Fatma Özlem ÖZTÜRK, Derya ÖZTOMURCUK, Nazan TURAN, Muhammet Ali ORUÇ

COVID-19 Pandemi Sürecinde Tüberküloz Tanısı Alan Hastaların Deneyimleri: Nitel Araştırma

Amaç: Bu araştırma, Covid-19 pandemi sürecinde tüberküloz tanısı alan hastaların yaşadıkları deneyimlerin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yöntem: Nitel bir araştırma olarak yapılan araştırmada, Samsun İlkadım Verem Savaş Dispanseri’ne kayıtlı 14 tüberküloz hastası ile 19 Kasım-15 Aralık 2021 tarihleri arasında yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler esnasında, yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler tümevarımsal tematik analiz prosedürüne göre analiz edilmiştir. Bulgular: Bu araştırmada iki ana tema belirlenmiştir. Bunlar; bireysel tepkiler ve baş etme temalarıdır. Bu temalar, alt temalara ayrılmıştır. Bireysel tepkiler temasının alt temaları emosyonel, fizyolojik ve davranışsal tepkiler; baş etme temasının alt temaları dini başa çıkma ve kabullenmedir. Sonuç: Covid-19 pandemi sürecinde tüberküloz hastalarının tanı aldıklarında emosyonel, fizyolojik ve davranışsal olarak bireysel tepkiler gösterdikleri, dine yönelme ve kabullenme yöntemleri ile bu tepkilerle baş ettikleri belirlenmiştir. Tüberküloz hastalarında fizyolojik, emosyonel ve davranışsal tepkilerin azaltılması ve bu tepkilerle etkili baş etme tekniklerinin öğretilmesi için hastalara tüberkülozun semptomları, semptom yönetimi, tedavi süreci, ilaçlar ve stresle baş etme teknikleri konularında eğitim verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Tüberküloz, hasta, pandemi

PDF

___

1. World Health Organization (WHO). https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/tuberculosis Erişim tarihi: 10/01/2022
2. Alene KA, Wangdi K, Clements AC. Impact of the COVID-19 pandemic on tuberculosis control: an overview. Tropical Medicine and Infectious Disease 2020; 5(3), 123.
3. Santos FLD, Souza LLL, Bruce ATI, Crispim JDA, Arroyo LH, Ramos ACV, Arcêncio RA. Patients’ perceptions regarding multidrug-resistant tuberculosis and barriers to seeking care in a priority city in Brazil during COVID-19 pandemic: A qualitative study. PloS one 2021; 16(4), e0249822.
4. World Health Organization (WHO). Tuberculosis profile: Global https://worldhealthorg.shinyapps.io/tb_profiles/?_inputs_&lan=%22EN%22&entity_type=%22group%22&group_code=%22global%22 Erişim tarihi: 10/01/2022
5. Tolunay T, Kara F. (Ed.) Türkiye’de Verem Savaşı 2020 Raporu. Ankara: Artı6 Medya Tanıtım Matbaa Ltd. Şti, 2021
6. Fei H, Yinyin X, Hui C, Ni W, Xin D, Wei C, Jianjun L. The impact of the COVID-19 epidemic on tuberculosis control in China. The Lancet Regional Health-Western Pacific 2020; 3, 100032.
7. Jain VK, Iyengar KP, Samy DA, Vaishya R. Tuberculosis in the era of COVID-19 in India. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews 2020; 14(5), 1439-1443.
8. Cilloni L, Fu H, Vesga JF, Dowdy D, Pretorius C, Ahmedov S, Arinaminpathy N. The potential impact of the COVID-19 pandemic on the tuberculosis epidemic a modelling analysis. EClinicalMedicine 2020;, 28, 100603.
9. Kara F. (Ed.) Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi. Ankara: Artı6 Medya Tanıtım Matbaa Ltd. Şti, 2019.
10. Bayraktar D, Khorshtd L. Sağlıklı ve Hasta Bireylerde Tüberküloza İlişkin Damgalanma Düzeylerinin İncelenmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi 2017; 8(3).
11. Kumsar AK, Güner A, Yılmaz FT. Tüberküloz Hastalarında Damgalama: Hastalığı Kabul ve Umutsuzluk Düzeyine Etkisi. Sağlık ve Toplum 2021, 31(1), 69-77.
12. Dasa TT, Roba AA, Weldegebreal F, Mesfin F, Asfaw A, Mitiku H, Tesfaye E. Prevalence and associated factors of depression among tuberculosis patients in Eastern Ethiopia. BMC psychiatry2019; 19(1), 1-7.
13. Wang XB, Li XL, Zhang Q, Zhang J, Chen HY, Xu WY, Hou, G. A survey of anxiety and depressive symptoms in pulmonary tuberculosis patients with and without tracheobronchial tuberculosis. Frontiers in psychiatry 2018; 9, 308.
14. Liu Q, Lu P, Shen Y, Li C, Wang J, Zhu L, Martinez L. Collateral impact of the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic on tuberculosis control in Jiangsu Province, China. Clinical Infectious Diseases 2021, 73(3), 542-544.
15. Creswell JW. (2012) Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. 3st ed. New York: SAGE Publications.
16. .Merriam SB, Nitel Araştırma - Desen ve uygulama için bir rehber. 2018, Ankara: Nobel.
17. Kumar R, Araştırma yöntemleri. 3rd ed. 2011, Ankara: Edge Akademi Yayıncılık.
18. Braun V, Clarke V. Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology 2006; 3(2), 77-101.
19. Şencan İ., Musaonbaşıoğlu S. Verem (Tüberküloz) Bilgilendirme Rehberi ve Verem Hastalarının Sorumlulukları. Ankara: MT Butik Matbaa, 2016.
20. Ozturk FO., Hisar F. Stigmatisation of tuberculosis patients. Int J Community Med Public Heal 2014; 1(1), 37.
21. Baltacı M, Arslan S, Nemnezi S, Demirel Y. Tüberküloz hastalarında damgalanma ve ayırımcılığın analizi. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi 2021;35(1):11-21.
22. Bıyıklı N., Lotfi, S. Tüberküloz Hastalarının Tedavi Sürecinde Sosyal Destek Süreçlerinin İncelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi 2021, 24(3), 457-468.
23. Pratiwi IN, Hidayati L, Alviani NI, McKenna L. The correlation between anxiety levels and spiritual activities with motivation to recover in pulmonary tuberculosis. Enfermería Clínica 2021, 31, 535-539.
24. Sadipun, D. K., Dwidiyanti, M., & Andriany, M. Effect of spiritual based mindfulness intervention on emotional control in adult patients with pulmonary tuberculosis. Belitung Nursing Journal 2018; 4(2), 226-231.
25. Kocjan, J. Is quality of life related to illness and acceptance of illness?. Journal of Education, Health and Sport 2015; 5(7), 34-42.