TÜRKİYE'DE SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM POLİTİKALARI: TARIM SEKTÖRÜNDE ATIL VE YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Sürdürülebilir bir tarım politikası, özellikle enerji kullanımının sürdürülebilir kalkınmayla uyumlu olması ve gelecek kuşaklara temiz ve yaşanabilir bir çevre bırakılmasının güvence altına alınması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu makale fosil yakıtların doğrudan veya dolaylı kullanımıyla ortaya çıkan çevresel sorunların önlenebilmesi ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanabilmesi için, tarım sektöründe yenilenebilir enerji kaynaklarının gerekliliğini vurgulamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda makalede tarım sektöründe kullanılabilecek yenilenebilir enerji kaynakları ile çevre kalitesinin sağlanması, kırsal alanda istihdamın artırılması ve yerli nüfusun refahını artırması yoluyla kırsal kalkınmanın sağlanmasına yönelik çözüm önerileri getirilmiştir.

Sustainable Agricultural Policies in Turkey: Assessment of Idle and Renewable Energy Resources at Agriculture Sector

A sustainable agricultural policy is very important especially in terms of compatibility of energy usage with sustainable development and securing a clean and livable environment for posterity. This article aims to ensure the dissemination of renewable energy sources in the agricultural sector in order to prevent the environmental problems that arise because of the direct and indirect use of fossil fuels. In this regard, this article offers some solutions for the provision of rural development through ensuring the quality of environment by the use of renewable energy resources in the agricultural sector, increasing the development of rural areas and increasing the well-being of local population.

___

Bauen, A., Berndes, G., Junginger, M., Londo, M., Vuille, F., Ball, R., Bole, T., Chudziak, C., Faaij, A. and Mozaffarian, H., 2009. Bioenergy: A Sustainable and Reliable Energy Source: A Review of Status and Prospects. IEA Bioenergy: ExCo:2009:06, ss. 108.

Costantini, V., ve Bracceva, F., 2004. Social costs of energy disruptions. Center for European Policy Studies, http://www.ceps.be/book/social-costs-energy-disruptions [Erişim: 16.10.2012].

Dellal, İ., Özat, H. E. ve Özüdoğru, T., 2007. Tarımda Mazot Kullanımı ve Mazot Destekleri, Çalışma Raporu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara.

Deloitte, 2011. Yenilenebilir Enerji Politikaları ve Beklentiler, Enerji ve Doğal Kaynaklar Endüstrisi Raporu.

DMİ (Devlet Meteoroloji İşleri), 2010. RETS, Araştırma Şube Müdürlüğü, Devlet Meteoroloji İşleri, http://www.mgm.gov.tr/FILES/haberler/2010/retsseminer/5_Cihan_DUNDAR_RETS.pdf [Erişim: 16.10.2012]

DSİ, 2013. Hidroelektrik Potansiyeli ve Kullanımı, http://www.dsi.gov.tr/hizmet-alanlari/enerji [Erişim: 16.10.2012]

EİE, 2009. “Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Türkiye’de Jeotermal Enerji”, http://www.eie.gov.tr/eieweb/turkce/YEK/jeotermal/13tu rkiyede_jeotermal_enerji.html, [Erişim: 16.10.2012]

EİE, 2012. Yenilenebilir Enerji, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, http://www.eie.gov.tr/yenilenebilir.aspx. [Erişim: 16.10.2012].

EPA (Environmental Protection Agency), 2012. AgSTAR, Anaerobic Digester Database, 2012, http://www.epa.gov/agstar/projects/index.html#database [Erişim: 16.10.2012].

Erdoğdu, E., 2009. On the wind energy in Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13(6-7):1361-1371.

ETKB, 2013. İstatistiki Veriler, http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages &b=y_istatistik&bn=244&hn=244&id=398 [Erişim: 14.07.2013]

ETO, 2009. Geleneksel Tarım ve Çevre Kirliliği İlişkisi, ETO Derneği, http://www.eto.org.tr/?p=564 [Erişim: 16.10.2012].

EWEA, 2008. Wind Energy Facts, European Wind Energy Association, Chapter 5, Environmental Issues.

Fischer, J. R., Finnell, J. A. and Lavoie, B. D., 2006. Renewable Energy in Agriculture: Back to the Future?, Choices, 21(1) 1st Quarter 2006, http://www.choicesmagazine.org/2006-1/biofuels/2006- 1-05.htm [Erişim: 16.10.2012].

GEKA, 2012. Jeotermal Enerjinin Seracılıkta Kullanımının Önündeki Engellerin Tespiti Projesi Araştırma Raporu, Güney Ege Kalkınma Ajansı.

Hazell, P. ve Pachaurı, R. K., 2006. Bioenergy and agriculture: Promises and Challenges, Focus 14, Brief 1 Of 12, December.

IEA, 2010a. Energy Balances of OECD Countries, International Energy Agency.

IEA, 2010b. Energy Policies of IEA Countries Turkey Review 2009, IEA/OECD.

Karaca, C. ve Erdoğdu, M.M. 2012. Türkiye’de Rüzgâr Çiftliklerinden Elektrik Üretilmesiyle Sağlanabilecek Çevresel ve Ekonomik Kazançlar, Akdeniz Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(23):158-192.

