2793 NUMARALI AHLÂT KAZASI MÜSLİM NÜFUS DEFTERİ (30 REBİYÜLEVVEL 1252/15 TEMMUZ 1836)’NİN TANITIM VE DEĞERLENDİRMESİ

19. yüzyıl, Osmanlı devletinde birçok yenilik ve değişikliklerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Bu değişikliklerden birisi de, ülke genelinde nüfus sayımlarının yapılmasıdır. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde 1831 yılında yapılmıştır. Devlet genelinde yapılan nüfus sayımları nüfus yapısının temel özelliklerini belirlemek açısından önemli olduğu kadar yerel anlamda da önemli bilgiler sunmaktadır. Bu çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde NFS.d koduyla 2793 numarada kayıtlı “Van Eyaleti, Van Sancağı Ahlât Kazası Müslim Nüfus Defteri”nin tanıtım ve değerlendirmesi yapılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ahlât, Nüfus Defteri, Mahalle, Kariye.

Numbered 2793 Ahlât Township Muslim Population Registry (30 Rebiyülevvel 1252/15 July 1836) Introduction and Evaluation.

19 th century, many improvements and changes in the Ottoman Empire has been experiencing. One of these changes is census. By the middle of the century with a census was conducted in the entire country. The first modern population census in Otoman Empire was made in 1831, Mahmut the 2nd’s era. These changes made throughout the Empire and the census, the state’s general population as well as the structure reveals important information on a local basis. About this article we have tried to make the presentation and evaluation in the Prime Ministry Otoman Empire Archives “Van Eyaleti, Van Sancağı Ahlât Kazası Müslim Nüfus Defteri” Ahlât population Book, under number 2793’s.

Keywords:

Ahlât, Population Registry, District, Village.,

PDF

___

A. Arşiv Belgeleri: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı (BOA) (İstanbul): Nüfus Defterleri (NFS.d): nr. 2793, Yıldız Esas Evrakı (Y.EE): nr. 33/7, 29 Z 1288/9 Mart 1872. B. Araştırma ve İnceleme Eserleri: “Azab”, Osmanlı Tarih Lûgatı, Midhat Sertoğlu, İstanbul 1986. BARKAN, Ö. Lütfi, “Türkiye’de İmparatorluk Devrinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakan’a Mahsus İstatistik Defterleri”, İktisat Fakültesi Mecmuası [İFM], c. II , (İstanbul 1940), s. 20-21. BOSTAN, İdris, ”Azeb”, TDVİA, c. 4, s. 313. ÇİMEN, Adnan, “Sayım, Kayıt Düzeni ve Teşkilatlanma Açısından
Osmanlıda Nüfus Hizmetleri”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14/3 (Ankara 2012), s. 183-216. DEMİRTAŞ, Mehmet, “XIX Yüzyılın İkinci Yarısında Ahlat’ta
Demografik Yapı”, IV. Uluslar arası Van Gölü Havzası Sempozyumu (17-21 Haziran 2008, Ahlât), Ed.; Prof. Dr. Oktay BELLİ, İstanbul 2011, s. 442-447. “Hisar Eri”, Osmanlı Tarih Lûgatı, Midhat Sertoğlu, İstanbul 1986, s. 1 KARAARSLAN, Nasuhi Ünal, “Hamdânîler”, TDVİA, c. 15, Türkiye
Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1997, s. 446-447. KARAL, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831, Ankara 1943. KÜTÜKOĞLU, Mübahat, “ Osmanlı Sosyal ve İktisadî Tarihi
Kaynaklarından Temettü Defterleri”, Belleten, c. LIX, sayı 225 (Ankara 1995), s. 395-419. MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, TTK Yay., Ankara 200
“Müstahfız”, Osmanlı Tarih Lûgatı, Midhat Sertoğlu, İstanbul 1986, s. 2 ÖZDEĞER, Mehtap, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Miri Arazi Rejimi ve Tahrir Geleneği “, Manas Journal of Social Studies (Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi), c. 3, s. 5 (2003). “Redif”, Osmanlı Tarih Lûgatı, Midhat Sertoğlu, İstanbul 1986, s. 283. Hava Selçuk, “Niğde’de İlk Nüfus Sayımı (23 Şevval 1246/6 Nisan 1831),” The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 6 Issue 2, (Fransa 2013), p. 1263-1294. SÜMER, Faruk, “Ahlat”, TDVİA, c. 2, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., İstanbul 1989, s. 19-22. ------, “Ahlât Şehri ve Ahlatşahlar,” Belleten, L/197 (Ankara 1986), s. 447-4 Şemseddin Sâmî, Kâmûs-i Türkî, Çağrı Yay., İstanbul 2007. Şerefhan, Şerefnâme, çev.: M. Emin BOZARSLAN, Deng Yay., İstanbul 200 TEKİN, Rahmi, Ahlat Tarihi, Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yay., İstanbul 2000. TUFANTOZ, Abdürrahim, “Mervânîler”, TDVİA, c. 29, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 2004, s. 230-232.