Ortaçağ İslam Dünyasının Olgunluk Çağında Tıp Kültürü ve Çalışmaları

Ortaçağ İslam Dünyasının olgunluk çağında -ki bu dönem onuncu yüzyılla başlar, onüçüncü yüzyılın ikinci yarısına kadar devam eder- diğer bütün bilim dallarında olduğu gibi tıp bilimi ve çalışmalarında da büyük bir sıçrama kaydedilmiştir. Bu gelişmenin meydana gelmesinde birçok faktörün yanında elbetteki Irak merkezli Abbasî, İspanya merkezli Endülüs, Mısır merkezli Fatımî devletinin rolü büyük olmuştur. Burada Kuzey Afrikalı Müslüman Arap ve Berberi fatihlerin Sicilya adasında kurmuş oldukları Kelbî ve Fatımî devletlerinin katkısını da unutmamak gerekir. Bu saydığımız devletlerin hükümranlığı sırasında onlarca Müslüman ve Gayr-ı Müslim tabip hastalara şifa dağıtırken tıp alanında da onlarca eser kaleme almışlardır. Ayrıca aynı dönemlerde birçok İslam şehrinde (Bağdat, Basra, Musul, Kahire, Dımaşk, Kayrevan, Palermo, Kurtuba vb.) Dârü’l-Merdâ, Dârü’ş-Şifâ’ veya Bimaristan olarak adlandırılan hastanelerde çağımızın standartlarına yakın bir düzeyde tedavi yöntemleri uygulanıyordu. Bu çalışma, özellikle İslam dünyasının olgunluk döneminde tababet bilimi ve çalışmaları alanında meydana gelen önemli birikim ve gelişmeleri ele almakta ve bir değerlendirme ile sonuca bağlamaktadır.

Medical Science and Researches in the Golden Age of Medieval Islam

In the Golden Age of Mediaeval Islam –that begins in the 10th century and continues until the middle of 13th century- a great deal of researches and practices had marked in mediaeval science, as well as in other sciences. The emergences of this development owed to many factors and, of course, to Abbasids in Iraq, Andalusian Muslims in Spain and Fatimids in Egypt as well. Here we should remember the contributions of Kalbids and Fatimids founded by North African Muslim and Berber conquerors. During their sovereignties, while many Muslim and non-Muslim physicians were healing their patients, they wrote a lot books. Besides, in the same era, treatment methods, nearly the same level as those of Modern scientific medicine, were applied in hospitals, called Dârü’l-Merdâ, Dârü’ş-Şifâ and Bimaristan, in many Islam cities such as Baghdad, Mosul, Cairo, Damascus, Qayrawan (Kairouan), Palermo, Cordoba. This study aims to focus on medicine science and its development stages in the Golden Age of Mediaeval Islam and reach a conclusion with an assessment.  
Keywords:

-,

Tarih İncelemeleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 0257-4152
  • Başlangıç: 1983
  • Yayıncı: Prof. Dr. Süleyman Özkan