Instagram Fenomenlerinin Paylaşımları Üzerinden Göstergebilimsel Bir İnceleme

Bugün insanlar sosyal medya hesaplarından genellikle sosyal yaşantılarına dair görseller paylaşmaktadırlar. Bu görsellerin yoğun olarak paylaşıldığı Instagram uygulaması ise insanların mobil taşınabilir cihazlarında (Akıllı telefon, tablet bilgisayar vb.) günlük yaşam pratiklerinden örnekler sergilemektedir. Diğer sosyal ağlardan farklı olarak kişiler kimliklerine yakın hissettikleri ya da takip ettiğinde yaşantısından haz duyabileceği kişileri takip ederek popülerleşme yoluna gitmektedir. Böylelikle popüler hale gelen internetteki sosyal ağ öncüleri ya da fenomenler, belirli bir kitleye kendi kullandıkları ürünler ya da birtakım yaşam tarzlarına dayalı uygulamalarla yol göstermekte, onları etkisi altına almaktadır. Karşılıklı etkileşimin de kurulduğu bir hayran-aktör/aktris oyununa dayalı bu sanal mecrada diğer ağlarda pek rastlanılmayan ya da bu denli belirginleşmeyen belirli bir Instagram kültürü yaratılmıştır. Kullanıcı bireyler, paylaşılan görsellere kodlanan anlamlar ile fenomenler aracılığıyla iletişim kurarak kendi kimliklerini ya da sanal kimliklerini bu kişilerin belirledikleri yöntemlerle –tarz geliştirerek- yeniden dönüşüme sokmaktadır. Bu da kimliğin sanallaşması ya da sanal bir gerçeklik yaratılması kavramlarını gündeme taşımaktadır. Buradan hareketle çalışmada, sosyal medya üzerinden Instagram uygulamasındaki fenomenler incelenerek paylaşımda bulundukları görseller analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada ele alınan görseller Roland Barthes’ın göstergebilimsel çözümleme metoduyla kaleme alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, fenomenlerin çeşitli paylaşımları üzerinden insanları görsel unsurlar kullanarak nasıl etkilediği ve görsellerine kodlanan anlamların da birbiriyle nasıl etkileşimde bulunduğu karşılaştırılarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Instagram, fenomen, yıldız kültürü, göstergeler, kimlik

A Semiotical Analysis on The Sharing of Instagram Phenomenes

Today, people share visuals about their social life from social media accounts. The Instagram application, where these images are shared extensively, shows examples of daily life practices in people's mobile portable devices (smartphone, tablet computer, etc.). Unlike other social networks, when people feel close to their identities or follow them, they follow the people who can enjoy their lives and become popular. In this way, social networking pioneers or phenomena on the Internet, which are becoming popular, guide a certain audience with their own products or practices based on some lifestyles. Based on a fan-actor / actress game in which mutual interaction is established, a specific Instagram culture has been created in this virtual medium, which is uncommon or unclear in other networks. User individuals communicate with their own identities or virtual identities by communicating through the phenomena encoded into the shared visuals and re-transforming them with the methods they have identified. This raises the concepts of identity virtualization or the creation of a virtual reality. From this point of view, in this study, the phenomena in Instagram application were analyzed through social media and the images they shared were analyzed. The images discussed in the study were written by Roland Barthes' semiotic analysis method. As a result of the study, it has been determined by comparing how the phenomena affect people using visual elements through various sharing and how the meanings encoded on their visuals interact with each other.

Keywords:

