Gökçeada, Malta Ve Türk Saanen Keçi Genotiplerinin Döl Verim Özellikleri Bakımından Karşılaştırılması

Bu çalışmada farklı keçi genotiplerinde kızgınlık, gebelik, aşım performansı ve davranışları ile doğumdaki oğlak sayısı özelliklerinin karşılaştırmalı olarak irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Teknolojik ve Tarımsal Araştırma-Uygulama Merkezi’inde iki yıl süreyle yürütülmüştür. Çalışmada, aşımda dişi bireylerin kur davranış indeksinde önemli bir farklılık görülmezken, Gökçeada tekeleri diğer genotiplerin tekelerinden önemli ölçüde daha düşük kur davranış indeksine ve ejekülasyonlu atlama sıklığına sahip olmuştur (P≤0,05). Malta tekeleri Türk Saanen genotiplerine benzer kur indeksine ve ejekülasyonlu atlama sıklığına sahip olurken, önemli ölçüde daha az ejekülasyonsuz atlama gerçekleştirmişlerdir (P≤0,05). İlkine kızgınlık ve teke altı doğum oranları sırasıyla Gökçeada %33 ve %25, Malta %65 ve %42, Türk Saanen genotipinde %96 ve %64 olarak gerçekleşmiştir (P < 0,0001). Teke katımı ile ilk kızgınlık ve gebelik arası süre ikinci yılda tüm genotiplerde uzarken Gökçeada genotipi her iki yılda da diğer genotiplerden önemli ölçüde daha uzun sürelere ve daha düşük dönme oranına sahip olmuştur (P≤0,05). Doğumdaki keçi başına oğlak sayısı Gökçeada ve Malta genotipinde ikinci yılda önemli ölçüde artarken (P≤0,05), en yüksekten en düşüğe sırasıyla Malta (1,9; 2,4), Türk Saanen (1,9; 1,8) ve Gökçeada (1,6; 1,8) şeklinde gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Teke katımı, Kur davranışı, Gebelik, Dönme oranı, Oğlak sayısı

Comparison of Gökçeada, Maltese and Turkish Saanen Goat Genotypes for Reproduction Traits

This study aimed at comparative investigation of estrus, pregnancy, mating performance, behaviors, and kid yield at birth in different goat genotypes. The study was carried out at the Technological and Agricultural Research Centre of Çanakkale Onsekiz Mart University for a period of two years. Although the courtship behavior index of females did not differ, the bucks of Gökçeada had lower courtship behavior index and jumping frequency with ejaculation than did other genotypes (P≤0.05). Maltese bucks displayed courtship behavior index and mounting frequency with ejaculation similar to Turkish Saanen bucks, but had lower mounting frequency without ejaculation (P≤0.05). First estrus and birth rates (buck under) were 33% and 25% for Gökçeada, 65% and 42% for Maltese and 96% and 64% for Turkish Saanen, respectively (P<0.0001). The period between buck introduction and first estrus or conception increased in all genotypes in the second year of the study. Gökçeada had longer periods and lower return rates in both years (P≤0.05). Kid yield per goat at birth in the second year increased significantly in Gökçeada and Maltese genotypes and was found as Maltese (1.9; 2.4), Turkish Saanen (1.9; 1.8) and Gökçeada (1.6; 1.8) in the descending order.

Keywords:

