Hasan HALİLOĞLU, Vedat BEYYAVAŞ, Ahmet YILMAZ

Pamukta (Gossypium hirsutum L.) farklı dönemlerde yaprak gübresi uygulamalarının bitkisel ve lif teknolojik özelliklerine etkisi

Bu araştırma, 2001 ve 2002 yıllarında, Suruç Ovası koşullarında, pamukta (Gossypium hirsutum L.) farklı dönemlerde yaprak gübresi uygulamalarının bitkisel ve lif teknolojik özelliklerine etkisini saptamak amacıyla yürütülmüştür. Denemeler, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı olarak düzenlenmiştir. Erşan-92 ve Stoneville-453 pamuk çeşitleri ana parsel, yaprak gübresi uygulamaları ise, alt parsel olarak oluşturulmuştur. Çalışmada; iki yıllık ortalamalara göre yaprak gübresi uygulamalarının kütlü pamuk verimi (297.40 kg/da-393.41 kg/da) ve çırçır randımanı (% 38.84-% 41.35) üzerine önemli bir etkisinin olmadığı; Erşan-92 çeşidinde 2001 yılında Taraklanma Başlangıcı 150 g/da + Çiçeklenme Doruğu 150 g/da (11 adet/bitki), 2002 yılında ise, Çiçeklenme Başlangıcı 150 g/da + Çiçeklenme Doruğu 150 g/da uygulamasından (12.07 adet/bitki), Stoneville-453 çeşidinde her iki yılda da, Taraklanma Başlangıcı 100 g/da + Çiçeklenme Başlangıcı 100 g/da + Çiçeklenme Doruğu 100 g/da uygulamasından (13.10-13.67 adet/bitki) en yüksek koza sayısının elde edildiği; Erşan-92 çeşidinde her iki yılda da Taraklanma Başlangıcı 150 g/da + Çiçeklenme Doruğu 150 g/da uygulamasının koza kütlü ağırlığını (5.91-6.12 g) arttırdığı, ancak Stoneville-453 çeşidinde ise, önemli bir etkisinin olmadığı; her iki yılda da Erşan-92 çeşidinde Taraklanma Başlangıcı 150 g/da + Çiçeklenme Doruğu 150 g/da uygulamasının, Stoneville-453 çeşidinde ise, Ç.B. 300 g/da uygulamasının bitki boyunu arttırdığı; yaprak gübresi uygulamalarının Erşan-92 ve Stoneville-453 çeşitlerinde lif uzunluğunu az da olsa arttırdığı; her iki yılda ve her iki çeşitte Taraklanma Başlangıcı 300 g/da uygulamasından en ince liflerin (4.07 micronaire - 4.77 micronaire) elde edildiği; Erşan-92 çeşidinde her iki yılda Çiçeklenme Başlangıcı (300 g/da) uygulamasının, Stoneville-453 çeşidinde ise, Çiçeklenme Başlangıcı 150 g/da + Çiçeklenme Doruğu 150 g/da uygulamasının en yüksek lif mukavemetini verdiği saptanmıştır.

Effect of foliar fertilizers applied at different stages on agronomic and lint characters of cotton (Gossypium hirsutum L.)

