Sevil CENGİZ, Ali Said YER

Afet ve Kaza Riskinin Yüksek Olduğu Sanayi ve Maden Kuruluşlarında Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Güvenlik İklim Algısı ve İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma: Gümüşhane İli Örneği

Afet; bir toplumu tehdit altında bırakan, toplumun kendi imkânları ile müdahalesinin yetersiz kaldığı, ülke genelindeki kaynakların seferber edilmesini gerektiren, büyük ölçüde can ve mal kayıplarına sebebiyet veren beklenmedik ve istenmedik olaylardır. Afet veya kaza risklerinin yüksek olduğu ve binlerce insanın istihdam edildiği sanayi ve maden gibi kuruluşlarda çalışanların ilkyardım eğitimi alması iş sağlığı ve güvenliği açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Gümüşhane ili sanayi ve maden kuruluşlarında çalışanların iş sağlığı ve güvenliği kapsamında güvenlik iklimi algıları ve ilk yardım bilgi düzeylerinin ölçülmesi ve bu ölçümlerin birbirleri ile olan ilişkilerinin saptanması amaçlanmıştır. 297 kişinin katılımı ile gerçekleştirilen araştırmada elde edilen verilerin analizinde SPSS 17 programı kullanılmıştır. Sonuç olarak, çalışanların demografik bilgileri, iş sağlığı güvenliği ve ilk yardım eğitim düzeyleri, kaza geçirme durumları ile katılımcıların iş sağlığı güvenlik iklimi algıları, 7 alt boyutu (iletişim, kadercilik, güvenlik yönetimi, bireysel sorumluluk, güvenlik standartları ve hedefler, kişisel katılım, yönetim bağlılığı) ve ilk yardım bilgi düzeyleri arasında bir takım anlamlı farklılıklar olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Afet Yönetimi, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Kazaları, İlk Yardım

A Study on Determination of Safety, Climate Perception and First Aid Knowledge Levels in the Scope of Occupational Health and Safety of Employees in Industrial and Mining Organizations where Disaster and Accident Risk is High: The Case of Gümüşhane

Disaster; unexpected and undesired incidents, which may put a society under a threat, which may leave the society without the capabilities of tackling the results, which may require to trigger the resources all over the country, which may cause high degree of fatal casualties and loss of assets. Considering occupational health and safety, it is quite critical to equip the employees with a first-aid training who work in the companies which may hava a high risk of disaster and accident and thousands employed such as industrial and mining companies. By this study, it is aimed to measure the level of first-aid awareness and the understanding of safety climate of the employees working in the industrial and mining companies in Gümüshane within the context of occupational health and safety and to identify the relations of all those measarements with each other. It is benefited from some supplementary statistics like frequency and percentage distribution, arithmetical averages, standard deviation along with SPSS 17 program in order to analyze the data obtained from the study conducted with the participation of 297 people. As a result, it is observed that there may exist some comprehensible distinctions/relations between the demographic, educational level of occupational health and safety, first-aid, state of occupational accidents of the employess and the understanding of occupational health and safety, 7 sub-dimensions (communication, predestinarianism, safety management, indivudual responsibility, safety standards and objectives, personal role, management engagement) and awareness of first-aid.

Keywords:

Disaster Management, Occupational Health and Safety, Occupational Accidents, First-Aid,