Instagram, phenomenon, star culture, semiotics, identitty,

PDF

___

Kaynaklar
Akarçay, E. (2016). Beslencenin Sosyolojisi: Orta Sınıf(lar)ın Yeme İçme ve Eğlence Örüntüleri. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Akkaya, H. (2016). Moda Atölyesi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Aristotle. (1962). The Rhetoric of Aristotle. (Çev. L. Cooper). New York: Appleton Century-Crofts, Inc.
Ashley, B., Hollows, J., Jones, S. ve Taylor, B. (2004). Food and Cultural Studies. London: Routledge.
Aytaç, Ö. (2002). “Boş Zaman Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 12(1): 231-260.
Barthes, R. (1979). Göstergebilimin İlkeleri. (Çev.: B. Vardar ve M. Rifat). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Barthes, R. (1998). Çağdaş Söylenler. (Çev.: T. Yücel). İstanbul: Metis Yayınları.
Baştürk, O. “Bunlar Oldu da İyi mi Oldu”, Hürriyet Kelebek Eki, 31.12.2018.
Binark, M. (2005). İnternet, Toplum, Kültür. M. Binark ve B. Kılıbay (drl.). Ankara: Epos Yayınları.
Braudy, L. (1986). The Frenzy of Renown: Fame and Its Histoy. New York: Oxford University Press.
Broadbridge, A. M., Maxwell, G. A. ve Ogden, S. M. (2007). “Experiences, Perceptions and Expectations of Retail Employment for Generation Y.” Career Development International, 12(6): 523-544.
Berger, A. A. (2012). Kültür Eleştirisi: Kültürel Kavramlara Giriş. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
Çağlar, B. (2014). “Bir İletişim Biçimi Olarak Göstergebilim”. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 3(2): 22-34.
Çakır Yeygel, S. (2014). “Marka Toplulukları: Markaların Sanal Ortamdaki Etkileşim Alanları”. Yeni Medya Yeni Pratikler Yeni Olanaklar. E. Baştürk Akca (Ed.). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Erdoğan, İ. (2014). Medya Teori ve Araştırmaları. Ankara: Erek Yayınları.
Fiske, J. (2014). İletişim Çalışmalarına Giriş. (Çev. S. İrvan). Ankara: Pharmakon Yayınları.
Fiske, J. (1999). Popüler Kültürü Anlamak. Ankara: Ark Yayıncılık.
Goffman, E. (2009). Günlük Yaşamada Benliğin Sunumu. (Çev. Barış Cezar). İstanbul: Metis Yayınları.
Güngör,N. (2013). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitapevi.
Gürpınar, D. (2016). Kültür Savaşları: Türkiye’de Kültürel Savaşlar, İslam, Sekülerizm ve Kimlik Siyasetinin Yükselişi. İstanbul: Liber Plus Yayınları.
Hatipler, M. (2016). Ekonomik Boyutuyla Görsel Kültür ve Kültür Endüstrisi. İstanbul: Değişim Yayınları.
Hinerman, S. (2018). “Yıldız Kültürü”. İletişim Çağında Kültür. J. Lull (ed.). (Çev. E. S. Civelek). Ankara: Hece Yayınları.
Jenkins, H. (2016). Cesur Yeni Medya: Teknolojiler ve Hayran Kültürü. (Çev. N. Yeğengil). İstanbul: İletişim Yayınları.
Kawamura, Y. (2005). Moda-loji: Moda Çalışmalarına Giriş. (Çev. Ş. Özüdoğru). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Kırık, A. ve Yazıcı, N. (2017). “Instagram Örneği Üzerinden Sosyal Medyada Hikâye Anlatıcılığı”. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2): 82-99.
Lang, K. ve Lang, G. (1961). Fashion: Idenfication and Differentiation in Mass Society in Collective Dynamics. New York: Thomas Y. Crowell Co.
Levi-Strauss, C. (1966). “The Culinary Triangle”. Partisen Review. (Çev. P. Brooks). 33: 586-595.
Marwick, A. ve Boyd, D. (2011). “To See and Be Seen: Celebrity Practice on Twitter”. Convergence: The International Journal of Research –New Media Technologies. 17(2): 139-158.
Mullan, B. (1997). Consuming Television: Television and It’s Audience. UK: Blackwell.
Öcal, D . (2018). “Instagram Örneğinde Sosyal Medyadan Yansıyanlar”. İnif E- Dergi. 3(1): 23-36.
Rifat, M. (1996). Göstergebilimcinin Kitabı. İstanbul: Düzlem Yayınları.
Sanlav, Ü. (2014). Sosyal Medya Savaşları. İstanbul: Hayat Yayıncılık.
Senft, T. M. (2008). Camgirls: Celebrity and Community In The Age of Social Networks. New York: Peter Lang Publishing Inc.
Süer, A. (2016). “Türkiye’de ve Dünyada, AVM’ler ve Perakendede Alışverişin Geleceği”. İstanbul: Yakamoz Yayınları.
Süzmen, A. (2015). Modanın İktidarı. İstanbul: Siyah Beyaz Yayınları.
Tosun, O. B. (2017). “Genç Çiftlerin Sosyal Medyada Yaşam Tarzı Temsilleri: Instagram Örneği”. Global Media Journal TR Edition, 8(15) Güz/Fall.
