Seyyid Kutub'un Tefsire Psikolojik Yaklaşımı: Bakara Sûresi Örneği

Psikolojik açıdan Kur’an’ın tefsir edilmesi konusunda yapılan çalışmalar henüz çok yenidir. Bununla birlikte bu alanın metodolojisi hakkında çalışmalar yapılmaktadır. Psikolojik tefsire giderek artan bir ilginin olması bu tip tefsir çalışmalarının yapılmasını gerekli kılmaktadır. Müfessirlerin ayetlere psikolojik açıdan yaklaşarak, onlardaki tahlilleri izah etmeye çalışmalarına psiloljik tefsir denir. Kur’an’ın ifadesiyle o, anlaşılsın diye kolaylaştırılmış bir kitap ve hitaptır. Tefsirde ortaya konan psikolojik, sosyolojik vb. tüm gayret ve çalışmalar Kur’an’ı Kerimi daha iyi anlayıp, ondan azami derecede istifade etmemiz ve Kur’an’i bir hayat sürdürebilmemiz için elzemdir. Bu çalışmamızda Bakara Suresi örneğinden hareketle Seyyid Kutub’un Fizilal-il Kur’an’da yapmış olduğu psikolojik izah ve yaklaşımlar üzerinde duracağız. Yeri geldikçe de farklı kaynak ve tefsir izahlarına da yer verilecektir. Öncelikle Kur’an, insan ve psikoloji ilişkisine kısa bir bakış yapacağız. Ardından Fizilal-il Kur’an’ın müellifi olan Seyyid Kutub hakkında genel ve özlü bilgileri paylaşacağız. Daha sonra inanç ve kişilik psikolojisi hakkında kısa bir açıklama yaparak belirli konu başlıkları altında suredeki ilgili ayetler psikolojik açıdan izah edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Psikoloji, , Seyyid Kutub, , Tefsir

PDF

___

Alper, Hülya. “Münafık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 22 Aralık 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/munafik#1
Alper, Hülya. İmanın Psikolojik Yapısı. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2002.
Bozdağ, Muhammed. İstemenin Esrarı, İstanbul: Yediveren Yayınları, 2003.
Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail. el-Cami’u’s-sahih. Ter. Mehmet Sofuoğlu. Ötüken Yayınları, 2013.
Bulut, Mehmet Ali. Ey Rabbim Dualarımı Kabul Eyle. İstanbul: Hayat Yayın Grubu, 2016.
Can, Eşref. Şeytan Kimdir. Ankara: Semih Ofset Matbacılık, 2018.
Cilacı, Osman. “Dua”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Erişim 22 Aralık 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/dua#1
Çağrıcı, Mustafa. “Sabır”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 22 Aralık 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/sabir
Çiçek, Abdullah. “Tebliğciler için Kur’ân ve Hadis Araştırmaları”. www.abdullahcicek.com, Adana
Çiçek, Abdullah. Vahyin Işığında Rehberlik. Adana: Doğuş Matbaacılık, 2007.
Görgün, Hilal. “Seyyid Kutub”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 22 Aralık 2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/seyyid-kutub
el-İsfahânî, Râgıb. Müfredat. İstanbul: Çıra Yayınları, 6. Baskı, 2020.
İslamoğlu, Mustafa. Kur’ân Sûrelerinin Kimliği. İstanbul: Akabe Vakfı Yayınları, 2014.
Kahraman, Ferruh. “Psikolojik Tefsir”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. 40/sayı 40 (Ocak 2015), 103-138. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/184728
Karagöz, İsmail. Dini Kavramlar Sözlüğü. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2010.
Kırca, Celal. Kur’ân’a Yönelişler. İstanbul: Tuğra Neşriyat, 1993.
Kur’ân-ı Kerim Meâli. Çev. Halil Altuntaş-Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 15. Baskı, 2008.
Kur’ân-ı Hakim ve Meali Kerim. Çev. Hasan Basri Çantay. İstanbul: Milsan Basın Sanayi A.Ş, 13. Baskı, 1985.
Kutub, Seyyid. Fî Zılâli’l-Kurʾân. İstanbul: Hikmet Yayınları.
Kutub, Seyyid. Kur’ân’da Edebi Tasvir. İstanbul: İşaret Yayınları, 2015.
Kutub, Seyyid. Yoldaki İşaretler. İstanbul: Dünya Yayıncılık, 1997.
Mevdûdî, Ebu’l-Ala. Tefhîmü’l Kur’ân. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
Necati, Osman, Kur’ân ve Psikoloji. Ankara: Fecr yayınları, 1998.
Necati, Osman. Hadis ve Psikoloji. Ankara: Fecr yayınları, 2008.
Nevevi, Muhyiddin Ebu Zekeriyya Yahya İbn Şeref İbn Mürrî. Riyâzü’s-sâlihîn, İstanbul: Işık Yayınları, 2008.
Öge, Sinan. “Kur’ân’da İnkârcı Mazeretleri ve Geçersizliği”. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 40 (Erzurum 2013), s. 41-65. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/31181
Sarıbıyık, Mustafa, “Kur’ân-ı Kerim’de Münafıkların Özellikleri”, Diyanet Aylık Dergi, (Ocak 2017), s. 30-33. https://dosya.diyanet.gov.tr/flip/index.php?YIL=2017&TR=17&DERGI=aylik_ocak_2017.pdf&SAYFANO=32
Sarıbıyık, Mustafa. “Münafıkların Özellikleri”. Diyanet Aylık Dergi, sayı 313 (Ocak 2017), s. 30-33. https://dosya.diyanet.gov.tr/flip/index.php?YIL=2017&TR=17&DERGI=aylik_ocak_2017.pdf&SAYFANO=32
Sinanoğlu, Mustafa. “Küfür”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 11 Ocak 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/kufur
Şimşek, Sait. Günümüz Tefsir Problemleri. Konya: Kitap Dünyası Yayınları, 2011.
Topaloğlu, Bekir. “Sabûr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 11 Ocak 2020. https://islamansiklopedisi.org.tr/sabir
Uzman, Mazhar Osman. Tababeti Ruhiye. İstanbul: Kader Basımevi, 1941.