Rusçada “Само-” Ön Eki ile Kullanılan Sözcükler
Her dilin sözcük yapım yöntemleri birbirine benzemektedir. Rus dilinde sözcük yapımı morfemler ile gerçekleştirilmektedir. Morfemler prefiks (ön ek), suffiks (yapım eki), interfiks (sözcük bağlayıcı iç ek), okonçaniye (son ek) ve postfiks (ardıl ek) gibi ekleri içermektedir. Ait oldukları isim, sıfat, eylem gruplarına göre ayırt edici ekler alarak yeni Rusça sözcükler türetilebilmektedir. Bu çalışmada temel olarak “само-” ön eki ile türetilen sözcük yapılarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Rus dilinde bu ön ek ile türetilen pek çok sözcük mevcuttur. “Само-” ön eki ardından gelen sözcüğe genellikle “kendi başına” ya da “kendi kendine” anlamını katmaktadır. Söz konusu ek ile ardından gelen sözcük parçacığı birleşerek yeni bir sözcük oluşturur. “Само-” ön ekinin Rusça sözcük yapımındaki rolü ve bu ön ek sayesinde ortaya çıkan yeni sözcüğün “kendi başına” ya da “kendi kendine” ifadeleri kullanılmaksızın kazandığı sözlük anlamlarının açıklanması amaçlanmaktadır.
Words Used in Russian with Prefix “Само-”
Methods of word formation of all languages are smiliar to each other. In the Russian language, word formation is done with morphemes. Morphemes include supplements such as prefixes, suffixes, interfixes, endings and postfixes. New Russian words can be derived by taking distinguishing supplements according to the groups to which they are belonging such as names, adjectives and verbs. The aim of this study is to examine the word structures derived from the prefix “само-”. In the Russian language there are so many words derived from this prefix. The prefix “Само- ” usually adds a meaning to the following word after it such as “on its own” or “by itself”. The releated affix and the part of following word comes together and creates a new word. It is aimed to explain the role of the prefix “cамо-” in the formation of Russian word and the dictionary meaning gained by this prefix without the use of the words “on its own” or “by itself”.
___
- Butakova, L.O. (2012).Morfemika i slovoobrazovaniye sovremennogo russkogo yazıka, Moskva: FLİNTA.
- Dietrich, A.P. (2001). Slovar’ lingvistiçeskih terminov, İstanbul:Multilingual.
- Filin, F.P.(baş red.) (1979). Russkiy yazık, Entsiklopediya, Moskva: Sovetskaya entsiklopediya.
- Gamidov, İ.G., Alyoşkina O.Yu., Kuliyeva, M.D., Suleymanova F.S., Musayeva E.L. (2015). Russkiy yazık, Baku: Abiturient.
- Kalyuta, A. (2004). Dilbilimi Terimleri Sözlüğü, İstanbul:Multilingual.
- Korkmaz, Z. (2003). Gramer Terimleri Sözlüğü, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara:TDK.
- Lopatin, V.V., Lopatina, L.Ye. (2001). Russkiy Tolkovıy Slovar’, İstanbul:Multilingual.
- Lobanova, N.A., Slesareva, İ.P.(1980). Uçebnik russkogo yazıka dlya inostrannıh studentov-filologov, Moskva: Russkiy yazık.
- Musyafayev, E.M., Şçerbinin V.G. (1995). Büyük Rusça-Türkçe Sözlük, İstanbul:Multilingual.
- Ojegov, S.İ., Şvedova, N.Yu.(2000). Tolkovıy slovar’ russkogo yazıka, Moskva:Abukovnik.
- Panov, M.V .(sost.).(1984). Entsiklopediçeskiy slovar’ yunogo filologa (yazıkoznaniye), Moskva:Pedagogika.
- Reginina, K.B, Tyurina G.P., Şirokova L.İ. (1976). Ustoyçivıye slovosoçetaniya russkogo yazıka, Moskva:Russkiy yazık.
- Rozental’, D.E., Telenkova, M.A. (2008(a)). Spravoçnik po russkomu yazıku, Slovar’ lingvistiçeskih terminov, Moskva: AST, Mir i obrazovaniye.
- Rozental’, D.E., Telenkova, M.A. (2008(b)). Spravoçnik po russkomu yazıku, orfografiya, punktuatsiya, orfografiçeskiy slovar’, Moskva: Oniks, Mir i obrazovaniye.
- Savko, İ.E. (2010). Russkiy yazık ot fonetiki do teksta, Minsk:Harvest.
- Savko, İ.E. (2012). Russkiy yazık: ves’ şkol’nıy kurs kratko i dostupno, Minsk:Popurri.
- Savko, İ.E. (2013). Russkiy yazık: ves’ şkol’nıy kurs v tablitsah, shemah i konspektah, Minsk:Popurri.
- Semyonov, A.V. (2002). Slovoobrazovatel’nıy slovar’ russkogo yazıka, Moskva:Yunves.
- Şvedova, N.Yu (baş red.). (1980). Russkaya grammatika, T.1 “Fonetika, fonologiya, udareniye, intonatsiya, slovoobrazovaniye, morfologiya”, Moskva:Nauka.
- Üstoğlu, E. (2009). Rusçada Sözcük Yapma Yolları, İstanbul:Multilingual.
- Yelıntseva, İ.V. (2016). Morfemnıy slovar’ dlya naçal’noy şkolı, izd.2-oye, Rostov-na-Donu:Feniks.