Tufan Yeniçıktı, N. (2016). “Hakla İlişkiler Aracı Olarak Instagram: Sosyal Medya Kullanan 50 Şirket Üzerine Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 9 (2): 92-115.
Yavuz, C. (2018). “Instagram’da Alışveriş ve Materyalizm”. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi. 4(1): 1-11.
Yaylagül, L. (2009). “Popüler Kültür ve İkonları: İbrahim Tatlıses Örneği”. Medya ve Popüler Kültür: Eleştirel Bir Yaklaşım. (Ed. Enderhan Karakoç). Konya: Literatürk Yayınları.
Yaylagül, L. (2014). Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar. Ankara: Dipnot Yayınları.
Yıldırım, Ü. (2009). “Antik Dönemde Kadın ve Süslenme”. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldız, A. ve Demir, F. (2016). “Üniversite Öğrencilerinin İnternet ve Sosyal Medya Kullanım Amaçlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Örneği”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi Girişimcilik Özel Sayısı, 17(37): 18-36.
Yüksel, A. N. (2001). Tarkan: Yıldız Olgusu. İstanbul: Çiviyazıları Yayınları.
Varol, S. F. (2016). Temsil, İdeoloji, Kimlik. İstanbul: Varlık Yayınları.
Veblen, T. (2007). The Theory of the Leisure Clas (Ed. Marta Banta). Oxford: GBR Oxford University Press.
Waquet, D. ve Laporte, M. (1999). Moda. (Çev. I. Ergüden). Ankara: Dost Yayınları.
Woodward, K. (1997). “Introduction”. Identity and Difference. (Ed. K. Woodward). London: Sage.
“10 Adımda Sosyal Medya Fenomeni Olun”, Posta Gazetesi, 31.12.2018.
Internet Kaynakları
Alkoçlar, N. (2018). “Gülşah Saraçoğlu Biyografisi”. https://www.biyografi.info/kisi/gulsah-saracoglu. (Erişim Tarihi: 08.02.2019).
“Atatürk İmzalı Bonesi ve Her Yıl Doğurttuğu Çocuklarla Anıtkabir Ziyaretiyle Bir Cumhuriyet Kadını: Banu Çiftçi”. (2018). https://onedio.com/haber/ataturk-imzali-bonesi-ve-her-yil-dogurttugu-cocuklarla-anitkabir-ziyaretiyle-bir-cumhuriyet-kadini-banu-ciftci-845622. (Erişim Tarihi: 10.02.2019).
“Danla Biliç Kimdir, Gerçek Adı Nedir, Kaç Yaşında?” (2018). http://www.milliyet.com.tr/danla-bilic-kimdir-gercek-adi-gundem-2794001/. (Erişim Tarihi: 07.02.2019).“Editörler, Influencer’lar, Tasarımcılar: Hande A. Can” (2015). http://voguekimkimdir.com/projects/hande-a-can/. (Erişim Tarihi: 11.02.2019).
“Gardırop Gurusu Hande Can Yüce: Instagram’ın Fenomeni… İşinin Piri…” (2014). http://www.peoplemag.com.tr/ek/uu119.html. (Erişim Tarihi: 11.02.2019).Gardırop Gurusu Hande Can Yüce” (2015). https://www.magdergi.com/roportajlar/gardirop-gurusu-hande-can-yuce/. (Erişim Tarihi: 11.02.2019).
Özten, İ. (2017). “Murat Sakaoğlu KFC Reklamında”. https://www.campaigntr.com/murat-sakaoglu-kfc-reklaminda/. (Erişim Tarihi: 06.02.2019).
“Nusret Gökçe Kimdir? Kasap Nusret Kimdir?” (2017). https://www.sozcu.com.tr/2017/gunun-icinden/nusret-gokce-kimdir-kasap-nusret-kimdir-1834673/ (Erişim Tarihi: 04.02.2019).
“Onların İğneleri Acıtmaz! Başarılı Oldukları Kadar Popüler de Olan Instagram’ın En Gözde Türk Diş Hekimleri” (2018). https://onedio.com/haber/onlarin-igneleri-acitmaz-basarili-olduklari-kadar-populer-de-olan-instagram-in-en-gozde-turk-dis-hekimleri-805177. (Erişim Tarihi: 10.02.2019).
“Oy Kullanan Ünlülerin Sandık Paylaşımları” (2018). https://www.haberler.com/oy-kullanan-unluler-sandik-paylasimlari-10980099-haberi/. (Erişim Tarihi: 05.02.2019).
“Sosyal Medya Fenomeni Nusret’ten İlginç Oy Kullanma” (2017). https://www.haberler.com/sosyal-medya-fenomeni-nusret-ten-ilginc-oy-9505340-haberi/. (Erişim Tarihi: 05.02.2019).
Şişman, C. (2018). “Memeli Mestan Olarak Ünlenen Eylül Öztürk Kimdir?” http://www.milliyet.com.tr/memeli-mestan-olarak-unlenen-eylul-ozturk-kimdir--molatik-9044/. (Erişim Tarihi: 30.01.2019).
Türkmen, C. (2014). “Selfieden Ruhsal Sorunlara”. https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_12461.htm. (Erişim Tarihi: 12.02.2019).
“Ünlü Fenomen Yasemin Sakallıoğlu, Repliğini İzinsiz Kullanan Yasak Elma’nın Senaristlerini Uyardı” (2018). https://www.haberler.com/unlu-fenomen-yasemin-sakallioglu-repligini-11481844-haberi/. (Erişim Tarihi: 03.02.2019).
“Yasemin Sakallıoğlu’na ‘En İyi Fenomen’ Ödülü” (2018). http://www.qualitydergisi.com/Haberi/85553/yasemin-sakallioglu39na-39en-iyi-fenomen3#/0. (Erişim Tarihi: 03.02.2019).