Türkiye'de 1980 - 2009 arasında tescil edilmis bazı pamuk çesitlerinde lif kalite özellikleri yönünden genetik ilerlemenin belirlenmesi
Pamuk ıslah programlarında, lif kalitesinin arttırılması öncelikli konulardan biridir. Bu nedenle, lif kalite özelliklerinde meydana gelen genetik ilerlemenin yönü ve oranının tahmin edilmesi ve bu özellikler arasındaki ikili iliskilerin belirlenmesi, ileride yapılacak ıslah çalısmalarının planlanması yönünden büyük önem tasımaktadır. Bu çalısmada, 1980 ile 2009 yılları arasında Türkiyede tescil edilmis kırk dört pamuk (Gossypium hirsutum L.) çesidi kullanılmıstır. Çalısma sonucunda, incelenen her bir lif kalite özelligi yönünden çesitler arasında genis bir genetik varyasyon oldugu saptanmıstır. Belirtilen 30 yıllık dönemde pamuk ıslah çalısmalarında, incelenen lif egrilebilme yetenegi, lif uzunlugu, lif yeksenaklıgı, kısa lif oranı, lif mukavemeti ve lif inceligi özellikleri yönünden sırasıyla toplam % 32,69, % 7,99, % 2,96, % -39,66, % 21,07 ve % -12,59 oranında ve olumlu yönde genetik ilerleme oldugunu belirlenmistir. ncelenen özellikler arası iliskiler degerlendirildiginde, lif egrilebilme yetenegi, lif uzunlugu, lif mukavemeti ve lif yeksenaklıgı özelliklerinin birbirleri ile aralarında önemli oranda pozitif korelasyon oldugu belirlenmistir. Bununla birlikte, lif inceligi ve kısa lif oranı özelliklerinin ise anılan bu özelliklerle aralarında negatif korelasyon oldugu saptanmıstır. Bu durum, anılan 6 lif kalite özelliginin birlikte gelistirilebilecegini isaret etmektedir.
Determination of genetic improvement on fiber quality traits in some cotton cultivars released between 1980 and 2009 in Turkey
Improvement of fiber quality is one of the priority themes in cotton breeding programs. Therefore, aspect of genetic progress, their rate and determination of correlation among fiber quality traits have an important role for planning future cotton breeding strategies. In this study, forty four cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars, released between 1980 and 2009 in Turkey, were evaluated. High genetic variation was determined among cultivars for the investigated fiber quality traits. During the thirty years of cotton breeding studies, favorable genetic improvements were determined for 32,69 % spinning consistency index, 7,99 % fiber length, 2,96 % fiber uniformity, -39,66 % short fiber content, 21,07 % fiber strength and -12,59 % fiber fineness traits. Among the investigated traits, spinning consistency index, fiber length, fiber strength and fiber uniformity were positively correlated with each other. However, short fiber content and fiber fineness were negatively correlated with the above mentioned 4 fiber quality traits. This result indicated that aforesaid 6 fiber quality traits can be improved simultaneously.
___
- Aguado, A., De Los Santos, B., Gamane, D. Garcı´a del Moral, L.F. and Romero, F. 2010. Gene Effects for Cotton- Fiber Traits in cotton plant (Gossypium hirsutum L.) under Verticillium conditions. Field Crops Research 116: 209217.
- Anonim, 2009. Çukurova Üniversitesi, Pamuk Arastırma ve Uygulama Merkezi, Kayıtları. Adana.
- Anonim, 2010. Devlet Meteoroloji sleri Genel Müd. http://www.dmi.gov.tr.
- Anonim, 2011. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıgı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlügü. http://www.ttsm.gov.tr/TR/belge/1- 248/tescilli-cesitler-listesi.html
- Anonymous, 2010. Weather Underground Forecast , www.wunderground.com
- Ashokkumar, K. and Ravikesavan, R. 2010. Genetic Studies of Correlation and Path Coefficient Analysis for Seed Oil, Yield and Fibre Quality Traits in Cotton (G. Hirsutum L.). Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 4(11): 5496-5499.
- Cox, T.S., Shroyer, J.P., Liu, B.H., Sears, R.G. and Martin, T.J. 1988. Genetic Improvement in Agronomic Traits of Hard Red Winter Wheat Cultivars from 1919 to 1987. Crop Science 28: 756760.
- Desalegn, Z., Ratanadilok, N. and Kaveeta, R. 2009. Correlation and Heritability for Yield and Fiber Quality Parameters of Ethiopian Cotton (Gossypium hirsutum L.) Estimated from 15 (diallel) Crosses. Kasetsart J. (Nat. Sci.) 43: 1 11.
- Deussen, H. 1986. Stressing High Strength, Low Micronaire may Require a Rethinking of Breeding and Marketing Methods. In: W. Spencer (ed.) Cotton International 53. Ed. Meister Publishing Co., Memphis, TN. pp. 32-36.
- Gemtos, T. A., Markinos, A. and Nassiou, T. 2005. Cotton Lint Quality Spatial Variability and Correlation with Soil Properties and yield. Precision Agriculture05 (Ed. John V. Stafford). page: 361-368.
- Hussain, A., Azhar, F.M., Ali, M.A., Ahmad, S. and Mahmood, K. 2010. Genetic Studies of Fiber Quality Characters in Upland Cotton. The Journal of Animal & Plant Sciences, 20(4): 234-238
- Karademir, E., Karademir, C., Ekinci, R and Gencer, O. 2010. Relationship between Yield, Fiber Length and other Fiber-Related Traits in Advanced Cotton Strains. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj- Napoca 38(3): 111-116
- Majumdar, A., Sarkar, B. and Majumdar, P. K. 2004. Application of Analytic Hierarchy Process for the Selection of Cotton Fibers. Fibers and Polymers, 5 (4): 297-302.
- Majumdar, A., Majumdar, P.K. and Sarkar, B. 2005. Determination of the Technological Value of Cotton Fiber: A Comparative Study of the Traditional and Multiple- Criteria Decision-Making Approaches. AUTEX Research Journal, Vol. 5 (2): 71-80.
- Nisarahmed, S.T. and Agrawal, S.A. 2011. Formulation of Cotton Mix: Development From Indecisive to Decision Support Systems. International Journal of Engineering Research and Applications (IJERA). 1(3): 660-665.
- Slafer, G.A., Satorre, E.H. and Andrade, F.H. 1994. Increase in Grain Yield in Bread Wheat from Breeding and Associated Physiological Changes. In: Slafer, G.A. (Ed.), Genetic Improvement of Field Crops. Marcel Dekker, Inc., NewYork, pp. 168.
- Smale, M., Bellon, M.R. and Pingali, P.L. 1998. Farmers, Gene Banks, and Crop Breeding: Introduction and Overview. In: M. Smale (Eds.) , Gene Banks, and Crop Breeding Economic Analysis of Diversity in Wheat, Maize and Rice. Natural Resource Management and Policy Series. Kluwer Academic Publishers. Printed in the USA. pp. 3-17.
- Ulloa, M. 2006. Heritability and Correlations of Agronomic and Fiber Traits in an Okra-Leaf Upland Cotton Population. Crop Sci. 46: 1508-1514.
- ISSN: 1304-9984
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Yayıncı: Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Zekiye BASÇ İFTÇ İ BUDAK, Engin KINACI
N.Gözde AYTER, İ mren KUTLU, Zekiye BASÇ FTÇ BUDAK, Murat OLGUN, Saffet ERDOGAN