Nur KOBAL BEKAR, Mehtap ÖZBAKIR ÖZER, Hayati KAR, Şenay MURAT DOĞRU

Bazı Hibrit Kırmızı Baş Lahana (Brassica oleracea L. var. capitata subvar. rubra) Çeşitlerinin Morfolojik Karakterizasyonu

Bu araştırma ile Samsun ili sebze üretiminde önemli bir paya sahip olan farklı hibrit kırmızı baş lahana çeşitlerinin morfolojik özellikleri belirlenmiştir. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde yürütülen bu çalışmada 15 adet hibrit kırmızı baş lahana çeşidi 28 farklı özellik yönünden incelenmiştir. Hibrit çeşitler arasında incelenen özellikler bakımından büyük bir varyasyon olduğu tespit edilmiştir. Çeşitlerde bitki boyu 36.33 cm ile 57.67 cm, bitki eni 61.67 cm ile 97.33 cm, baş ağırlığı 905.0 g ile 1693.33 g, yaprak uzunluğu 32.83 cm ile 46.33 cm, yaprak eni 21.5 cm ile 37.33 cm, baş uzunluğu 13.67 cm ile 18.83 cm, baş çapı 11.53 cm ile 14.67 cm, iç sap uzunluğu 5.63 cm ile 8.67 cm, iç sap çapı ise 2.33 cm ile 3.83 cm arasında değişmiştir. Kırmızı baş lahana çeşitlerinde başın üst kısmının dış yapraklar tarafından örtülü, baş sertliğinin çok sıkı, baş şeklinin geniş yumurta ve başlarda dış yaprak renginin koyu menekşe olduğu belirlenmiştir. Fide dikiminden başların olgunlaşmasına kadar geçen sürenin 68 ile 125 gün arasında değiştiği ve hibrit çeşitlerin tamamının arazide uzun süre çatlamadan kaldığı gözlenmiştir. Çalışmada verime etki eden önemli özelliklerden baş ağırlığı, baş uzunluğu ve baş çapı yönünden performansı en iyi olan çeşidin Yaldız olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca en yüksek bitki boyu Caballero çeşidinde belirlenirken, en yüksek bitki eni ise Red Taste çeşidinde saptanmıştır. Olgunlaşma süreleri yönünden değerlendirildiğinde Remala çeşidinin erkenci, Red Charisma çeşidinin ise geççi olduğu belirlenmiştir. Kırmızı baş lahana da baş ağırlığı, baş şekli ve baş rengi ve mumsuluk özellikleri bakımından öne çıkan bu çeşitlerin melezlemeler ile çeşit geliştirme çalışmalarında değerlendirilebileceği düşünülmektedir.

Morphological Characterization of Some Hybrid Red Head Cabbage (Brassica oleracea L.var. capitata subvar. rubra) Varieties

This research aims to determine the morphological characteristics of different hybrid varieties in red head cabbagevarieties, which has an important share in vegetable production, in Samsun province. In this study carried out atthe Black Sea Agricultural Research Institute, 15 hybrid varieties were examined in terms of 28 differentcharacteristics. Significant variations were observed in terms of the characteristics studied among hybrid varieties.Plant length varied between 36.33-57.67 cm, plant width varied between 61.67-97.33 cm, head weight variedbetween 905.0-1693.33 g, length of outer leaf varied between 32.83-46.33 cm, the width of outer leaf variedbetween 21.5-37.33 cm, length of head varied between 13.67-18.83 cm, the diameter of head ranged from 11.53-14.67 cm, length of interior stem varied between 5.63-8.67 cm and diameter of interior stem varied between 2.33-3.83 cm. It was found that the outer leaves covered the upper part of the head, the hardness of the head was verytight, the shape of the head was broad obovate, and the outer leaves of the heads had a dark violet color. The periodfrom seedling planting to the maturation of the heads varied 68 to 125 days, and all varieties remained in the fieldfor a long time without cracking. Yaldız is determined as the best variety in head weight, head length, and headdiameter, traits correlated with cabbage yield. In addition, the highest plant height was observed in Caballerovariety, and the highest plant width was observed in Red Taste variety. Remala is determined as the earliest variety,and Red Charisma is determined as the latest variety. It is thought that the varieties that become prominent in termsof head weight, head shape, head color characteristics in red head cabbage can be evaluated in hybridization andvariety development studies.

