Sömürge Yönetimlerinin Ruanda’da Yol Açtığı İnsanlık Krizi

Ruanda Cumhuriyeti; kuzeyinde Uganda, doğusunda Tanzanya, güneyinde Burundi, batısında Kongo Demokratik Cumhuriyeti bulunan bir ülkedir. Engebeli bir arazi yapısına sahip olduğu için ülkeye, “Bin Tepe Ülkesi” anlamında Ruanda denilmiştir. Doğal görünümü bakımından tepelerin yüksekliği ve vadilerin derinliği ile dikkat çeken Ruanda’nın kuzeyinde volkanlar zinciri dikkat çekicidir. Ülkenin bu coğrafi dokusu adeta siyasi yapısına benzer hale gelmiştir. Coğrafi yükseltileri kadar tarih boyunca insanlık krizleri de yükseldikçe yükselmiştir. Batılı güçlerin bölgede sömürgelerini oluşturana kadar Ruanda oldukça sakin ve huzurlu bir ülkeydi. Ülke toprakları önce Almanların, daha sonra Belçikalıların sömürgesi konumuna geldi. Almanlar da Belçikalılar da ülkede varlıklarını devam ettirmek adına ülke halklarını kamplaştırdılar, etnisiteye dayalı bir toplum modeli oluşturdular ve kitleleri birbiriyle çatıştırdılar. Bu çalışmada Alman ve Belçika sömürge dönemlerinde etnik çatışma zeminin hazırlanması, bağımsızlık dönemindeki resmi uygulamaların ülkede ayrışma ve toplumsal bozulmaya yol açması ve 1994 yılında gerçekleşen soykırımla acı sonucun yaşanması ele alınacaktır. * Bu çalışma, 2. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü olarak sunulan ancak tam metni yayımlanmayan “Sömürge Yönetimlerinin Ruanda’da Yol Açtığı İnsanlık Krizi” adlı tebliğin içeriği geliştirilerek ve kısmen değiştirilerek üretilmiş hâlidir.

Anahtar Kelimeler:

Africa, Rwanda, Hutus, Tutsis, Belgium, Germany

The Humanity Crisis Caused by Colonial Administrations in Rwanda

Republic of Rwanda; It is a country bordered by Uganda in the north, Tanzania in the east, Burundi in the south, and the Democratic Republic of the Congo in the west. Because of its rugged terrain, the country was called Rwanda, meaning "Land of a Thousand Hills." In terms of its natural appearance, the chain of volcanoes in the north of Rwanda, which attracts attention with the hills' height and the valleys' depth, is remarkable. This geographical texture of the country has almost become similar to its political structure. Throughout history and geographical elevations, human crises have increased as they rose. Rwanda was very and peaceful until the Western powers established their colonies in the region. The territory of the country became the colony of the Germans and then the Belgians. To maintain their existence in the country, the Germans and the Belgians divided the country's peoples, created a social model based on ethnicity, and clashed with the masses. I will try to deal with the subject in terms of four periods. I will try to dwell on the preparation of the ground for ethnic conflict during the German and Belgian colonies, the official practices in the independence period that led to disintegration and social disruption in the country, and the unfortunate result of the genocide that took place in 1994. * This paper is the revised and developed version of the unpublished conference presentation entitled “The Humanity Crisis Caused by Colonial Administrations in Rwanda”, orally delivered at the 2nd Turkish Symposium of Social Sciences.

Keywords:

Africa, Rwanda, Hutus, Tutsis, Belgium, Germany,

PDF

___

Akbay, Oktay Salih, “Doğu Afrika Ekonomileri”. Dünya Siyasetinde Afrika 2. Ed. İsmail Ermağan. 323-343. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2015.
Andersen, Regine. “How Multilateral Development Asistance Triggered the Conflict in Rwanda”. Third World Quarterly 21/3, 441-456. DOI: https://doi.org/10.1080/713701045
Ansoms, An - Rostagno, Donatella, Rwanda’s Vision 2020 Halfway Through: What the eye does not see. Universite Catholique de Louvain, 2012. DOI: https://doi.org/10.1080/03056244.2012.710836
Ataöv, Türkkaya. Afrika Ulusal Kurtuluş Mücadeleleri. Ankara: Ankara University Faculty of Political Sciences Publications, 1977.
Aybar, Sedat. “Küresel Ekonomi Politik Perspektifinden Afrika’nın Yeniden Paylaşımı ve Türkiye”. Dünya Tarihinde Afrika 4. Ed. İsmail Ermağan. 41-61. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2017.
Brown, Andrew. Inyenzi: A Story of Love and Genocide. Struik Publishers, 2007.
Daban, Cihan. “Coğrafi Keşifler Sonrası Avrupalı Sömürgeci Devletlerin Afrika Politikaları”. Dünya Siyasetinde Afrika 3. Ed. İsmail Ermağan. 53-84. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2016.
Falola, Toyin - Odhiambo, Atieno. The Challenges of History and Leadership in Africa. New Jersey: Africa World Press, Trenton, 2002.
Gök, Gonca Oğuz. “Birleşmiş Milletler Düzleminde Afrika: İnsan Güvenliği Meselesi ve Somali Örneği”. Dünya Siyasetinde Afrika 1. Ed. İsmail Ermağan. 313-333. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2nd Edition, 2019.
Hazar, Numan. Küreselleşme Sürecinde Afrika ve Türkiye-Afrika İlişkileri. Ankara: Usak Publications, 2nd Edition, 2011.
İpek, Volkan. “Sahra-Altı Afrika’da Bir Devletçilik Mucizesi: 1994 Sonrası Ruanda Ekonomisi”, Dünya Siyasetinde Afrika 2. Ed. İsmail Ermağan. 303-321. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2015.
Lemarchand, Rene. The Dynamics of Violence in Central Africa. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 2009. DOI: https://doi.org/10.9783/9780812202595
Mukamanzi, John May - Vekeamaz, Monique-Marcel. “Family Planning in Rwanda: Status and Prospects”. Studies in Family Planning 21/1 20-32. DOI: https://doi.org/10.2307/1966588
Newbury, David. Kings and Clans: Ijwi Island and the Lake Kivu Rift: 1780-1840. Madison: The University of Wisconsin Press, 1992.
Okur, İbrahim. Afrika Zengin Ama Yoksul. Bursa: Okursoy Books, 2009.
Önder, Orhan. Birleşmiş Milletler Ruanda İçin Uluslararası Ceza Mahkemesi. Ankara: Bilge Yayınevi, 2006.
Özey, Ramazan. Afrika Coğrafyası, Active Publications. Istanbul, 2006.
Özey, Ramazan. “Afrika Kıtasının Panoraması: Siyaset, Toplum ve Ekonomide Farklılıklar ve Benzerlikler”. Dünya Siyasetinde Afrika 1. ed. İsmail Ermağan. 1-47. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2nd Edition, 2019.
Öztürk, Ebru Çoban. “Toplumsal Yapılar ve Şiddet: Ruanda Örneği”. Ankara Üniversitesi Afrika Araştırmaları Dergisi 1/1 (2011), 68-114. DOI: https://doi.org/10.1501/africa_0000000006 Prunier, Gerard. The Rwanda Crisis: History of a Genocide. New York: Columbia University Press, 1995.
Taşkın, Burcu. “Afrika’da Azınlıklar, Topluluklar ve Siyasal Teslimiyet”. Dünya Siyasetinde Afrika 5. Ed. İsmail Ermağan. 157-195. Ankara: Nobel Academic Publishing, 2018.
Topuz, Hıfzı. Kara Afrika. Ankara: Milliyet Publications