Burhan ÖZTÜRK, Muharrem ÖZCAN, Ahmet ÖZTÜRK

Farklı anaç çapları ve aşılama zamanının kivi fidanı üretiminde aşı başarısı ve fidan büyümesi üzerine etkileri

Bu çalışma, farklı anaç çapı ve aşı dönemlerinin kivi fidanı üretiminde aşı başarısı ve fidan gelişimi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, 2 farklı anaç çapına (5.00–7.00 mm ve 7.01–9.00 mm) sahip olan çöğür anaçlar üzerine yongalı göz aşı metodu ile 4 farklı dönemde (durgun aşılar 1 Eylül–15 Eylül; sürgün aşılar 1 Mayıs–15 Mayıs) aşılar yapılmıştır. Aşılı fidanlarda aşı tutma ve sürme oranı (%), aşı sürgün boyu (cm), aşı sürgün çapı (mm) ve toplam yaprak alanı (cm2 bitki-1) incelenmiştir. Aşı tutma oranı üzerine aşı dönemlerinin önemli etkisi tespit edilirken, anaç çaplarının etkisi önemsiz bulunmuştur. Sürgün aşılardan durgun aşılara göre daha yüksek aşı tutma değerleri elde edilirken en yüksek aşı tutma oranı 1 Mayıs aşı döneminde yapılan aşılardan elde edilmiştir (% 97.5). Aşı sürme oranı, sürgün çapı ve toplam yaprak alanı kriterleri üzerine anaç çapı x aşı dönemi interaksiyon etkisi önemli bulunmuştur. İncelenen bu kriterlerde ince anaç çapında Mayıs aşı dönemi olumsuz etki yaratırken, kalın anaç çapında aşı dönemi önemli olmamıştır.

Effects of different rootstock diameters and budding periods on graft success and plant growth in kiwifruit seedling production

This study was carried out to determine the effects of different rootstock diameters and budding time on graft success and plant growth. In this study, two different diameters of rootstock (5.00–7.00 mm and 7.01–9.00 mm) were examined using the chip budding method at four different budding periods (fall budding September 1- September 15; shoot budding May 1-May 15). In grafted seedlings, the bud take rate (%), the bud sprout rate (%), shoot diameter (mm), shoot length (cm), total leaf area (cm2 plant-1) were examined. While the timing of budding affected the success rate of the grafting, the rootstock diameter was shown to be insignificant. Shoot budding resulted in higher bud take ratio in comparison to fall budding. Budding carried out on May 1 was shown to be the most successful (97.5 %) with regard to the bud take. Rootstock diameter x budding period interaction was found to be significant on bud sprout ratio, shoot diameter and total leaf area. On these traits, May budding period for thin rootstock diameter had significant negative effects, but for thick rootstock diameter had no significant effects.

PDF

___

Bostan S Z & İslam A (1998). Kayısıda bir ve iki yaşlı çöğür anaçlarının fidan gelişimine olan etkileri. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 22(3): 291–293
Cangi R & Atalay D A (2006). Effects of different bud loading levels on the yield, leaf and fruit characteristics of Hayward kiwifruit. Hortscience 33(1): 23-28
Chandel J S, Negi K S & Jindal K (1998). Studies on vegetative propagation in kiwi (Actinidia deliciosa Chev.). Indian Journal of Horticulture 55(1): 52–54
Diaz Hernandez M B & Garcia Berrios J (1997). Performance of kiwifruit plant material propagated by different methods. Acta Horticulturae 444: 155– 169
DMİ (2009). Samsun Meteoroloji Bölge Müdürlüğü Kayıtları
Ferguson A R & Seal A G (2008). Kiwifruit. In: Temperate Fruit Crop Breeding-Germplasm to Genomic (edt. J.F., Hancock) pp: 235-264
Hartman H T, Kester D E & Davies F T (1990). Plant Propagation Principles and Practices (Fifth Edition). Regent/Prestige Hall Englewood Cliffs, New Jersey, 647
Howard B H, Skene D S & Coles J S (1974). The effects of different grafting methods upon the development of one – year-old nursery apple trees. Journal of Horticultural Science 49(3): 287–295
Joolka N K, Rindhe A B & Sharma M K (2001). Standardization of method and time of grafting in pecan. Indian Journal of Horticulture 58(3): 212- 214
Kadan H & Yarılgaç T (2005). Van ekolojik şartlarında elma ve armutların durgun T-göz aşısıyla çoğaltılması üzerine bir araştırma. Yüzüncüyıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 15(2): 167– 176
Özcan M. 2000. Kivi tohumlarının çimlenmesi üzerine değişik uygulamaların etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15: 48-52
Petheram A (1986). An investigation to establish the optimum time of propagation C. sativa. Horticultural Abstract 36: 4398
Polat A A (1999). Antakya koşullarında yenidünyalar için en uygun aşı zamanın saptanması. Derim 16 (4): 169–179
Polat A A, Kamiloğlu Ö & Durgaç C (1999). Değişik nitelikteki aşı kalemleri ile gövde kalınlığı farklı çöğürlerin yenidünyalarda aşı başarısı üzerine etkileri. Turkish Journal of Agricultural and Forestry 23(5): 1125–1132
Sale R R (1985). Kiwifruit Culture. V.R. Word, Government Printer, Wellington, New Zealand p: 96
Samancı H (1990). Kivi (Actinidia) Yetiştiriciliği. Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı, Yayın No: 22 Yalova
Tanimoto G (1994). Propagation “In: Kiwifruit Growing and Handling” (Ed. J K Hasey, R S Jhonson, J A Grant & W O Reil). University of California, Division of Agriculture and Natural Resources, Publication 3344, 21-24
TUİK 2009. Bitkisel Üretim İstatistikleri. http://www.tuik.gov.tr
Uslu N A (2006). Kivide budama ve sürgün gelişiminin meyve kalitesi ve verim üzerine kantitatif ve kalitatif etkileri. Doktora tezi Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Samsun
Yılmaz M (1994). Bahçe Bitkileri Yetiştirme Teknikleri. Çukurova Üniversitesi Basımevi 151s
Zenginbal H (1998). Samsun ekolojik şartlarında kivilerin sürgün göz aşıları ile çoğaltılmaları üzerine bir araştırma. Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış), Samsun
Zenginbal H & Özcan M (2000). Samsun ekolojik şartları altında kivilerin sürgün göz aşılarıyla çoğaltılması üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 15(2): 27–35
Zenginbal H & Özcan M (2003). Kivilerin asıyla çoğaltma teknikleri. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu 120-126, 23-25 Ekim, Ordu.
Zenginbal H, Özcan M & Çelik H (2005). Hayward kivi çeşidinde farklı kalem aşılarının aşı başarısı üzerine etkileri. Bahçe Dergisi 34(2): 31–36
Zenginbal H (2007). The effects of different grafting methods on success grafting in different kiwifruit (Actinidia deliciosa, A. Chev) cultivars. International Journal of Agricultural Research 2(8): 736-740
Zenginbal H, Özcan M, Haznedar A & Demir T (2007). Comparisons of methods and time of buddings in kiwifruit (Actinidia deliciosa, A. Chev). International Journal of Natural and Engineering Sciences 1(1): 23-28