Varlık Vergisi ve Afyon'daki Uygulaması

1942 yılında, II. Dünya Savaşı Dönemi enflasyonundan yararlanarak büyük maddi kazançlar elde edenler oldu. Bu kazancı elde edenlerin servetlerinden bir bölümünü devlete aktarmak amacıyla, bir kez uygulanmak şartıyla, Varlık Vergisi Kanunu çıkarıldı. Amaç devletin savaş dolayısıyla altına girdiği yükün azaltılmasıydı. Günümüzde yapılan yayınlarda, sadece gayri müslim halktan alındığı şeklinde aktarılmaktadır. Fakat Afyon ilindeki uygulamanın da gösterdiği gibi, Anadolu kentlerindeki varlıklı Müslüman Türkler de bu vergiyi ödemiştir. Afyon'da Varlık Vergisi'ni ödeyenler arasında bir tek gayrimüslim bulunmaktadır.

The Properity Tax and its Practise in Afyon City

The inflation the during the World War II. was high increasing in Turkey in 1942. Because of this high inflation, some Turkish citizens gained or obtained great benefits which were not taxed. The Turkish Goverment levied a properity tax in order to transferr a few amount of increases in wealthy of the richest people. Today, some Turkish press argues that only non-Muslims paid the properity tax in 1942. This argüman is not correct. But Turkish-muslims taxpayers paid the capital tax in Afyon in that time. There is only one non-Muslim taxpayer in Afyon.

PDF

___

Afyon Haber, 4 Mart 1943.
Ayın Tarihi, 108,(1-30 İkinci Teşrin 1942 ), Ankara, 1942.
Cumhuriyet, 17 Birinci Kanun 1942, 23 Birinci Kanun 1942.
Haber, 24 Birinci Kanun 1942, Perşembe, Yıl: 20, Sayı: 2342.
İkinci Dünya Savaşı Gazetesi, (Güneş Gazetesinin eki), Eylül 1989.
İzmir Ticaret ve Sanayi Odası Mecmuası, Yıl: 17,1-12,14 İkinci Teşrin 1942
Maliye Mecmuası, C. 7,26,1942, 662.
Millet, Yıl: 1,1.
T.C. Resmi Gazete, 12 İkinci Teşrin 1942.
Tan, 14 İkinci Kanun 1942, 17 Mayıs 1942, 30 Mayıs 1942,10,11 Haziran 1942.
Ticaret, 14 İkinci Teşrin 1942.
Ulus, 12 İkinci Teşrin 1942,21 Mart 1943,17 İkinci Teşrin 1942.
Vatan, 13 İkinci Teşrin 1942, 17 Birinci Teşrin 1942, 25 Mart 1948, 26 Mayıs 1942, 9 Birinci Teşrin 1942,17 Birinci Kanun 1943, 29 Mayıs 1942.
AKAR, Rıdvan, " Varlık Vergisi ", Ekonomik Panorama, Yıl: 1, sayı 1, 24 Nisan 1988
ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1914-1980), 3. Basım, Ankara 1986.
AYDEMİR, Şevket Süreyya, İkinci Adam (1938-1950), C. 2,4. Basım, İstanbul, 1979.
BARUTÇU, Faik Ahmet, Siyasi Anılar (1939 -1945), İstanbul, 1977.
BAYDAR, Ertuğrul, İkinci Dünya Savaşı İçinde Türk Bütçeleri, Ankara, 1978
BEKMAN, Münir Müeyyed - Feridun Fazıl Tülbentçi, İkinci Cihan Harbi Kronolojisi (1941-1942),C.2, Ankara, 1944.
CAVİD, Selim, "Yeni İktisadi Tedbirler", İktisadi Yürüyüş, C. 6-71, 18 İkinci Teşrin 1942, 1-10.
Celal Bayar'ın Söylev ve Demeçleri (1946-1950), Haz.: Özel Şahingiray, Ankara, 1956.
DEMİRAL, Cafer, Türkiye'nin 42 Hükümeti (25.4.1920-15.4.1973), Ankara, 1973.
DİLİPAK, Abdurrahman, İnönü Dönemi, İstanbul, 1989.
ERGİNAY, Akif, Vergi Hukuku, 12. basım, Ankara 1986.
ERKMEN, Mahir, "Aiyon'da On Senelik Matbuat Hayatı", Taşpınar, 12, Birinci Teşrin 1933,29.
GÜÇLÜ, Muhammed, Varlık Vergisi Kanunun Çıkarılması, Uygulanması, Kaldırılması ve Sonuçları (11.11.1942-15.3.1944), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 1990.
KARAKUŞ, Emin, İşte Ankara, İstanbul, 1977.
KARAOSMANOĞLU, Yakup Kadri, Politikada 45 Yıl, İstanbul, 1984.
KARPAT, Kemal,Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul, 1967
KOÇAK, Cemil, Türkiye'de Millî Şef Dönemi (1938-1945), Ankara, 1986
KOÇ, Vehbi, Hayat Hikayem, 2. basım, İstanbul 1984.
ÖKTE, Faik, Varlık Vergisi Faciası, İstanbul, 1951
SERTEL, Sabiha, Roman Gibi, İstanbul, 1987
T. C. 1942 Senesi Hazine Hesabı Umumisi, (basım yeri yok), 1944.
T.C. 1944 Yılı Hazine Genel Hesabı, (basım yeri yok), 1946.
Tahsil-i Emval Kanunu Talimatnamesi, İstanbul, 1934. YALMAN, Ahmet Emin, Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim (1922-1949, C. 3, İstanbul, 1970.
YETKİN, Çetin, Türkiye'de Tek Parti Yönetimi (1930-1945), (basım yeri yok), 1983.