Karaca, C., Başçetinçelik, A. ve Öztürk, H., 2004. Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Biyokütle Politikaları, V. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu Bildiri Kitabı, Cilt I, Su Vakfı Yayınları, İstanbul.

Kendirli, B., ve Çakmak, B., 2009. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sera Isıtmasında Kullanımı. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi. 2(1):95–103.

Korkmaz, Y., Aykanat, S. ve Çil, A. 2012. Organik Atıklardan Biyogaz ve Enerji Üretimi, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi (2012-1), ss. 489-497, http://www.fed.sakarya.edu.tr/arsiv/yayinlenmis_dergiler /2012_1/makale_44.pdf [Erişim: 16.10.2012].

Kumbur, H., Özer, Z., Özsoy, H. D. ve Avcı, E. D., 2005. Türkiye’de Geleneksel ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Potansiyeli ve Çevresel Etkilerinin

Karşılaştırılması, Yeksem 2005, III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu ve Sergisi, 19-21 Ekim 2005, 32-38, Mersin.

Lund, J.W., 2005. The United States of America country update. Proceedings of the World Geothermal Congress 2005, Antalya, Turkey. April 24-29. Available online: http://geoheat.oit.edu/pdf/tp121.pdf [Erişim: 16.10.2012].

NREL (National Renewable Energy Laboratory). 2004. Wind power: Today and tomorrow. http://www.nrel.gov/docs/fy04osti/34915.pdf [Erişim: 16.10.2012].

Öztürk, E., 2011. Samsun’da Hayvancılığın Durumu Karlılık ve Verimliliğin Geliştirilebilme İmkânları, Samsun Sempozyumu, 13-16 Ekim 2011, http://www.samsunsempozyumu.org/Makaleler/1484655 268_03_Prof.Dr.Ergin%20%C3%96zt%C3%BCrk%20( 2).pdf [Erişim: 16.10.2012].

Öztürk, H. H., Yaşar, B. ve Eren, Ö. 2010. Tarımda Enerji Kullanımı ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı: 909-932, 11-15 Ocak 2010, Ankara.

Öztürk, H. H. ve Küçükerdem, H. K., 2013. Türkiye Tarımında Enerji Tüketimi, Enerji Dergisi, http://www.enerjidergisi.com.tr/haber/2013/01/turkiyede -tarimda-enerji-tuketimi [Erişim: 22/07/2013]

Özyurt, M. ve Dönmez, G., 2005. Alternatif Enerji Kaynaklarının Çevresel Etkilerinin Değerlendirilmesi, Yeksem 2005 III. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Sempozyumu, 19-21 Ekim 2005. Mersin

REN21, 2010. Renewables 2010 Global Status Report, Revised edition as of September 2010, Paris: REN21 Secretariat.

REN21, 2012. Renewables 2012 Global Status Report, Revised edition as of September 2010, Paris: REN21 Secretariat.

Resmi Gazete, 2011. 6094 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete, 08.01.2011, Sayı: 27809.

Runge, C. ve Senauer, B., 2007. How Biofuels Could Starve the Poor, Foreign Affairs, 86(3):41-53.

Şahin, G. ve Taşlıgil, N., 2012. Ziraat Coğrafyası Açısından Marmara Bölgesi’nde Örtüaltı Yetiştiriciliği, ADYÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.

Şahinöz, A., Çağatay, S. ve Teoman, Ö., 2007. Türkiye’de Tarımsal Destekleme Politikası Aracı Olarak Fark Ödeme Sistemi’nin Uygulanabilirliğinin Tartışılması ve Sistemin İktisadi Analizi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara.

TEAE, 2009. Ekonomik Göstergelerle Türkiye’de Tarım 2008, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara.

Top, B. T., 2011. Biyodizel, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Nüsha: 1, Ankara.

Topal, M. ve Arslan, E. I., 2008. Biyokütle Enerjisi ve Türkiye, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES 2008, 17-19 Aralık, İstanbul.

Toros, H., ve Başçetinçelik, A., 1990. Çukurova Yöresinde Plastik Örtülü Sera Ortamında Depolanan Güneş Enerjisinden Yararlanma Olanakları. Tarsus Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları. Genel Yayın No: 165, Tarsus.

Turan, S., (2006). Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Araştırma Raporları, Konya Ticaret Odası Yayınları, Konya. TÜİK, 2012a. İstatistikler, www.tuik.gov.tr. [Erişim: 16.10.2012].

TÜİK, 2012b, Haber Bültenleri, http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=10806. [Erişim: 16.10.2012].

TÜİK, 2009. 2009 Yılı İşgücü İstatistikleri, www.tuik.gov.tr. [Erişim: 16.10.2012].

UN, 1987. Centre for Social Development and Humanitarian Affairs: Social Development Newsletter, Special Issue, Inter-Regional Consultation on Developmental Social Welfare Policies and Programmes, Part II Volume 1987- 2, No 26.

Yazar, Y., 2010. Türkiye'nin Enerji Durumu ve Geleceği, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Sayı: 31.