Kırsal Kesimin Gelir Durumunun ve Tasarruflarının Belirlenmesine İlişkin Bir Araştırma: İzmir İli Örneği

Amaç: Bu araştırmanın temel amacı, İzmir ilinde kırsal kesimin gelir durumunun ve tasarruflarının belirlenmesidir. Tasarım/Metodoloji/Yaklaşım: Araştırma İzmir’in Kemalpaşa, Tire ve Kınık ilçelerindeki 126 tarımsal üretici ile yüz yüze anket çalışması yapılmıştır. Araştırma kapsamındaki işletmeler tarımsal gelir gruplarına göre oluşturulan 3 grup altında (0-50.000 TL, 50.000-150.000 TL ve 150.000 TL üzeri) analiz edilmiştir. Üreticilerin demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri ortaya konularak, gelir grupları arası farklılık olup olmadığı istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Belirli bir dönemde tasarruf yapan ve yapmayan üreticiler belirlenerek, üreticilerin sosyo-ekonomik özellikleri ile tasarruf yapma durumları arasında fark olup olmadığı istatistiksel olarak test edilmiştir. Analizlerin son aşamasında üreticilerin tasarruf yapma amaçlarının belirlenmesi ve üreticilerin tarımsal üretimde karşılaştıkları zorlukların ortaya konulması adına Best-Worst yönteminden faydalanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre üreticilerin %52,4’ü tasarruf yapabiliyorken, %47.6’sı tasarruf yapamamaktadır. İşletmelerde gelir düzeyine bağlı olarak tasarruf yapma oranlarının da arttığı tespit edilmiştir. Üreticilerin tarımsal gelirleri üzerinde etkili olan en önemli faktör “ülkenin ekonomik durumu” olmuştur. Best-Worst yöntemi analiz sonuçlarına göre, üreticilerin tasarruf kararları almalarında en önemli kriter çocuklarının eğitimi ve geleceği olmuştur. Özgünlük/Değer: Makroekonomik politikaların tasarrufları arttırıcı yönde geliştirilmesi, özellikle gelir arttırıcı, harcamaları kısıcı uygulamalar yanında tasarrufları değerlendirmede bireyleri teşvik edici uygulamalara gidilmesi önem taşımaktadır. Araştırmanın politika yapıcılara yardımcı olacak bulgular taşıdığı ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Kırsal kesim, tasarruf, tarımsal gelir, İzmir

A Research to Determine The Income Status And Savings of Rural Areas: The Case Of İzmir Province

Purpose: The main purpose of this research is to determine the income and savings of the rural areas in İzmir. Design/Methodology/Approach: For this purpose, a face-to-face survey was conducted with 126 agricultural producers in Kemalpaşa, Tire and Kınık districts of İzmir. Agricultural enterprises within the scope of the research were analyzed under 3 groups (0-50.000 TL, 50.000-150.000 TL and over 150.000 TL) created according to agricultural income groups. Demographic and socio-economic characteristics of the producers were revealed and statistically analyzed whether there was a difference between income groups. By determining the producers who save and those who do not save in a certain period, it is statistically tested whether there is a difference between the socio-economic characteristics of the producers and their saving status. In the last part of the analysis, the Best-Worst method was used in order to determine the saving purposes of the producers and to reveal the problems faced by the producers in agricultural production. Findings: According to the results of the research, while 52.4% of the producers can save, 47.6% of them cannot. It has been determined that the rate of saving in agricultural enterprises increases depending on the income level. The most important factor affecting the agricultural incomes of the producers was the “economic situation of the country”. According to the results of the Best-Worst method analysis, the most important criterion for producers to make savings decisions has been the education and future of their children. Originality/Value: It is important to develop macroeconomic policies in a way to increase savings, especially to increase income, to cut expenditures and to incentivise individuals to utilise savings. It can be stated that the research has findings that will help policy makers.

