Kur’an’daki Mübhem İfadelerin Çeviri Sorunu
Kur’an sözel bir hitap olarak indiği için muhatapları tarafından kim hakkında ve nerede indiği hususunda herhangi bir belirsizlik yaşamıyorlardı. Kur’an’ın üslubu ve olayları anlatım tarzı, özellikle de kıssa ve tarihi olaylarda kronolojik ve detaylı değildir. Bu sebeple bazı kişi, yer ve topluluk isimleri mübhem bırakılmıştır. Bunun çeşitli sebepleri usul kitaplarında ifade edilmiştir. Bu mübhemlerin tespiti rivayetlerle mümkündür. Bu sebeple Kur’an’daki mübhemler tefsirlerde ve konuyla ilgili kaleme alınan eserlerde bu rivayetler yardımıyla açıklığa kavuşturulmuştur. Bu makale bu mübhemlerin belirlenmesinin Kur’an çevirilerinde dikkate alınıp alınmadığını, alındıysa nasıl ifade edildiğini konu edinmektedir.
The Question Of Translation Of The Ambiguous Statements In The Qur'an
The style and style of expression of the Qur'an is not chronological and detailed, especially in short stories and historical events. This is the fact that some people, places and community names are not mentioned in the Qur'an. The identification of these ambiguities is possible with narrations. For this reason, the ambiguities in the Qur'an have been clarified with the help of the narrations in the commentaries and in the works on the subject. This article deals with how to interpret whether narrations in quotations are taken into account when interpreting ambiguities in the Qur'an.
___
- Abdulğafur İğlâm. “el-Mübhemâtu’z-zemâniyye fi’l-Kur’âni’l-Kerim‘inde İbn Cemâ‘a”. Journal of Surra men Reâ 1, sy 41 (2015): 94-129.
- Abdülhamit Birışık, ve Hüseyin Abdulhadi Muhammed. “Mübhemâtu’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV, 2006.
- Akdemir, Salih. Son Çağrı Kur’an. Ankara Okulu Yayınları, 2004.
- Albayrak, Halis. “Mübhematu’l-Kur’an İlmi ve Kur’an Tefsirindeki Yeri”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XXXII (1992): 155-82.
- Altuntaş, Halil, ve Muzaffer Şahin. Kur’ân-ı Kerim Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2012.
- Cemaa, Ebu Abdullah Bedreddîn Muhammed b İbrahîm b Sadullah Kinani Hamevi İbn. Gurerü’t-Tibyan fî men lem yüsemme fî’l-Kur’an. Çeviren Abdulcevad Halef. Dımaşk: Dâru Kuteybe, 1990.
- Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir usulü. Ankara, 1979. Çantay, Hasan Basri. Tefsirli Kur’an Meali Kur’an-ı Hakim ve Meal-i Kerim. İstanbul, 1980.
- Demirci, Muhsin. Tefsir Usulü. M.ü. İlahiyat Fak. Vakfı, 2013.
- Doğrul, Ömer Rıza. Tanrı Buyruğu. İstanbul: Ahmet Halit Kitabevi, 1947.
- Belensi, Ebû Abdullah Muhammed b Ali. Tefsiru mübhematü’l-Kur’an : bi-sılati’l-cem’i ve aidü’t-tezyil. Tahkik Abdullah Abdülkerim Muhammed. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1991.
- Elik, Hasan, ve Muhammed Coşkun. İndirildiği Dönemin Işığında Kur’an Tefsiri (Tevhit Mesajı). M.ü. İlahiyat Fak. Vakfı, 2015.
- Erten, Mevlüt. “Mübhemâtü’l-Kur’ân ve Fırkalar (İdeolojik Tefsir)”. EKEV Akademi Dergisi III, sy 1 (2001): 65-84.
- Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı / Meal - Tefsir. Çeviren Cahit Koytak ve Ahmet Ertürk. İşaret Yayınları, 1999.
- Gezer, Süleyman. “Kur’an’daki Belirsiz Anlatımlar / Mübhemât Sözlü Dil Bağlamında Bir Yaklaşım”. Hitit Üniversitesi (Gazi Üniversitesi) Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi I, sy 2 (Şubat 2002): 253-64.
- Hacı Halife Mustafa b. Abdillah. Keşfu’z-zunûn ‘an esâmi’l-kütübi ve’l-fünûn. Tahkik Muhammed Şerafettin Yaltkaya. C. 1. Beyrut, t.y.
