Agathias ve Eseri Historiae

Köklü değişimlerin yaşandığı Iustinianus çağı geç dönem Roma İmparatorluğu’nun tarihine damga vurmuştu. Yeni tarih yazım türlerinin ortaya çıktığı ve tarih yazımı konusunda oldukça dinamik bir dönemdi. Bu verimli dönemde eser veren önemli tarihçilerden biri de Agathias’tı. İyi bir eğitim alan ve ardından başkent Constantinopolis’te avukatlık yapan Agathias da tıpkı Procopius gibi klasik geleneğe sadık kalarak eserini yazdı. Attik Yunan geleneğini takip eden Agathias, Procopius’un Savaşlar adlı eserini kaldığı yerden devam ettirdi. Savaşlar, yazarı Procopius’u döneminin en iyi tarihçileri arasına yerleştirmiş, aynı şey Agathias’ın Historiae adlı eserinden de beklenmişti. Bu yüzden Agathias nitelikli bir hatip ve iyi bir nüktedan olsa da öncülü Procopius’un gölgesinde kalmıştı. Çok da iyi bir tarihçi olmadığı – en azından Procopius kadar- şeklindeki eleştirilere karşın üç imparatorun iktidarına tanıklık etmiş Agathias’ın anlatıları çok değerlidir. Çünkü onun Sasaniler, Hunlar ve etrafındaki dünya hakkında verdiği bilgiler başka kaynaklarda bulunamamaktadır. Agathias’ın eseri, çok katmanlı yapısının ortay çıkarılabilmesi için birçok disiplinin katkı sağlayacağı yeni bir bakış açısıyla detaylıca incelenmeyi hak etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Agathias, Procopius, Roma Tarihyazımı

Agathias and His Work Historiae

Keywords:

Agathias, Procopius, Roman Historiography,

PDF

___

Agathias. (2006). The Historia Nova. Çev., Joseph D. Frendo, Canberra: Sydney University Press.
Anthologia Graeca. (1916). Book 7-8 (Volume II). Çev., W. R. Paton. London: William Heinemann.
Anthologia Graeca. (1916). Book 10-19 (Volume IV). Çev., W. R. Paton. London: William Heinemann.
Bury, J. B. (2016). History of the Later Roman Empire: From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian (Volume 2). New York: Dover Publications.
Cameron, A. (1969/1970). Agathias on the Sassanians. Dumbarton Oaks Papers, Vol. 23/24, 67-18.
Cameron, A. (1970). Agathias. Oxford: Clarendon Press.
Cataudella, M. R. (2003). Historiography in the East: Procopius, Witness and Historian. Greek and Roman Historiography in Late Antiquity: Fourth to Sixth Century A.D., Gabriele Marasco ed., Leiden: Brill, 391-447.
Croke, B. (2019). Procopius, From Manuscripts to Books: 1400-1850. Histos 9, I.1-173.
Forrai R. (2014). Agathias. Catalogus Translationum et Commentariorum: Mediaeval and Renaissance Latin Translations and Commentaries Volume X, Greti Dinkova-Bruun ed., Pontifical Institute of Mediaeval Studies, Toronto, 238-272.
Fragmenta Historicorum Graecorum. (2010). Cambridge Library Collection (Volume IV). Carl Otfried Müller ed. Cambridge: Cambridge University Press.
Kaldellis, A. (1999). The Historical and Religious Views of Agathias: A Reinterpretation. Byzantion, (69/1), 206-252.
Kaldellis, A. (2012). Byzantine Historical Writing, 500–920, The Oxford History of Historical Writing: Volume 2: 400-1400, Sarah Foot ve Chase F. Robinson ed., Oxford: Oxford University Press, 202-217.
Martindale, J. R. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III A: A. D. 527-641. Cambridge: Cambridge University Press, 23-25.
Menandros Protector. (2006). The History of Menander the Guardsman. Çev., R. C. Blockley. Cambridge: Francis Cairns.
Mitchell, S. (2016). Geç Roma İmparatorluğu Tarihi. Çev., Turhan Kaçar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Reinsch, D. R. (2010). The History of Editing Byzantine Historiographical Texts. The Byzantine World. Paul Stephenson ed., Oxon: Routledge, 435-444.
Rohrbacher, D. (2002). The Historians of Late Antiquity. London: Routledge.
Treadgold, W. (2007). The Early Byzantine Historians. London: Palgrave Macmillan.
Villaro, B. O. (2010). Some Characteristics of the Works of Agathias: Morality and Satire. Acta Ant. Hung. (50), 267–287.