The determination of growth curve models in Malya sheep from weaning to two years of age
Bu araştırma, Malya koyunlarının büyüme eğrilerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yirmi baş Malya koyununa sütten kesimden yaklaşık 48 aylık yaşa kadar kaba yem serbest olarak verilmiştir. Koyunlara aşım sezonunun sonuna kadar 200 g gün-1, aşım sezonu bitiminden gebeliğin ortalarına kadar 250 g gün-1 konsantre yem (%16 HP ve 2500 kcal kg-1 metabolik enerji) verilmiştir. Gebelik döneminin ortasından sonuna doğru ise yem kademeli artırılarak 500 g gün-1’e çıkarılmıştır. Bu büyüme periyodu içerisinde sütten kesimden 2 yaşına kadar koyunlar 28 gün ara ile 45 kez tartılarak canlı ağırlıkları belirlenmiştir. Bu canlı ağırlık verileri kullanılarak Doğrusal, Kuadratik, Kübik, Gompertz ve Logistik modellerin büyüme eğrisi parametreleri, belirleme katsayıları (R2), hata kareler ortalamaları (HKO), artık değerler ile gerçek veriler arasındaki korelasyonlar (AGAK) ve gerçekleşen ve tahmin edilen canlı ağırlıklar arasındaki benzerlikler saptanmıştır. Doğrusal, Kuadratik, Kübik, Gompertz ve Logistik modellerde belirleme katsayısı (R2) sırasıyla %83.13, %91.04, %92.04, %91.55 ve %91.22, HKO ise sırasıyla 65.900, 34.657, 30.894, 32.956 ve 34.101 olarak saptanmıştır. AGAK değerleri ise 0.469, 0.287, 0.279, 0.299 ve 0.333 olarak bulunmuştur. Bu değerler dikkate alındığında en iyi uyumun Kübik modelden elde edildiği ortaya çıkmıştır. Bununla beraber doğrusal model dışındaki diğer tüm modellerin bu periyottaki büyümeyi yeterince tanımlayabildikleri kabul edilebilir. Bu sonuçlar yetiştiricilere uygun yetiştirme ve beslenme stratejilerini tanımlamak için önem arz etmektedir.
Malya koyunlarında sütten kesim ile ergin yaş arası dönemde büyüme eğrisi modellerinin belirlenmesi
This research was carried out to determine the growth curve models for Malya ewes. Twenty sheep were fed ad-libitum with roughages from weaning to approximately 48 month of age. Each sheep was provided with 200 g concentrate feed (16% CP; 2500 kcal kg-1 metabolic energy) until the end of mating period and then 250 g from the end of mating period to the middle of gestation period. Towards the last month of pregnancy, the daily amount of concentrate feed was gradually increased to 500 g. Twenty sheep were weighed at 28 days intervals in 45 different control periods between weaning age through 2 years of age. The growth curve parameters, coefficients of determination (R2), mean square predicted errors (MSPE) and correlations between live weights and residuals (RESC) were determined for Linear, Quadratic, Cubic, Gompertz and Logistic models by using live weight data of Malya sheep. The highest R2 values, the lowest MSPE and RESC values, similarity between actual and estimated live weight values were used to evaluate the fitness of the growth curve models. R2 values of Linear, Quadratic, Cubic, Gompertz and Logistic model were determined as 83.13%, 91.04%, 92.04%, 91.55% and 91.22%, respectively, while MSPE values were 65.900, 34.657, 30.894, 32.956 and 34.101, respectively. Also, RESC values were found as 0.469, 0.287, 0.279, 0.299 and 0.333, respectively. These findings revealed that the best fit to the growth curves of Malya ewes was acquired with Cubic Model. However, all models can be accepted satisfactory to determine the growth in this period except for linear model. These results can be useful for farmers in defining proper breeding and feeding strategies.
