Engin KARADAG, Fatma Sultan KILIÇ, Didem ARSLANTAŞ, Kubilay UZUNER, Koray HARMANCI, Hüseyin İLHAN, Kevser EROL, Ferhan ESEN

Üç Bileşenli Tutum Modeli Temelinde ‘Hekimlik Mesleği Tutum Ölçeği’: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Amaç: Literatürde hekimlik mesleği tutumu ölçeklerinin sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada, bireylerin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarını üç bileşenli tutum modeli temelinde geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma bir üniversitenin tıp fakültesine devam eden 442 tıp fakültesi öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Araştırmada veriler, 28’i olumlu; 12’si olumsuz 40 maddeden oluşan taslak ölçeğin uygulanmasıyla elde edilmiştir. Taslak ölçek maddelerinin madde ayırt ediciliğini belirlemek amacıyla korelasyon analizi; taslak ölçeğin yapı geçerliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi; ölçeğin ölçüm güvenirliği için Cronbach Alpha iç-tutarlılık katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmada temel bileşenler ve Horn’un paralel analizi sonucunda varyansın %50.11’ini açıklayan öz-değeri 1’in üzerinde üç faktörlü yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonrasında ise standart uyum değerleri kapsamında, açımlayıcı faktör analizinde modellenen faktör yapısı doğrulanmıştır. Ölçeğin ölçüm güvenirliği, Cronbach Alpha iç-tutarlılık katsayısı .78 ile .81 arasındadır. Hekimlik Mesleği Tutum Ölçeği, (i) Bilişsel Tutum, (ii) Duygulanımsal Tutum ve (iii) Davranışsal Tutum olmak üzere üç faktör içinde yer alan 18 maddeden oluşmakta olup ölçek 5’li Likert skalasındadır. Sonuç: Araştırmada elde edilen verilere göre geliştirilen ölçek, bireylerin hekimlik mesleğine yönelik tutumlarını ölçmede kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olup hekimlik mesleği tutumlarına yönelik çalışmalara da kullanılabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tutum, tutum ölçeği, hekimlik mesleği, geçerlik

PDF

___

Kaynakça1. Aronson, E., Akert, R. M., Wilson, T. M. Social Psychology. London: Pearson, 2010.2. Ajzen, I., Fishbein, M. The Influence of Attitudes on Behavior. The Handbook of Attitudes, 2005, 173.221.3. Crano, W. D., Prislin, R. Attitudes and Persuasion. Annu. Rev. Psychol, 2006, 57: 345-374.4. Hogg, M. A., Vaughan, G. M. Social Psychology. London: Person, 2014.5. Guastello, S. J., Guastello, D. D. Dynamics of Attitudes and Genetic Processes. Nonlinear Dynamics, Psychology, and Life Sciences, 2008, 12(1): 75-86.6. Martin, N. G., et al. Transmission of Social Attitudes. Proceedings of the National Academy of Sciences, 1986, 83(12): 4364-4368.7. Olson, J. M., et al. The Heritability of Attitudes: A Study of Twins. Journal of Personality And Social Psychology, 2001, 80(6): 845.8. Zanna, M. P., Rempel, J. K. Attitudes: A New Look at an Old Concept. Bar-Tal, D., Kruglanski, A. W. (editor), The Social Psychology of Knowledge, Cambridge: Cambridge University Press, 1988, 315-334.9. Breckler, S. J., Wiggins, E. C. Affect versus Evaluation in the Structure of Attitudes. Journal of Experimental Social Psychology, 1989; 25(3): 253-271.10. Thurstone, L. L. Theory of Attitude Measurement. Psychological Review, 1929, 36(3): 222.11. Batı, A. H., Bümen, N. T. Hekimlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Tıp Eğitimi Dünyası, 2006, 23: 41-50.12. Thurstone, L. L. The Measurement of Social Attitudes. The Journal of Abnormal and Social Psychology, 1931, 26(3): 249.13. Mcguire, W. J. The Structure of Individual Attitudes and Attitude Systems. Attitude Structure and Function, 1989: 37-69.14. Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson, Boston, 2013.14. Vagias, W. M. Likert-Type Scale Response Anchors. Clemson International Institute for Tourism & Research Development, Clemson University, 2006.15. Horn, J. L. A Rationale and Test for the Number of Factors in Factor Analysis. Psychometrika, 1965, 30(2): 179-185.16. Jöreskog, K. G., Sörbom, D. LISREL 8.5 for Windows. Lincolnwood, IL: Scientific Software International, 2001.