- Hayrettin Karaman, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kafi Dönmez, ve Sadrettin Gümüş. Kur’an yolu meali. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2014.
- Hillî, İbnü’l-Mutahhar Cemâlüddîn Hasen b Yûsuf b Alî. Minhacü’l-kerame fî ma’rifeti’l-imame. Kahire: Dârü’l-Urube, 1962.
- İshak, Ali Şevvah. Mu’cemu musannefati’l-Kur’âni’l-kerim. Riyad: Dârü’r-Rifai, 1984.
- İslamoğlu, Mustafa. Hayat Kitabı Kur’an Gerekçeli Meal-Tefsir. Düşün Yayıncılık, 2013.
- Kesir, Ebü’l-Fida İmadüddin İsmail b Ömer İbn. Tefsirü’l-Kur’ani’l-Azim. Çeviren Sami b. Muhammed es-Selame. Riyad: Daru Taybe, 1997.
- Manzur, Ebü’l-Fazl Muhammed b Mükerrem b Ali el-Ensârî İbn. Lisanü’l-Arab. Beyrut: Dâru Sadır, t.y.
- Muhammed b. Hıdır b. Harun el-Ğassânî (İbn Asker). et-Tekmile ve’l-itmam li kitabi’t-ta‘rif ve’l-i‘lâm. Tahkik Esad Muhammed Tayyip. Mekke, 1997.
- Özaktan, Fatih. Kur’an’ın Anlaşılmasında Siyerin Rolü. Marmara Akademi Yayınları, 2018.
- Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. 3. bs. Ankara Okulu Yayınları, 2015.
- ———. “‘Mübhemâtü’l-Kur’ân’ ve İmâmiyye Şiası”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy 12-13 (2001): 437-55.
- Razi, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b Ömer Fahreddin. Mefatihü’l-gayb = Tefsirü’l-kebir. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1981.
- Reşid Rıza, ve Muhammed Abduh. Tefsîru Menâr. Kahire, 1947.
- Su‘âd el-Aşkar. et-Tefsir ve’l-müfessirun bi’l-mağribi’l-aksâ, Daru’s-selam. Kahire, 2010.
- Suyuti, Ebü’l-Fazl Celaleddin Abdurrahman b Ebî Bekr. el-İtkan fî ulumi’l-Kur’ân. Beyrut: Dârü İbn Kesir, 1996.
- ———. Müfhematü’l-akran fî mübhemati’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1982.
- Süheyli, Ebü’l-Kâsım Abdurrahman b Abdullah b Ahmed. Gavamizü’l-esmai’l-mübheme ve’l-ehâdîsü’l-müsnede fi’l-Kur’ân. Tahkik Heysem ‘Ayyâş. Beyrut: Dârü’l-Fikri’l-Arabi, 1988.
- Sülün, Murat. Kur’ân-ı Kerim ve Türkçe Anlamı. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2012.
- Tabatabai, Allame Muhammed Hüseyin b Muhammed b Muhammed Hüseyin. el-Mizan fî tefsiri’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’l-A’lemi li’l-Matbuat, 1997.
- Taberi, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b Cerir b Yezid. Câmiü’l-beyân fî tefsiri’l-Kur’ân. Kahire: Daru Hicr, 2001.
- Yılmaz, Mehmet Nuri. Kur’ân-ı Kerim ve Meâli. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 1998.
- Yusuf el-Mar‘aşlî. ‘Ulûmu’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-marife, 2017.
- Yüksel, Muhammed Bahaeddin. Kur’an’ı Farklı Anlama ve Nedenleri. Ankara Okulu Yayınları, 2017.
- Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b Ömer b Muhammed ez-. el-Keşşaf an hakaiki’t-tenzil ve uyunü’l-ekavil fî vücuhi’t-te’vil. Beyrut: Dârü Ubeykan, 1998.
- Zerkeşi, Bedreddin b Muhammed b Abdullah ez-. el-Burhan fî ulumi’l-Kur’ân. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1988.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Zihniyet-Din Ve Toplumsal Değişim İlişkisi: Ülgener Örneği
Kur’an-ı Kerim’de “Shb” Kökünün Semantik İncelemesi
Kur’an’daki Mübhem İfadelerin Çeviri Sorunu
“Kulak” Ve “Ses” İfadelerinin Kur’an Ayetlerindeki İzdüşümleri
Türkçe Kur’ân Mâllerinde “بصر/ba-sa-ra” Fiilinin ve Türevlerinin Çeviri Problemi