İr/ باباطاهر, Gihîn: 10/05/2020.
The Journal of Mesopotamian Studies-Cover
  • ISSN: 2147-6659
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2016
  • Yayıncı: Mardin Artuklu Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Çukurova Araplarının Sözlü Edebiyatları Üzerine Gözlemler

Muna Yüceol ÖZEZEN

Kurmanci Kürtçesinde Cinsiyet Belirleme Sistemi

Mehmet YONAT

Kürtçe Alfabe ve Latin Harfler

Barzan KANEBİ

Eğitim Bilimleri Açısından Gûz û Mewîj Manzumesi Üzerine Bir Analiz

Numan YURT

Baba Tahir’in Kavmiyeti Üzerine Bir Araştırma

Mehmet Nur YAVUZER

Osmanlı Arşiv Belgelerine Göre Resul Mesti’nin (1823-1908) Hayatı ve Eserleri

Hemin Omar AHMAD