Buck introduction, courtship behavior, pregnancy, turning rate, kid yield,

PDF

___

Amoah, E.A., S. Gelaye, P. Guthrie and C.E. Rexroad Jr, 1996. Breeding season and aspects of reproduction of female goats. J. Anim. Sci., 74: 723-728.
Anonim, 2009. Aylık iklim verileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Ankara.
Arsoy Başaran, D. 1999. Akkeçilerde transrektal ultrasonografi yardımıyla ovulasyon oranı, embriyonal ve fötal gelişimin saptanması. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 23: 567-573.
Avdi, M., B. Leboeuf and M. Terqui, 2004. Advance breeding and “buck effect” in indigenous Greek goats. Livest. Prod. Sci, 87: 251-257.
Blundell, R. 1995. Reintroduction of the local breeds of sheep and goats in Malta. Gabina D. (ed.) In: “Strategies for sheep and goat Breeding: CIHEAMIAMZ. Meeting of the Joint FAO/ CIHEAM Network on Sheep and Goats, 26-28 March, SidiThabet, Tunisia. pp: 97-100.
Çam, M.A., M. Oflaz, M. Eser ve E. Selçuk, 2003 Ekstansif şartlarda yetiştirilen Kıl keçilerinin bazı verim özelliklerinin tespiti. O. M. Ü. Z. F. Derg 18 (2): 38-42.
Dickson-Urdaneta, L., G. Torres-Hernandez, C. Becerril-Perez, F. Gonzalez-Cossio, M. OsorioArce and O. Garcia-Betancourt, 2000. Comparison of Alpine and Nubian goats for some reproductive traits under dry tropical conditions. Small Rumin. Res., 36: 91-95.
Gall, C. 2001. Ziegenzucht. Ulmer Verlag. 501 p.
Güneş, H. 2001. Türk Ankara keçilerinin verimlerinin yükseltilmesinde Kuzey Amerikan ve Güney Afrika genotipi ile birleştirmelerin etkileri üzerinde araştırmalar. İstanbul Ü. Vet. F. Derg., 27(2): 411-427.
Güney, O., Z. Cebeci, O. Torun and O. Biçer, 1995. Country report of Turkey on small ruminant production with special reference to the selection programme for increasing milk production in dairy goat flock of university of Çukurova. Gabina D. (ed.) In: “Strategies for sheep and goat breeding: CIHEAM-IAMZ,. Meeting of Goint FAO/CIHEAM Metwork on Sheep and Goats, 26-28.03.1995. Sidi-Thabet, Tunisia. pp: 185-192.
Herbert, J. 1972. Behavioral patterns. In: Austin CR, Short RV, editors. Reproductive Patterns. Cambridge, MA: University Pres. pp: 35-68.
Keskin, M. ve S. Gül, 2006. Hatay ili keçi yetiştiriciliğinde Şam keçisi ve Türkiye için önemi. Hasad Hayvancılık, 255: 46-49.
Keskin, M. 2003. Influence of buck effect and exogenous hormone treatments on oestrus synchronisation and litter size in Sham (Damascus) goats. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 27: 453-457.
Konyalı, A., C.Tölü ve C. Konyalı, 2005a. Türk Saanen Keçilerinde Elde Aşıma İlişkin BazıGözlemler. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, İzmir. s: 74-78.
Konyalı, A., İ.Y. Yurtman ve A. Uzatıcı, 2005b. Aşım döneminde enerjice zengin yemlenen süt keçilerinde intravajinal sünger uygulamasının kızgınlıkların toplulaştırılması, döl verimi ve süt verimi üzerine etkileri. Süt Keçiciliği Ulusal Kongresi, 26-27 Mayıs, İzmir. s: 262-267.
Konyalı, A., C., Tölü, B.S. Ayağ ve H.I. Ülkü, 2007.Süt keçilerinde aşım Davranışları ve döl verim parametreleri arasındaki ilişkiler. V. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 5-8 Eylül, Van. s: 45.
Kridli, R.T. and S.I. Said, 1999. Libido testing and the effect of exposing sexually Native Awassi rams to estrous ewes on sexual performance. Small Rum. Res., 32: 149-152.
Lindsay, D.R. 1996. Environment and reproductive behaviour. Anim. Reprod. Sci., 42: 1-12.
Luna-Orozco, J.R., I.G. Fernandez, H. Gelez and J.A. Delgadillo, 2008. Parity of female goats does not influence their estrus and ovulatory responses to the male effect. Anim. Reprod. Sci., 106: 352-360.
Morand-Fehr, P., A., Richard, J. Tessier and J Hervieu, 2002. Effects of decoquinate on the growth and milk performance of young female goats. Small Rumin. Res., 45 (2): 109-114.