PDF

___

MARTİN ,J. (2007), The Meaning Of The 21st Century: A Vital Blueprint For Ensuring Our Future, Oxford Üniversity, Riverhead Books.
KAYA, M. (2013), Türk Kamu Yönetiminde Gönüllülük ve Afet Yönetimi, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü , Ankara, s. 36.
YURDİGÜL, A. (2014), Olumsuz Olayların Televizyon Ana Haber Bültenlerinde Sunumu: Soma Faciası Üzerine Bir İnceleme Çalışması, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 2.4.
HOLMES, N. GİFFORD, SM., Triggs , TJ. (1998), Meanings Of Risk Control In Occupational Health And Safety Among Employers And Employees, Safety Science, s. 141-154.
KADIOĞLU, M. (2009), Sanayi ve İş Yerleri İçin Afet Acil Yardım Planlama Rehberi, TC. İstanbul Valiliği, s.15.
SUNGUR, Z. (2004), Doğal Afet Kaynaklı Risk Olgusunun Petrokimya ve Akrilik Kimya Sanayi Sektörlerinde Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi Kocaeli ve Yalova Uygulamaları, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkisi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Eskişehir, s.14-16.
http://www.Milliyet.Com.Tr/Sanayi-İstihdami-Rekor-Kirdi Ekonomi/Detay/1737238/Default.Htm (16.7.2015) /
http://www.Hurriyet.Com.Tr/Ekonomi/27671917.Asp (19.7.2015)
KILKIŞ, İ., DEMİR, S. (2012), İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Verme Yükümlülüğü Üzerine Bir İnceleme, Çalışma İlişkileri Dergisi, 3.1, s.23-47.
YÜRÜGEN, B., DURNA, Z. (1992), Afetlerde Hemşirelik Bakımı Ve İlk Yardım, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No :569, Eskişehir.
KRETSCHMER, H. (2004), Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği İyileştirilmesi Projesi Başlatıldı, İSG, İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, Sayı 17, Yıl 4, Ocak-Şubat 2004 s. 4.
MEARNS, K., WHITAKER, SM., Flin, R.(2003), Safety Climate, Safety Management Practice and Safety Performance in Offshore Environments, Safety Science, 41, s. 643.
LIN, J., MILLS, A. (2001), Measuring the Occupational Health and Safety Performance of Construction Companies in Australia, Facilities, Vol. XIX, No: 3/4,s. 131.
PALASSIS, J., SCHULTE, PA., GERACI, CL. (2006), A New American Management Systems Standard in Occupational Safety and Health , Journal of Chemical Health & Safety, s. 21.
HALE, AR. (2003), Safety Management in Production, Human Factors and Ergonomics in Manufacturing, 13-3, s. 186-190.
Hermanus, M.A.(2007) ,Occupational Health And Safety İn Mining Status, New Developments, And Concerns, The Journal of The Southern African Institute of Mining and Metallurgy, Volume 101, s.331-338.
LINGARD, H. (2002), The Effect Of First Aid Training On Australian Construction Workers' Occupational Health And Safety Knowledge And Motivation To Avoid Work Related Injury Or Illness, Construction Management And Economics, Volume 20 İssue 3.
AĞIR, A. (2000), Metal İş Kolunda Çalışan Çırakların İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Tespiti ve Geliştirilmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s. 23.
BAKAR, C. (2010), Mesleki Eğitim Merkezinde Ve Düz Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin İlkyardım Bilgi Düzeylerinin Karşılaştırılması, Türk Tabibler Birliği Mesleki Sağlık Ve Güvenlik Dergisi, s.41-47.
TOPÇUOĞLU, H., Özdemir, Ş. ( 2007), İş Sağlığı ve Güvenliğinde Davranış Değişikliği Yaratma Süreci, Mühendis ve Makine, C. 48, Sayı: 567, s. 11.
ÖZVARİŞ, Ş. B. (1992) , Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı İlk Yardım Eğitim Becerileri Hizmet İçi Eğitim Programına İlişkin Katılımcı Görüşleri , Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi , Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 5-6.
KORKMAZ, O. (2011), Türkiye Kimya Sanayinde İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 14, 2011.
YILDIRIM, V. ( 2011), Küçük Ve Orta Ölçekli İşletmelerde İş Sağlıgı Ve Güvenligi: Bir Alan Arastırması, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü.
TOMRİS ,E. ( 2013) ,İş Sağlığı Ve Güvenliği Kapsamında Risk Analizi Ve Metal Sektöründe Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi , Haliç Üniversitesi, İstanbul.
KORKMAZ, A., Avsallı, H. ( 2012) , Çalışma Hayatında Yeni Bir Dönem: 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası, SDU Faculty Of Arts And Sciences Journal Of Social Sciences , Sayı:26, s. 153-167.