Keywords:

Rural area, saving, agricultural income, İzmir,

PDF

___

Abdioğlu, Z. ve Berber, M., (2007). Türkiye’de yurtiçi tasarruf ve belirleyicileri, In The Second Business and Economy International Workshop, 28(29):228-242 s.
Adanacıoğlu, H., Kınıklı, F., Özer, G., Yılmaz, C., (2019). Komisyoncuların Hal Kayıt Sisteminin etkinliği hakkındaki görüşleri: İzmir ili yaş sebze ve meyve toptancı hali örneği. MEDITERRANEAN AGRICULTURAL SCIENCES, 32(3): 335-341.
Aidoo-Mensah, D., (2019), Determinants of rural household savings behaviour: The case of tomato farmers in Ghana. Review of Agricultural and Applied Economics (RAAE), 22(2):55-70 p.
Ayvaz Kızılgöl, Ö. ve İpek, E., (2019). Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Davranışının Analizi. İzmir İktisat Dergisi, 34 (3): 331-344 s.
Azak, Ş., Miran, B., Günden, C., Atış, E., Sasalı, E. Ve Şimşek, B., (2016). Alternatif Üretim Teknikleriyle Üretilmiş Domateste Tüketicilerin Dikkate Aldığı Özelliklerin Karşılaştırmalı Analizi, XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi, Isparta.
Barlas S, Örmeci Kart, MÇ, Kınıklı F, Işın Ş (2019). İzmir İli Menderes İlçesinde Kesme Çiçek Üreticilerinin Üretim Kararlarını Etkileyen Faktörler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 50 (3): 231-238.
BİSAM, (2020). “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Aralık 2019 Dönem Raporu”, http://birlesikmetalis.org/index.php/tr/guncel/basin-aciklamasi/1377-aclik-ve-yoksulluk-siniri-aralik-2019-donem-raporu (Erişim tarihi: 25.01.2020).
Cooper, R. N., (2008). Global imbalances: globalization, demography, and sustainability, Journal of Economic Perspectives, 22(3), 94 p.
Çolak, Ö. F. ve Öztürkler, H., (2012). Tasarrufun belirleyicileri: Küresel tasarruf eğiliminde değişim ve Türkiye’de hanehalkı tasarruf eğiliminin analizi. Bankacılar Dergisi, 82, 3-44 s.
Değer, H. C., Özder, U., Kınıklı, F., Yercan, M., (2020). Muğla İlinde Üreticilerin Domates Pazarlaması Üzerine Kooperatifleşme Eğilimlerinin Belirlenmesi. Tarım Ekonomisi Dergisi, 26(2): 121-129.
DPT, (2004). “İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması”, http://ekutup.dpt.gov.tr/ (Erişim tarihi: 31.05.2020).
Engindeniz, S., Öztük Coşar, G., Yücel Engindeniz, D., Bayraktar, Ö.V., Yürük, E., Özçıngırak, G., (2018). Manisa İlinde Tarımsal Yatırım Olanaklarının Değerlendirilmesi, Geçmişten Günümüze Manisa (Edit. İ.M.Çağlar, F. Çiftçioğlu, Z.Ustaoğlu), Manisa Celal Bayar Üniversitesi Rektörlük Basımevi, Manisa, s.2233-2254.
Engindeniz, S., Öztürk, G., Aydın Can, B., Ünal, M., Yücel Engindeniz, D., (2017). İzmir de Sulanabilir Arazilerde Münavebeye Giren Ürünlerin Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi, V. Uluslararası Katılımlı Toprak ve Su Kaynakları Kongresi, 12-15 Eylül 2017, Kırklareli, s.782-793.
Gonosa, A., Bargissa, B. and Tesfay, K., (2020). Factors’ affecting the motives of rural households’ saving behavior in north bench district, bench maji zone of southern Ethiopia, International Journal of Agricultural Science, Research and Technology in Extension and Education Systems, 10(2): 93-101 p.
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, “2018 Yılı İlçe Kartları kayıtları”.
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, “2018 Yılı Tarımsal Yapı ve Maliyetler” https://izmir.tarimorman.gov.tr/Menu/90/2018-Yili (Erişim tarihi: 7 Temmuz 2019).
İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, (2019). “2019 Yılı Brifingi” https://izmir.tarimorman.gov.tr/Belgeler/%C4%B0l%20M%C3%BCd%C3 %BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC%20Brifing.pdf (Erişim tarihi: 11 Kasım 2020).