___
- Akbaş Y, Taşkın T & Demirören E (1999). Comparison of several models to fit the growth curves of Kivircik and Daglıc male lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 23(3): 537-544
- Aytekin İ, Karabacak A, Zülkadir U, Keskin İ & Boztepe S (2009). Usage of some models for describing the growth curves of Akkaraman and Anatolia Merino lambs raised in open and closed sheepfolds at the fattening period. Selçuk Journal of Agriculture and Food Sciences 23(49): 30-35
- Aytekin İ, Zülkadir U, Keskin İ & Boztepe S (2010). Fitting of different mathematic models to the growth curves of female Malya lambs weaned at two different live weights. Trends in Animal and Veterinary Sciences 1(2): 19-23
- Bayram B, Akbulut Ö, Yanar M & Tüzemen N (2004). Analysis of growth characteristics using the Richards model in female Brown Swiss and Holstein Friesian cattle. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 28: 201-208
- Brown J E, Fitzhung Jr H A & Cartwright T C (1976). A comparison of nonlinear models for describing weight-age relationships in cattle. Journal of Animal Science 42: 810-818
- Çamdeviren H & Taşdelen B (2002). Mono and multiphasic analysis of growth curves selected of a Japanese quail line at 5-week’s body weight. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 26: 421- 427
- Çetin M, Şengül T, Söğüt B & Yurtseven S (2007). Comparision of growth models of male and female partridges. Journal of Biological Sciences 7(6): 964- 968
- Çolak C, Orman M N & Ertuğrul O (2006). Simental x Güney Anadolu Kırmızısı sığırlarına ait canlı ağırlık ölçümlerine dayanan doğrusal ve doğrusal olmayan büyüme eğrileri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 46(1): 1-5
- Daşkıran I, Koncagül S & Bingöl M (2010). Growth characteristics of indigenous Norduz female and male lambs. Journal of Agricultural Sciences 16: 62-69
- Efe E (1990). Büyüme eğrileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü ,Zootekni Anabilim Dalı (Yayımlanmamış), Adana
- Esenbuğa N, Bilgin Ö C, Macit M & Karaoğlu M (2000). İvesi, Morkaraman ve Tuj kuzularında büyüme eğrileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 31(1): 37-41
- Karakuş K, Eyduran E, Kum D, Özdemir T & Cengiz F (2008). Determination of the best growth curve and measurement interval in Norduz male lambs. Journal of Animal and Veterinary Advances 7(11): 1464-1466
- Keskin İ & Dağ B (2006). Comparison of the Linear and Quadratic models for describing the growth of live weight and body measurements in Anatolian Merino male lambs in fattening period. Journal of Animal and Veterinary Advances 5(1): 81-84
- Keskin İ, Dağ B, Sarıyel V & Gökmen M (2009). Estimation of growth curve parameters in Konya Merino Sheep. South African Journal of Animal Science 39(2): 163–168
- Kocabaş Z, Kesici T & Eliçin A (1997). Growth curve of Akkaraman, Awassi x Akkaraman and Malya x Akkaraman lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science 21(3): 267-275
- Koncagul S & Cadirci S (2009). Comparison of three non-linear models when data truncated at different lengths of growth period in Japanese quails. European Poultry Science 73(1): 7–12
- Koncagul S & Cadirci S (2010). Analysis of growth curve of broiler with restricting and unrestricting initial body weight in Gompertz-Laird model in different environments. Italian Journal of Animal Science 9(1): 20–25
- Kor A, Başpınar E, Karaca S & Keskin S (2006). The determination of growth in Akkeci (White goat) female kids by various growth models. Czech Journal of Animal Science 51(3): 110–116
- Lopez de Torre G, Candotti J J, Reverter A, Bellido M M, Vasco P, Garcia L J & Brinks J S (1992). Effects of growth curve parameters on cow efficiency. Journal of Animal Science 70: 2668-2672
- Narinç D, Aksoy T, Karaman E & Cürek D İ (2010). Analysis of fitting growth models in medium growing chicken raised indoor system. Trends in Animal and Veterinary Sciences 1(2):12-18
- Norris D, Ngambi J W, Benyi K, Makgahlela M L, Shimelis H A & Nesamvuni E A (2007). Analysis of growth curves of indigenous male Venda and Naked Neck chickens. South African Journal of Animal Science 37: 21–26
- Özdemir H & Dellal G (2009). Determination of growth curves in young Angora goats Tarım Bilimleri Dergisi 15 (4): 358-362
- Özen N (1997). Cattle feeding and fattening of beef cattle. Akdeniz Üniversity, Agricultural Faculty, Note book: 2, Antalya
- Sezenler T, Köycü E & Özder M (2008). Karacabey merinosu koyunlarda doğum kondisyon puanının kuzuların gelişimi üzerine etkileri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 5(1): 45-53
- Soysal M İ, Tuna Y T, Gürcan E K & Özkan E (1999). The investigation on comparison of various linear and non-linear growth curve in Japanese Quail (Coturnix coturnix japonica). Hayvancılık Araştırma Dergisi 9(1-2):40-44
- Statistica 5.0 (1995). Stat soft, Inc. 2325 East 13th Street, U.S.A
- Şengül T & Kiraz S (2005). Non-linear models of growth curves in Large White Turkeys. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 29: 331-337
- Şireli H D & Ertuğrul M (2004). Dorset Down x Akkaraman (GD1), Akkaraman ve Akkaraman x GD1 genotipli kuzularda büyüme eğrilerinin Logistic model ile tahmini. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Sciences 10(4): 375-380
- Topal M, Özdemir M, Aksakal V, Yıldız N & Dogru U (2004). Determination of the best nonlinear function in order to estimate growth in Morkaraman and Awassi lambs. Small Ruminant Research 55: 229–232
- Yakupoglu C & Atil H (2001). Comparison of growth curve models on broilers II: Comparison of models. Online Journal of Biological Science 1(7): 682–684
- Yıldız G, Soysal M İ & Gürcan E K (2009). Determination of growth curve with different model in the Karacabey Merino x Kıvırcık crossbred lambs raised in Tekirdağ provinces. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1): 11- 19