Macar kaynaklarına göre gyula andrassy ve osmanlı-macar ilişkileri (1875-1878)

1867-1871 yılları arasında Macar Başbakanı ve Milli Savunma Bakanı olan Kont Gyula Andrâssy, 1871'de Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun ortak dışişleri bakanlığına getirilmiştir. Andrâssy'nin dışişleri bakanlığı döneminde Avusturya-Macaristan İmparatorluğu için doğu meselesi sayılan olaylar, 1875'de Osmanlı Devleti'ne karşı Hersek isyanı ile başlayıp, 1876"da Sırbistan ve Karadağ'ın Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmesi ile devam etmiştir. Rusya 1877 yılında Budapeşte'de imzalanan bir sözleşme ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun tarafsızlığını sağlayarak Osmanlı Devleti'ne saldırmıştır. Savaş sonunda Ayastefanos Antlaşması ile Rus hâkimiyet alanının büyümesi nedeniyle, Balkanlarda Rus karşıtı politika izlemeye çalışan Andrâssy, antlaşmanın revizyonu için, Berlin'de bir kongrenin toplanmasında önemli rol üstlenmiştir. Berlin Kongresi ise Avusturya-Macaristan açısından Bosna-Hersek'in işgali sürecini ; başlatmıştır. Macar kamuoyu ise doğu meselesi sürecinde Türklerin toprak bütünlüğünden yana bir tavır sergilemiştir. Bu çalışmada Macar kaynaklarına göre, Gyula Andrâssy'nin 1875-1878 yıllan arasında cereyan eden olaylara karşı izlediği politikanın neden ve sonuçları, dönemin Osmanlı-Macar ilişkileri çerçevesinde ele alınarak ortaya konulmuştur.

Gyula andrassy and ottoman-hungarian relationship based on hungarian sources (1875-1878)

The President of Hungary and Minister of Defense (1867-1871), Count Gyula Andrâssy was then assigned as the Minister of Foreign Affairs of Austrian-Hungarian Empire in 1871. In the period when he served as the Foreign Affairs Minister, the events regarded as eastern issues by Austrian-Hungarian Empire started with Hersek revolt against Ottoman State in 1875 and continued with the declaration of war against Ottoman State by Serbia and Montenegro. Russia signed an impartiality treaty with Austrian-Hungarian Empire in Budapest and then attacked Ottoman State. At the end of this war, Ayastefanos treaty was signed and Russian domination was expanded in the region and Andrâssy started to follow an anti-Russian policy in Balkans and he took an important role in the organization of a congress to revise the treaty in Berlin. With the organization of Berlin Congress, the invasion of Bosnia-Herzegovina by Australian-Hungarian Empire started. Hungarian public, on the other hand, supported the land unity of the Turks throughout the period of eastern issues. The present study aims to reveal the causes and consequences of the policies followed by Gyula Andrâssy in 1875-1878 within the framework of Ottoman-Hungarian relationships based on the information obtained from Hungarian sources.

___

  • "A Török Hadsereg Fövezerei", Vasârnapi Ujsâg, XXIII. evfolyam, 46, szâm, November 12, 721-722.
  • Horvâth 1939 Bela Hörvâth, "A Turani Eszme es a Török Magyar Kapcsolatok az Utolsö Evszâzadban", Turan, XXII. evfolyam, VI. szâm, 119-122.
  • Flesch 2004 Istvân Flesch, Atatürk Es Kora, Musztafa Kemâl Atatürk Függetlensegi Hâborüja Es Kormânyzâsa, Corvina Kiadö.
  • Szâva 1941 Istvân Szâva, Az Oszmân Birodalomtöl a Török Köztârsasâgig, A Szociâldemokrata Pârt Kiadâsa, Budapest.
  • Galantai 1964 Jözsef Galantai, Magyarorszâg az Elsö Vilâghâborüban, 1914-1918, Budapest.
  • Kerekeshâzy 2000 Jözsef Kerekeshâzy, Az Igazi Kemâl, Egy Köztârsasâg Születese, Terebess Kiadö, Budapest.
  • Tökeczi2002 Lâzslo Tökeczi, "Idösebb Gröff Andrâssy Gyula, 1823-1890", Törtenelmi Arckepek Politikus Portrek a Dualizmus Korâböl, XX. Szâzad Intezet, Budapest, 9-11.
  • Magyar Eletrajzi Lexikon Elsö Kötet, Akademiai Kiadö, Budapest, 1967, 33-34.
  • VonDagobert 1937 Mikusch Von Dagobert, Kemâl Atatürk, Gazi Musztafa Kemâl Fel Evszâzad Törökorszâg Törterıelmeböl, Budapest.
  • Hangay 1991 Zoltân Hangay, 19 Törtenelmi Arckep a 19. Szâzad Magyar Törtenelmeböl, Trezor Kiadö, Budapest.