İncelemekte olduğumuz bu eser Halil İnalcık’ın Doğu-Batı dergisi ve değişik yerlerde yayımlanan yazılarından oluşmaktadır. Kitap üç ana başlıktan teşekkül eder. Birinci bölüm “Batı Anadolu’da Gazi Beylikler, Bizans ve Haçlılar” makalesiyle başlar. Makalede ilk etapta 13. yüzyıl genelinde, Anadolu’da bulunan beylikler, bu beyliklerin kendi aralarında ve Bizans ile olan münasebetleri, Batı Anadolu’da kurulan beyliklerin Venedik ve Cenevizlilerle olan mücadeleleri ve Osmanlı Devleti’nin beylikten devlete geçiş süreci kısaca anlatılır. Özellikle Aydınoğulları’nın Ege’deki faaliyetleri, Bizans’ın zaman zaman bu beylikle kurdukları ittifak ve savaşlar, bu sürecin Osmanlılar açısından önemi dile getirilir.