Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Gelir Üzerindeki Etkisi: TR32 Bölgesi Örneğinde Eşbütünleşme Analizi

Bu çalışmada TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) illerinde yapılan sağlık harcamalarının, bu üç ilin gayri safi hasılasına etkisi, 2006Q1:2015Q4 dönemi için Engle Granger eşbütünleşme yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda serilerin eş bütünleşik olduğu görülmüştür. İncelenen bölge örneğinde sağlık harcamalarının gayri safi hasılaya olumlu yönde katkı yaptığı bulgusu elde edilmiştir. Kısa dönem analizinde ise hata düzeltme modelinin çalıştığı yani seriler arasında kısa dönemde meydana gelen sapmaların uzun dönem denge düzeyine yakınsadığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık Harcamaları, Gayri Safi Milli Hasıla, TR32 Bölgesi, Eşbütünleşme Analizi

Impact of Health Expenditure on Income in Turkey: Cointegration Analysis in the Sample of TR32 Region

The impact of the health expenses in TR32(Aydın, Denizli, Muğla) provinces on the economic growth of these three provinces was analyzed by using Engle-Granger Cointegration Analysis for the period of 2006Q1:2015Q4. The result of the analysis shows a cointegration of the serials. This study finds out that the health expenses in the region sample studied here have a positive impact on the economic growth. As for the short term analysis error-correcting mode functions, i.e. deviations emerged among the serials in the short term converge long-term balance level.

Keywords:

Health Expenses, GNP, TR32 Region, Cointegration,

PDF

___

Akar, S. (2014). Türkiye’de Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamalarının Nispi Fiyatı ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1): 311-322.
Amiri, A. ve Ventelou, B. (2012). Granger causality between total expenditure on health and GDP in OECD: Evidence from the Toda-Yamamoto approach. Economics Letters,116(3): 541-544
Aydemir, C. ve Baylan, S. (2015). Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13(7): 417-435
Başara, B. B., Güler, C. veYentür, G. K. (Ed.). (2015). T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014.Ankara: Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Sentez Matbaacılık ve Yayıncılık.
Boussalem, F., Boussalem, Z., Taiba, A. (2014). The Relationship Between Public Spending on Health and Economic Growth in Algeria: Testing for Co-integration and Causality. International Journal of Business and Management, 2(3), 25-39
Cömertler Şimşir, N., Çondur, F., Bölükbaş, M. ve Alataş, S. (2015). Türkiye’de Sağlık ve EkonomikBüyüme İlişkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 52(604), 45-54.
Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2013). Türkiye’de Sağlık-Ekonomik Büyüme İlişkisi . Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37):123-130.
Çalışkan, Z. (2008). Sağlık Ekonomisi: Kavramsal Bir Yaklaşım. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(2): 29-50.
Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010). Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(2): 166-182.
Inuwa, N. ve Haruna, M. U. (2012). Health Expenditure and Economic Growth Nexus: An ARDL Approach For The Case Of Nigeria Jorind, 10(3): 95-100
Kalkınma Bakanlığı. (2015). TR32 Bölgesi Kamu Yatırım Programı Kapsamında Yürütülen Sağlık Yatırımlarının Başlangıç Ödenekleri (CariFiyatlarla). http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/index.aspx
Mutlu, A. ve Işık, A.K. (2012). Sağlık Ekonomisine Giriş. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Sab, R. Smith, S.C. (2001). Human CapitalConvergence: International Evidence, IMF Working Paper, No: 32, 01
Sağlık Bakanlığı. (1992). Sağlık Reformu Çerçeve Taslağı (Yayın no 1). Ankara. Sağlık Bakanlığı Yayınları, S:15
Selim, S., Uysal, D. ve Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3): 13-24.
Stacey, N. (1998). Social Benefits of Education, TheAnnals of theAmerican Academy of Political and SocialScience, 559, 54-63.
Şahbudak, E. ve Şahin, D. (2015). Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Analizi: BRIC Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(4): 154-160.
Şenatlar, B. (2003).Sağlık Ekonomisine Genel Bir Bakış. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4): 25-30.
Telatar, M.O. Terzi, H. (2010). Nüfus ve Eğitimin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Bir İnceleme, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 197-214
Tıraşoğlu, M. ve Yıldırım B. (2012). Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Electronic Journal Vocational Colleges, 111-117.
Tontuş, H. Ö. (2015). TümYönleriyle Sağlık Turizmi (1. baskı). Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı, Anıl Matbaa, Ankara.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2015). Bölgesel İstatistikler, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=istgosterge
Yanar, Y. (2011). Gaziantep İlinde Sağlık Sektörü ve Harcamaları. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı.
Yardımcıoğlu, F. (2012).OECD Ülkelerinde Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Bir İncelemesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2): 27-47
Webber, D. (2002). Policiesto Stimulate Growth: Should We Invest in Healthor Education?,Applied Economics, 34, 1633-1643.
World Health Organization. (2009). Global Health Expenditure Database 2009, http://www.who.int/en/
World Bank. (2016). Indicators, http://data.worldbank.org/indicatorZweifel, P. and Breyer. F. (1997). Health Economics, New York Oxford University Press.