Taksim Meydanının İnşası

Taksim Yayalaştırma Projesi ile gündemde olan Taksim Meydanı, Cumhuriyet'in ilanından bu yana siyasi erkin ideolojileri doğrultusunda yıkıp yeniden yaptığı bir kamusal alan. Günümüzde politik erkin temsili iktidarı doğrultusunda meydanda gerçekleştirdiği "yenileme projelerine" tarihsel süreçte rastlamak mümkün. Çalışma, Cumhuriyet Anıtının Taksim'e inşası ile başlayan, meydanın boşalma sürecini, çeşitli ideolojiler üzerinden okumayı hedefler. Taksim Meydanı'nın yüzyıllık kentsel dönüşüm hikayesini, tarihsel bir perspektifle, gezi /anıt/meydan ekseninde gerçekleşen dönüşümünü ve bu dönüşümün nasıl bir kamusal alan tariflediği sorusu üzerinden tartışmaya açmak niyetindedir.

Anahtar Kelimeler:

Kamusal Alan, Kent tarihi, Taksim Meydanı, Taksim Cumhuriyet Anıtı, Tarlabaşı Bulvarı, Kristal Gazinosu

Although it became the subject of recent debates due to the pedestrianization project; Taksim Square has been a critical public space redefined over and over through interventions of the political powers. Hence, there are similarities between such acts of intervention and the most recent one. In this paper, the aim is to provide a reading on different ideological acts that has been triggered by the construction of the Monument of Republic. Century long history of the square and various attempts of transformation will be discussed in the historical perspective and within a framework defined by the gezi/ monument/square relations. In other words, the objective could also be defined as to provide a thorough discussion on many connotations of ‘public’ space that became explicit through the politically driven acts of transformation

Keywords:

Public Space, Urban history, Taksim Square, Taksim Republican Monument, Tarlabaşı Boulevard, Kristal Pub,

PDF

___

Akbulut, M. R., 1994. Tarlabaşı Bulvarı, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi Cilt 7, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, s. 218-219
Akpınar, İ., Y. 2010. Modern İmgelerin Günlük Yaşamda Mekansallaşması: Prost'un Yeni Kamusallıkları, İçinde İ. Y. Akpınar (Editör.), Osmanlı Başkentinden Küresellesen İstanbul'a: Mimarlık ve Kent, 1910-2010. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkez, s. 68-80.
Aksoy, Asu, 2008. Tarlabaşı Yenileme Projesi: Küresel İstanbul’da Yeni Kent Siyaseti. Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, İstanbul. Erişim yeri: http://www.obarsiv.com/e_voyvoda_0809. html
Arpad, B. 1987. Hesaplaşma:Sorular, Cumhuriyet, 21 Nisan, s.2.
Ayvazoğlu, B. 2013. Topçu Kışlası, Cumhuriyet Anıtı ve İnönü Heykeli, Türk Edebiyatı, 477 (41), Temmuz, İstanbul: Şenyıldız Matbaacılık, s.12-14.
Bilsel, C. 2010. Henri Prost’un İstanbul Planlaması (1936- 1951): Nazım Planlar ve Kentsel Operasyonlarla Kentin Yapısal Dönüşümü, İçinde: Bilsel, C., Pinon, P. der. İmparatorluk Başkentinden Cumhuriyet’in Modern Kentine: Henri Prost’un Istanbul Planlaması (1936-1951), İstanbul :İstanbul Araştırmaları Enstitüsü, s.101-165.
Bozdoğan, S. 1998. Türk Mimari Kültüründe Modernizm: Genel Bir Bakış, İçinde: Bozdoğan, S., Kasaba, R., ve Elhüseyni, N., der: Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, İstanbul:Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı., s.118-136.
Çakır, Y. 1988. Taksim'e Cami Tartışması, Cumhuriyet,4 Ocak, s.14.
Ceyhan, M. 2006. İstanbul'da Tarihi Çevre Koruma ve Basın: "Cumhuriyet Gazetesi Üzerinden Bir Deneme", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Cezar, M. 2002. Osmanlı Başkenti İstanbul, EKAV Vakfı Yayınları.
Cezar, M. 1991. XIX. Yüzyıl Beyoğlusu, Akbank Kültür Yayınları.
Daver, A., Günay, S., Resmor., M. N. (1944). Güzelleşen İstanbul XX. Yıl, İstanbul: İstanbul Maarif Matbaası.
Davis, M. 2009. Fortress Los Angeles: The Militarisation Of Urban Space, Redfern and The Politics of Urban Space, In: There goes the Neighbourhood, eds. Zanny Begg & Keg de Souza, Breakout Design Print Web, Available at:www.theregoest- heneıghbourhood.org [10 July 2014]
Gülersoy, Ç., 1986. Taksim: Bir Meydanın Hikayesi, Apa Ofset Basımevi, İstanbul.
Habermas, J. 1997. Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınları.
İstanbul Belediyesi Neşriyat ve İstatistik Müdürlüğü (1949). Cumhuriyet Devrinde İstanbul, İstanbul: İstanbul Milli Eğitim Basımevi.
Keyder, Ç. 1998. “1990'larda Türkiye'de Modernleşmenin Doğrultusu”, Türkiye'de Modernleşme ve Ulusal Kimlik, ed. Bozdoğan, Kasaba, s.29-42.
Mansel, P. 1993. Plans to make Istanbul a Center of Culture, Financial Times, Istanbul and the Olympics, June 24, pp.3.
Safa, Peyami, Bir Abidenin İntihari, Yedigün, 9 (10), Mayıs 1933.
Üzümkesici, T. 2010. Taksim Topçu Kışlası ve Yakın Çevresinin Tarihsel Dönüşümü, İstanbul Teknik Üniversityesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.