This research was conducted to study the effect of foliar micronutrients fertilizers applied at different stages of cotton (Gossypium hirsutum L.) on agronomic and technologial properties under Suruç Plain Conditions, Sanliurfa, Turkey in years of 2001 and 2002. Experiments were arranged in split plots with three replications. Cotton cultivars (Erşan-92 and Stoneville-453) were in the main plots and foliar micronutrient fertilizer applications were in sub-plots. According to two year results, application of the foliar fertilizer at different stages of cotton did not show significant effect on the cotton seed yield (297.40 kg/da-393.41 kg/da), ginning outturn (38.84 % - 41.35 %). The highest boll numbers were obtained from application of the fertilizer at F.S. (First Squaring) 150 g/da + F.P. (Flowering Peak) 150 g/da (11 per plant) on Erşan-92 cv. in 2001, but, in 2002, the application of while F.F. (First Flowering) 150 g/da + F.P. (Flowering Peak) 150 g/da (12.07 per plant) and from application of the fertilizer at F.S. (First Squaring) 100 g/da + F.F. (First Flowering) 100 g/da + F.P. (Flowerin Peak) 100 g/da (13.10-13.67 per plant) on Stoneville-453 cv. Application of the foliar fertilizer at F.S. (First Squaring) 150 g/da + F.P. (Flowering Peak) 150 g/da (5-91-6.12 g) led to an increase in cotton seed weight per boll on Erşan-92 cv. but there was no effect on Stoneville-453 cv. The application of the foliar fertilizer at F.S. (First Squaring) (150 g/da) + F.P. (Flowering Peak) 150 g /da stages increased the plant height on Erşan-92 cv., while application at F.F. (First Flowering) 300 g/da stage increased the plant height on Stoneville-453 cv. in both years. Effect of foliar fertilizer applications on fiber length increase has been observed small. The micronaire (4.07 mic. - 4.77 mic.) were obtained in both cultivars from the foliar fertilizer application at F.S. (First Squaring) 300 g/da. For the fiber strength, the strenghtest fibers were obtained from applications of F.F. (First Flowering) with 300 g/da on Erşan-92 cv., and F.F. (First Flowering) + F.P. (Flowering Peak) 150 g/da on Stoneville-453 cv.

PDF

___

Anonim, 1975. Büyüme regülatörü ve yaprak gübresi denemesi. Adana Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü. Pamuk Araştırma Proje ve Sonuçları, s. 248-251.
Anter, F., M. A. Rashced, M. N. El-Salam and A.I. Metwally. 1976. Effect of foliar applications of certain micronutrients of fibner qualities of cotton. 2. Iraon an Mangenese Annals of Agricultural Science. (6): 313-319, Mosthor.
Cura, V., S. Ay, A. Şahin, O. Hüyük ve M. Şimşek. 1983. Yaprak gübreleri mukayesesi. Tarım ve Orman Bakanlığı. Pamuk Araştırma Dergisi, s. 102-106.
Hosyn, A.A.T., W. Kadry and H. M. H. Mohamad. 1984. Effects of foliar application of boron and copper on .growth, yield and yield components of giza 75 cotton variety. Annals of Agricultural Science, 21 (1) 25-35, Mosthotor.
Makhdum, M. I., M. N. Malik, S. Din, F. Ahmad, and F. I. Chaudry. 2002. Physiological Response of Cotton to Methanol Foliar Application. Journal of Research (Science), Bahauddin Zakariya University, Multan, Pakistan. 13 (1)37-43.
Monged, N.O., E. T. EID, A. Mawardi and M. M. Basha. 1980. Some trials for increasing seed cotton yield by the application of micronutrients. Hangi dergide yayınlanmış 58 (5) 131-151.
Sawan, Z. M., S. A. Hafez and A. E. Basyony. 2001. Effect of phosphorus fertilization and foliar application of chelated zinc and calcium on seed, protein and oil yields and oil properties of cotton. The Journal of Agricultural Science. 136 (2) 191-198. Cambridge University Press.
Sevil, Y., N. Taş ve M. Şimşek. 1983. Yaprak gübreleri mukayese denemeleri. Tarım ve Orman Bakanlığı. Pamuk Araştırma Dergisi, s. 107-111.
Sungur, M. 1986. Mikro besin maddeleri ile gübrelemenin ülkemizin değişik yörelerinde yetiştirilen bazı kültür bitkilerinin verimlerine etkileri. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları. No:135, Ankara.
Şenel, M. 1980. Pamuk Islahı, Yetiştirilmesi ve - Teknolojisi. Bölge Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Yayın No: 36, Adana.
Temiz, M. ve O. Gençer. 1999. Diyarbakır koşullarında farklı dönemlerde uygulanan yaprak gübresinin pamuğun (Gossypium hirsutum L.) tarımsal ve teknolojik özelliklerine etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım 1999. Cilt II. Endüstri Bitkileri, s. 297-302, Adana.
Yılmaz, H. A. 1986. Yaprak gübrelerinin pamuğun (Gossypium hirsutum L) verim ve yerim unsurlarına etkisi üzerinde bir araştırma. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi).