Batı Anadolu'nun yol ağı araştırmaları-III İzmir'in ardalanında kervan yolları

İzmir limanı, hinterlandındaki Aşağı Büyük Menderes Havzası’nın üretiminin pazarlanmasındaoldukça önemlidir. Limanının hinterlandı olan Menderes Havzasından gelen yollar eskiçağlardanberi kullanılmıştır. Kervanların limana mal taşıdığı bu yollar bölge genelinde çok yönlü ve karışıkbir görünümdedir. Büyük Menderes nehrinin ve onun kollarının ortaya çıkardığı vadiler doğalyollar meydana getirmiş, bu durum beraberinde sancağın zengin toponomik dokusuyla uyumlu,zaman ve mesafe avantajı sağlamak için iktisadi ulaşım stratejileri de yaratmıştır. Bu makaledekervan yollarının Kuşadası Limanına ulaştıkları güzergahlar incelenecektir. Çalışmanın en önemlikaynakları öncelikle bölgede tarafımızdan yürütülen alan araştırması ve arşiv belgeleridir.

The Caravan Routes in the Hinterland of Izmir

The Harbour of Izmir has gained importance. The function of Izmir Harbour in the marketing ofthe production of lower Menderes Basin in the Izmir Hinterland is noteworthy. The alleys comingfrom the lower Menderes Basin, the hinterland of the harbor of Izmir, have been used sinceantique times. These alleys that were used to transport goods appear as winding and complex interms of the region. The valleys of Menderes River and its branches have formed natural alleys,which have generated economic means of access to provide advantages of time and distance,compatible with the rich toponomic texture of the sanjak. The aim of this study is to analyze theitineraries of the caravan routes that reach the Harbour of Izmir. The most important resources ofthis study are the documents of the survey conducted by us and the archives.

___

  • Ahenk Gazetesi
  • Akdeniz 2002 Engin Akdeniz, "Büyük Menderes Ovasmdaki Prehistorik-Protohistorik Yerleşimler ve Bunların Ege Dünyasındaki Yeri", 1. Uluslararası Aşağı Menderes Havzası Tarih, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Sempozyumu (15-16 Kasım 2001)-Tebliğler, İzmir.
  • Armağan 2005 Munis Armağan, Bozmenderes'ten Bozdağlar'a Kuva-yı Milliye, İzmir.
  • Arundell 1834 F. V. J. Arundell, Discoveries İn Asia Minor înculuding A Descriptic of the Ruins of Several Ancient Cities And Especially Antioch of Psidia, London.
  • Aydın Vilayeti Salnamesi, H. 1307 ve H. 1308.
  • Baymdır-Poyrazoğlu 1966
  • Baykara 1965 Tuncer Baykara, 19. Yüzyılda Aydın Eyaleti, Mezuniyet Tezi, İst. Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü.
  • Beyru 1993 Rauf Beyru, "19. yüzyılın İlk Yansında İzmir' de Kent İçi. ve Kent Çevresi Ulaşım ve Trafik DüzeniSon Yüzyıllarda îzmir ve Batı Anadolu Sempozyumu Tebliğleri, Haz. Prof. Dr. Tuncer Baykara, İzmir.
  • Erkal 1996 Ali Erkal, İzmir Kızlarağası Hanı, İzmir.
  • Evliya Çelebi 1985 Seyahatname, İstanbul
  • Faroqhi 1994 Suraiya Faroqhi, Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, 2. Baskı, İstanbul.
  • Göney 1982 Süha Göney, Büyük Menderes Bölgesi, İstanbul. H. Hilmi Bayındır- H. Fehmi Poyrazoğlu, Aydın Kenti Tarihi, Coğrafyası ve Bugünü, Aydın.
  • Kiepert 1892 H. Kiepert, Specialkarte Von Westlichen Kleinasien, Berlin, Verlag Dietrich Reimer, P.X,
  • Luther 1989 Usha M. Luther, Historical Route Network Of Anatolia ( İstanbul- İzmir- Konya), 1550's To 1850's: A Methodological Study, Ankara.
  • Müşterek Harekat Haritası,- Askeri Harita (Aydın- Türkiye), 1984, Harita Genel Komutanlığı, Ankara, 1984.
  • Ölmez 1980-81 Funda Ölmez, Tralleis Nekropolün'den Bir Mezar ve Buluntuları, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sos. Bil. Enstitüsü.
  • Ölmez 2002 Funda Ölmez, "Tralleis'den Bir Gladyatör Anıtı", Millet Müzesi İl Yıllığı, Sayı:l.
  • Özbalkan-İrik 2003 Müslim Özbalkan- Osman İrik, Tarih Ülkesi Aydın.
  • Özergin 1959 Kemal Özergin, Anadolu Selçukluları Çağında Anadolu Yolları, İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Yayınlanmamış Lisans Tezi, İstanbul.
  • Özgün 2008 Cihan Özgün, " Batı Anadolu Limanlarına Uzanan Şark Ticaret Yolu (İpek Yolu) Üzerine Gözlemler", Dünden Bugüne İpek Yolu: Beklentiler ve Gerçekler, (Haz. Emel Kefeli), İstanbul
  • Özkan 1997 Mustafa Kenan Özkan, "Kemer Secdegahı Temizlik ve Çevre Düzenleme Çalışmaları", 8. Müze Kurtarma Kazıları Semineri, Ankara.
  • Philippson 1911 Alfred Philippson, Reisen Und Forschungen im Westlichen Kleinasien, C.4, Gotha, 1911
  • Pınar 2001 İlhan Pınar, Hacılar, Seyyahlar, Misyonerler Ve İzmir, Yabancıların Gözüyle Osmanlı Döneminde İzmir 1608-1908, İzmir.
  • Ramsay 1961 J. M. Ramsay, Anadolu'nun Tarihi Coğrafyası, (çev. Mihri Pektaş) İstanbul.
  • Ressamoğlu 1952 Lütfi Ressamoğlu, Ege Rehberi Aydın ili, İzmir.
  • Söke Belediyesi Ayrıntılı İl Planı
  • Sürgevil 1999 Sabri Sürgevil, Bozdoğan (1919-1923), İzmir.
  • Taeschner 1924 Franz Taeschner, D as Anatolische Wegenetz Nach Osmanischen Quellen, C.l, Leupzing.
  • Tekeli-İlkin 1989 İlhan Tekeli- Selim İlkin, Ege'de ki Sivil Direnişten Kurtuluş Savaşına Geçerken Uşak Heyet-i Merkeziyesi ve İbrahim (Tahta Kılıç) Bey, Ankara,
  • Tozduman 1992 Arzu Tozduman, Aydın Güzelhisarı 'nın Sosyal ve îktisadi Durumu (1844), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tül 1980-81 Şükrü Tül, Büyük Menderes Ovasında Prehistorik Yerleşimler, Ankara Üniv. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Klasik Arkeoloji ve Çağdaş Anadolu Arkeolojisi Bölümü, Lisans Tezi.
  • Umar 1993 Bilge Umar, Türkiye'deki Tarihsel Adlar, İstanbul.
  • Yapucu 2007 Olcay Pullukçuoğlu-Yapucu, Modernleşme Sürecinde Bir Sancak Aydın, İstanbul.