PDF

___

Acar, B., Paksoy, M. (2006). Effect of different irrigation methods on red cabbage (Brassica oleraceae L. var. capitata subvar. f. rubra) yield and some plant characteristics. Pakistan Journal of Biological Sciences. 9 (13): 2531-2534
Aşçıoğul, T.K. (2009). Bazı Lahana Genotiplerinin Morfolojik Ve Moleküler Tanımlanmasına Yönelik Araştırmalar. (Ph. D. Thesis). Ege Üniversity The Institute of Natural Sciences, İzmir, Turkey.
Çay, A., Aykaş, E. (2013). Domates üretiminde farklı fide yatağı hazırlığı yöntemleri ve örtü bitkisi uygulamasının verim ve hasat sonrası kalite parametrelerine etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 10 (1): 105-114.
Demirboğa, G. (2016). Kırmızı Baş Lahana (Brassica oleracea var. capitata subvar. F. rubra) Yetiştiriciliği İçin Uygun Ekim Zamanı ve Çeşitlerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma (Master Thesis), Gaziosman Paşa Üniversity The Institute of Natural Sciences, Tokat, Turkey.
Ece, A., Güler, S. (2017). Kızılırmak’ta (Çankırı) ikici ürün olarak kullanılabilecek alternatif sebze türlerinin belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 14 (01): 38-47.
IBPGR (1990). Descriptors for Brassica and Raphanus. International Board for Plant Genetic Resources, Rome, 51
Kar, H., Karaağaç, O. (2016). Türkiyede baş lahana ıslahı. Türktob, 5 (20): 24-29.
Maltaş, A.Ş., Tavalı, İ.E., Uz, İ., Kaplan, M. (2017). Kırmızı baş lahana (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) yetiştiriciliğinde vermikompost uygulaması. Mediterranean Agric Sciences. 30 (2): 155-161.
Monteiro, A., Lunn, T. (1998). Trends and perspectives of vegetable Brassica breeding World-Wide. World Conference on Horticultural Research. 17-20 June 1998, Rome, Italy.
Onus, N., Polat, E. (2000). Bazı kırmızı ve baş lahana (Brassica oleracea var. capitata) çeşitlerinin Antalya koşullarında adaptasyonu. Derim 17 (4): 178-184.
Padem, H., Güvenç, İ. (2007). Farklı dikim zamanlarının kırmızı baş lahanada (Brassica oleracea var. capitata subvar. f. rubra) bitki gelişmesi, verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi. Atatürk Ü.Zir.Fak.Der. 28 (3): 405-412.
Salwa, M., Solaiman, A.H.M., Haq, Md. l E., Hossain, Md. D., Siddika, A., Tanzina Baby, T., Akther, E., Halder, O. (2019). Effect of vermicompost and plant vitalizer on growth and yield of red cabbage (Brassica oleraceae L. var capitata). Asian Journal of Research in Botany. 2(4): 1-15.
Song, K.M., Osborn, T.C., Williams, P.H. (1988). Brassica taxonomy based on nuclear restriction fragment length polymorphisms (RFLPs): 2. Preliminary analysis of subspecies within B. rapa (syn. campestris) and B. oleracea. Theoretical and Applied Genetics 76: 593–600
Song, K., Osborn, T. C., Williams, P.H. (1990). Brassica taxonomy based on nuclear restriction fragment length polymorphisms (RFLPs): 3. Genome relationships in Brassica and related genera and the origin of B. oleracea and B. rapa (syn. campestns). Theoretical and Applied Genetics. 79: 497–506
Thapa, U., Prassad, P.H. (2012). Studies on evaluation for adoption of high value cole crops in the plains of West Bengal. Proceedings SEAVEG, 24-26 January, Chiang Mai, Thailand.
Tıraşçı, S. (2016). Erzurum Koşullarında Kırmızı Lahana (Brassica oleracea L. var. rubra) ve Marul (Lactuca sativa L.) Birlikte Yetiştiriciliğinin Bitki Gelişimi, Verim ve Alan Eşdeğer Oranı Üzerine Etkisi (Master Thesis), Atatürk Üniversity The Institute of Natural Sciences, Erzurum, Turkey.
TUİK (2018). Turkish Statistical Institute. Crop Production Statistics, Ankara. http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (date of access: 11.08.2020)
Tunc, T., Sahin, U. (2016). Red cabbage yield, heavy metal content, water use and soil chemical characteristics under wastewater irrigation. Environ Sci Pollut Res. 23:6264–6276.
UPOV (2004). Cabbage, TG/48/7. Guidelines for the conduct of tests for distinctness, uniformity and stability. International Union For The Protection of New Varieties of Plants, Geneva, 36 p.
Yağmur, B., Kavak, S., Uğur, A., Bozokalfa, M.K., Eşiyok, D. (2003). Potasyum uygulamalarının savoy lahanasında (Brassica oleracea L. var. sabauda) verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2): 113–120.
Zhou, W.J. (2001). Oilseed rape G.P. Zhang W.J. Zhou (Eds) Crop Cultivation Zhejiang University Press Hangzhou, China 153-178.
Zhou, W.J., Zhang, G.Q., Tuvesson, S., Dayteg, C., Gertsson, B. (2006). Genetic survey of Chinese and Swedish oilseed rape (Brassica napus L.) by simple sequence repeats (SSRs). Genetic Resources and Crop Evolution, 53 (3), 443-447