Birinci Dünya Savaşı’nda U-21 Denizaltısının Çanakkale Boğazı ve Beyrut Limanı’ndaki Faaliyetleri

Denizaltılar, Birinci Dünya Savaşı’nın stratejik silahlarından birisi olmakla birlikte Osmanlı donanması için de oldukça önem arz etmiş, Alman Kuzey Denizi filosunda görev yapan U-21 denizaltısı ise Çanakkale Boğazı ve Beyrut limanında faaliyet göstermiştir. Çalışmamızda Alman kaynakları temelinde incelediğimiz U-21 denizaltısı, Çanakkale Boğazı’nda İngiliz donanmasına ait Triumph ve Majestic savaş gemileri ile Beyrut limanında Fransız donanmasına ait Admiral Charner savaş gemisini batırmakla savaşın gidişatında önemli bir etki meydana getirmiş, böylece Osmanlı-Alman donanmasının Birinci Dünya Savaşı’ndaki en önemli askeri iş birliğini oluşturmuştur.

Operations of the U-21 Submarine at the Dardanelles and Beirut Ports during the First World War

Submarines were strategic objects in the First World War and played a crucial role in the Ottoman Navy. The U-21 submarine, a member of the German North Sea Fleet, operated at the Dardanelles and Beirut ports. In this study, the sinking of the Triumph and Majestic battleships of the British Navy and of the Admiral Charner of the French Navy by U-21 submarines have been examined in the light of German sources. These operations had a profound impact on the war and constituted the most important cooperation of the Ottoman and German navies in the First World War.

___

  • Kaynak Eserler -Alkan, Necmettin, “Alman Kaynaklarına Göre Çanakkale Savaşı ve Zaferi”, Belleten, LXXX, Sayı: 289, ss. 900-938
  • -Artuç, Nevzat, “Birinci Dünya Savaşı Yıllarında Osmanlı Denizaltı Gücünü Arttırma ve Denizaltı Subay-Er Yetiştirme Çabaları”, Tarih İncelemeleri Dergisi, Cilt: 23, Sayı: 2, Aralık 2008, ss. 157-174
  • -Atabey, Figen, Çanakkale Muharebelerinin Deniz Cephesi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2012
  • -Atmaca, Gökhan, “Birinci Dünya Savaşı’nda Barbaros Hayrettin Zırhlısının İngiliz Denizaltısı E-11 Tarafından Batırılışı”, Askeri tarih Araştırmaları Dergisi, Sayı: 20, Ağustos 2012, ss. 55-70
  • -Ewerth, Hannes-Neumann, Peter, Deutsche Marine, Verlag E.S. Mittler-Sohn GmbH, Hamburg 2006
  • -Güven, Cemal, “Çanakkale Muharebelerinde İki İngiliz Zırhlısının Sonu: Triumph ve Majestik”, Gelibolu Değerleri Sempozyumu, (27-28 Ağustos 2008), ss. 287-299
  • -Halpern, Poul G. , A Naval History of World War I, Naval Institute Press, UK 1995
  • -Hersing, Otto, Çanakkale Denizaltı Savaşı, Bülent Erdemoğlu (Çev.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2007
  • -Jentzsch, Christian- Witt M. Jann, Der Seekrieg 1914-1918: Die Kaiserliche Marine im Ersten Welkrieg, Konrad Verlga, Darmstadt 2016
  • -Kandeş, Abdullah Burak, Çanakkale Savaşları’nda İtilaf Donanmasına Vurulan Büyük Darbe (Mayıs 1915 Harekatı), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans tezi, Çanakkale 2015
  • -Koç, Kemal, I. Dünya Savaşı’nda Çanakkale Boğazı ve Marmara’da Denizaltı Muharebeleri, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans tezi, İstanbul 2012
  • -Korkmaz, Mehmet, Basra Körfezi’nde Osmanlı Denizcilik Faaliyetleri (1847-1914), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2018
  • -Mercan, Evren, “Birinci Dünya Savaşı’nın Stratejik Silahı: Denizaltı ve Çanakkale Cephesindeki Rolü”, Türkiye Günlüğü, Sayı: 113, Kış 2013, ss. 39-44
  • -Mercan, Evren, “The Impact of Alliied Submarine Operations on Ottoman Decision-Making During the Gallipoli Campaign”, Journal for Maritime Research, Vol: 19, No: 1, 2017, ss. 63-75
  • -Örenç, Ali Fuat, “Deniz Kuvvetleri ve Deniz harp Sanayii”, Dünya Savaş Tarihi Osmanlı Askeri Tarihi: Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri 1792-1918, Gültekin Yıldız (Ed.), Timaş Yayınları, İstanbul 2013, ss. 121-163
  • -Rudenno, Victor, Gelibolu: Denizden Saldırı, Dilek Cenkçiler (Çev.), Odtü Yayıncılık, Ankara 2008
  • -Sarıçelik, Kerim, “Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletlerine Karşı Anadolu’nun Akdeniz Kıyılarında Aldığı Bazı Tedbirler”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 21, 2007, ss. 173-189
  • -Sondhaus, Lawrance, The Naval Policy of Austria-Hungary 1867-1918: Navalism, Indurstrial Development and the Policy of Dualism, Purdue University Press, USA 1989
  • -Umar, Osman Ömer, “Trablusgarp Savaşı Sırasında İtalya’nın Beyrut’u Bombardımanı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 51, ss. 727-784
  • -Üzen, İsmet, Birinci Dünya Savaşı’nda Kanal Seferi (1915-1916), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 2007
  • -Von Kress, Son Haçlı Seferi: Kuma Gömülen İmparatorluk, Tahir Balaban (Çev.), Yeditepe Yayınevi, İstabul 2007
  • -Weil, E. Garry, Building the Kaiser’s Navy: The İmperial Navy Office and German Industrial in the Von Tirpitz Era 1890-1919, Naval Office Press, UK 1992
  • -Wemyss, Wester, The Navy in the Dardanelles Campaign, Hadler and Stughton, UK