MEHMED HAFÎD EFENDİ VE MÜNTEHA’L-KELÂM FÎ ÂYÂTİ’L-AHKÂM ADLI ESERİ

Bu makalede edebi kimliği daha çok bilinmekle birlikte, tefsir dâhil İslami ilimlerin hemen her alanında eserler vermiş olan Mehmed Hafîd Efendi’nin Münteha’l Kelâm fî Âyâti’l-Ahkâm adlı tefsiri tanıtılmıştır. Eser tefsir ilminin farklı konularını bünyesinde barındırmanın yanısıra ağırlıklı olarak ahkâm ayetlerinin açıklamalarını içermektedir. Bu eseri asıl değerli kılan, yazıldığı dönemdir. Çünkü eserin yazıldığı tarihler, Osmanlı’nın askerî, siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda en karmaşık ve çalkantılı dönemlerinden birisidir. İlmi kişiliği yanında bir siyasetçi, edebiyatçı, hukukçu ve hatta iyi bir kemankeş (ok atıcısı) olan Hafîd Efendi bu çok yönlülüğünü eserlerinde fazlasıyla yansıtmıştır. 

___

  • Aşir Efendizâde Mehmed Hafîd, Ed-Dürerü’l-Müntehabâtü’l-Mensûre Fî Islâhi’l-Galatâti’l-Meşhûre (Galatâtı Hafîd Efendi), Hazırlayan: Yakup Yılmaz, 2. bs., Sage Yayıncılık, Ankara, 2014. Bahadıroğlu, Yavuz Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yay., İstanbul, 2009, s.395. Çağlayan, Nagihan ed-Dürerü’l-Müntehabâtü’l-Mensûre fî Islâhi’l-Galatâti’l-Meşhûre (İnceleme-transkripsiyonlu metin) Yayınlanmamış Doktora Tezi, Cumhuriyet Ü. SBE, Sivas, 2016. Eminoğlu, Emin “Galat Sözlükleri ve Mehmed Hafîd Efendi’nin Galatât Sözlüğündeki Çağatayca Sözcükler”, Turkish Studies (Türkoloji Araştırmaları), İstanbul, 2011. VI. cilt, 1. sayı, s. 996-1012. Mehmed Hafîd, Müntehaˈl-Kelâm fî Âyâtiˈl-Ahkâm, Süleymaniye Ktp., Hafîd Efendi Bl., nr 17. Özcan, Abdülkadir ‘Hafîd Efendi’, DİA, İstanbul, 1997, XV, 111-112. Sakaoğlu, Necdet Bu Mülkün Sultanları, Oğlak Yay., İstanbul, 1999. Uslu, Recep Mehmed Hafîd Efendi ve Musiki, Pan Yay., İstanbul, 2001.