Nugent, R.A., D.R. Notter and W.E. Beal, 1988. Effects of ewe breed and ram exposure on estrus behaviour in may and june. J. Anim. Sci., 66: 1363-1370.
Özder, M. 2006. Keçi ırkları, Keçi Yetiştiriciliği (genişletilmiş ikinci baskı). (Ed. M. Kaymakçı), Bornova-İzmir. s: 34-63.
Price, E.O., H. Erhard, R. Borgwardt and M.R. Dally, 1992. Measures of libido and their relation to serving capacity in the ram. J. Anim. Sci., 70: 3376-3380.
SAS, 1999. Institute Inc., SAS OnlineDoc®, Version 8, Cary, NC.
Silva, E., M.A. Galina, J.M. Palma and J. Valencia, 1998. Reproductive performance of Alpine dairy goats in a semi-arid environment of Mexico under a continuous breeding system. Small Rumin. Res.,27: 79-84.
Simitzis, P.E., S.G. Deligeorgis and J.A. Bizelis,2006. Effect of breed and age on sexual behaviour of rams. Theriogenology, 65: 1480-1491 . Soysal, M.İ., E. Özkan ve E.K. Gürcan, 2003. The status of native farm animal genetic diversity in Türkiye and in the world. Trakia J. Sci., 1 (3): 1-12.
Sönmez, R., M. Şengonca ve A.G. Alpbaz, 1971. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesinde yetiştirilen Malta keçilerinin çeşitli özellikleri ve verimleri üzerinde bir araştırma. Ege Ü. Z. F. Derg., 8 (1): 57-71.
Sönmez, R., M. Şengonca ve M. Kaymakçı, 1973. Ege bölgesinde yetiştirilen çeşitli süt tipi keçilerle bunların melezlerinin adaptasyon durumu ve verim özellikleri üzerinde mukayeseli bir araştırma. IV. Bilim Kongresi, 5-8 Kasım, Ankara. s: 1-6.
Sönmez, R. 1974. Melezleme yolu ile yerli keçilerin süt keçisine çevrilme olanakları. Ege Ü.Z.F.Yayınları No: 226, E.Ü. Matbaası, Bornova, İzmir. 34 s.
Spath H. and O. Thume, 1997. Ziegen halten. Ulmer Verlag. 216 p.
Şengonca, M., M., Kaymakçı, N., Koşum, T. Taşkın ve J. Steinbach, 2002. Batı Anadolu için bir süt keçisi:“Bornova keçisi”. Hayvansal Üretim, 43: 79-85.
Şengonca, M., T. Taşkın ve N. Koşum, 2003. Saanen x Kıl keçi melezlerinin ve saf Kıl keçilerinin kimi verim özelliklerinin belirlenmesi üzerine eş zamanlı bir araştırma. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 27: 1319-1325.
Şimşek, Ü.G. ve M. Bayraktar, 2006. Kıl keçisi ve Saanen X Kıl keçisi (F1) melezlerine ait büyüme ve yaşama gücü özelliklerinin araştırılması. Fırat Ü. Sağ. Bil.Derg., 20: 229-238.
Todini, L., A. Malfatti, G.M. Terzano, A. Borghese, M. Pizzillo and A. Debenedetti, 2007. Seasonality of plasma testosterone in males of four Mediterranean goat breeds and in three different climatic conditions. Theriogenology, 67: 627-631.
Tölü C. ve A. Konyalı, 2006. Süt keçilerinin erken damızlıkta kullanılması kazançlı, Hasad Hayvancılık, 255: 74-77.
Tölü, C., B.S., Ayağ, H.I. Akbağ and A. Konyalı, 2007a. Effects of some physiological and hematological parameters on conception rate in estrus period of goats. The V. Symposium of Agriculture, Veterinary, Forestry and Biotechnology, 18-20 Oct. Travnik/Vlasic-Bosnia and Herzegovina. pp: 50.
Tölü, C., C. Ataşoğlu and İ.Y. Yurtman, 2007b. Effects of different feedstuffs on reproduction parameters in goats. The V. Symposium of Agriculture, Veterinary, Forestry and Biotechnology, 18-20 Oct. Travnik/Vlasic-Bosnia and Herzegovina. pp: 59.
Tölü, C., A. Konyalı, İ.Y. Yurtman ve T. Savaş, 2007c. Malta ve Gökçeada keçisinde doğum, oğlak büyümesi ve erken laktasyon süt verimi. V. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 5-8 Eylül, Van, Türkiye. s: 99.
Tölü, T., M. Özcan ve T. Savaş, 2008. Gökçeada keçisinin biyolojisine ilişkin ilk rapor. Çanakkale İli Değerleri Sempozyumları, Gökçeada Değerleri Sempozyumu, 26-27 Ağustos, Gökçeada, Çanakkale. s: 103-115.
Tölü, C., İ.Y. Yurtman ve T. Savaş, 2009. Türk Saanen keçilerinde canlı ağırlık ve değişimi üzerinde değerlendirmeler. Hayvansal Üretim, 50 (1): 9-17.
Türkeş, M. 1998. Influence of geopotential heights, cyclone frequency and southern oscillation on rainfall variations in Turkey. Int. J. Climatol., 18: 649-680.