Kaya, N., Çoker, S., Kınıklı, F., Yercan, M., (2019). Çiftçilerin Kooperatifçiliğe Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma: Ağrı ve Eskişehir İller Örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2): 219-230.
Kınıklı, F. and Yercan, M. (2017). Evaluating Member Satisfaction in Agricultural Cooperatives: ACase of Dairy Cooperatives in Izmir Province. Works of the Faculty of Agriculture and Food Sciencies. University of Sarajevo. Vol. LXII. No. 67/2: 557-567. Koç, G. ve Uzmay, A., (2019). Trakya Bölgesı̇ Üretı̇cı̇lerı̇nı̇n Süt Sığırcılığı Faalı̇yetı̇nden Vazgeçme Olasılığını Etkı̇leyen Faktörler. Turkish Journal of Agricultural Economics, 25(1): 41-52.
Louviere, J., J., Flynn, T., N. and Marley, A., A., J., (2012). Best-Worst Scaling: Theory, methods and Applications, Manuscript, University of Technology, Sydney.
Nadeem, M. Y., Shoukat, A. and Abdullah, M., (2021). household savings behavior in rural and urban areas in Punjab, Pakistan, Ilkogretim Online, 20(5): 2951-2960 p.
Newbold, P., (1995). Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey, 867 p.
Odoh, N. E., Nwibo, S. U., Eze, A. V., and Igwe, E. O., (2020). Farmers income and savings pattern in Benue State, Nigeria, Journal of Agricultural Extension, 24(1): 128-137 p.
Öncül, M., Sekman, Y., Kınıklı, F., Artukoğlu, M.M. (2019). Tüketicilerin gıda ürünleri satın alma tercihlerinin incelenmesi: İzmir ili örneği, Tarım Ekonomisi Dergisi, 25(2):207-217.
Öncül, M., Sekman, Y., Kınıklı, F., Artukoğlu, M.M. (2020). Gıda Seçim Tarzlarına Göre Tüketicilerin Süt ve Süt Ürünleri Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi: İzmir İli Örneği. Gıda, 45(6):1047-1060.
Örmeci Kart, M. Ç., Engindeniz, S., Kınıklı, F., Yücel Engindeniz, D., (2022). Covıd-19 Salgınının Gençlerin Gıda Tüketim Davranışları Üzerine Etkilerinin Analizi: İzmir İli Örneği. Journal of World of Turks – ZfWT, 14(2):313-326.
Özdemir, Y., Kınıklı, F., Engindeniz, S., (2021). Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Yapısal Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir’in Gönen İlçesi Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 8(4): 1001–1011.
Özdemir, Y., Kınıklı, F., Engindeniz, S., (2022). Süt Sığırcılığı İşletmelerinin Hayvancılık Desteklerinden Yararlanma ve Memnuniyet Düzeyinin Saptanması: Balıkesir İli Gönen İlçesi Örneği. ADÜ ZİRAAT DERG, 19(1):1-10.
Pektaş Erdem, B., (2017). Türkiye’de Hanehalkı Tasarruflarını Etkileyen Faktörler, Uzmanlık Tezi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Sayı 243 s.
Sancak, E. ve Demirci, N., (2012). Ulusal Tasarruflar Ve Türkiye’de Sürdürülebilir Büyüme İçin Tasarrufların Önemi,Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2):159-198.
Şengür, M. ve Taban, S., (2016). Türkiye’de hanehalkı tasarruflarının gelir dışındaki belirleyicileri, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi 3 (1):29-53 s.
TÜİK, (2021). “Makro ekonomik göstergeler cari fiyatlarla 2009-2020” https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kurumsal-Sektor-Hesaplari-2020-(Erişim tarihi: 06 Aralık 2021).
TÜRK-İŞ, (2019). “Kasım 2019 Açlık ve Yoksulluk Sınırı”, https://www.turkis.org.tr/wp-content/uploads/2021/10/9b1n5bkcpo4g-pdf-1.pdf (Erişim tarihi: 20.01.2020).
Zengin, S., Yüksel, S. ve Kartal M. T., (2018). Türkiye'deki düşük hanehalkı tasarrufuna neden olan faktörlerin belirlenmesine yönelik bir araştırma, Journal of Yaşar University, 13(49): 86-100 s.