Effect of different maturity stages in safflower (carthamus tinctorius l.) on oil content and fatty acid composition

Özet: Bu çalışma dört farklı gelişme döneminde (tohum oluşum başlangıcından tam olgunlaşmaya kadar 10ar gün arayla) hasad edilen aspir tohumlarının kabuk oranı, 1000 tohum ağırlığı, yağ oranı ve yağ asidi bileşenlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tarla denemesi, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsünün Ankara-Haymanadaki deneme tarlasında 2010 yılında yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre değerlendirilen parametreler çeşitlere ve farklı olgunlaşma dönemlerine bağlı olarak büyük oranda değişiklik göstermiştir. Çeşitlerin tümünde ilerleyen olgunlaşma dönemlerine bağlı olarak kabuk oranlarında azalma belirlenirken yağ oranlarında ise bir artışın olduğu tespit edilmiştir. Linoleik ve oleik asit tüm çeşitler için yağ asitleri kompozisyonunun ana komponentleri olarak belirlenmiştir. Yağ asitleri kompozisyonu çeşitlere ve olgunlaşma dönemlerine bağlı olarak değişiklik göstermiştir.

Farklı olgunlaşma dönemlerinin aspir (carthamus tinctorius l.) Bitkisinin yağ oranı ve bileşenlerine etkileri

Abstract: This study was conducted to investigate changes in the hull ratio, 1000-seed weight, oil content and fatty acid composition of safflower seeds obtained from four different maturity stages (10 days intervals from initial seed formation to full maturity). In 2010, field trial was performed at the experimental fields of Field Crops Central Research Institute in Ankara-Haymana. According to the results, the evaluated parameters varied with cultivars and different maturity stages greatly. In accordance with progressive maturity stages for all cultivars, while a decrease in the hull ratio was determined, the oil content was found to be an increase. Fatty acids, linoleic and oleic acid were main oil components for all cultivars, and fatty acid composition varied among cultivars and in different maturity stages.

___

  • Anonimous, 2009. Türkiye İstatistik Yıllığı, http://www. Turkstat.gov.tr.
  • Arıoğlu, H. H., Kolsarıcı, Ö., Göksu, A. T., Güllüoğlu, L., Arslan, M., Çalışkan, S., Söğüt, T., Kurt, C. ve Arslanoğlu, F., 2010. Yağ Bitkileri Üretiminin Artırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisleri Birliği VII. Teknik Kongresi Bildiri Kitabı I, Sayfa: 361- 377. ANKARA
  • Arslan, B. ve Küçük, M., 2005. Oil Content and Fatty Acid Composition of Some Safflower Cultivars in Van (Tukey). p: 167-174. Proceedings Sixth International Safflower Conference, İstanbul- Türkiye.
  • Baydar, H., 2000. The Oil Syntesis, the Quality and the Importance of the Breeding for Improved Quality in the Plants. Ekin Dergisi. 4:50-57.
  • Baydar, H., 2000. Gibberellik Asidin Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Erkek Kısırlık, Tohum Verimi ile Yag ve Yag Asitleri Sentezi Üzerine Etkisi. Turkish Journal of Botany, Volume 24, p:159- 168.
  • Bayraktar, N., Can, Ö., Koşar, F. Ç., Balcı, A. and Uranbey, S., 2005. Production and development potential of oil crops in central and transitional anatolia zone. VIth International safflower Conference, p: 257-260, İstanbul.
  • Coşge, B., Gürbüz, B. And Kıralan, M., 2007. Oil Content and Fatty Acid Composition of Some Safflower (Carthamus tinctorius L.) Varieties Sown in Spring and Winter. International Journal of Natural and Engineering Sciences 1 (3), p: 11-15.
  • Çamaş, N., Çırak, C. and Esendal, E., 2007. Seed Yield, Oil Content and Fatty Acids Composition of Safflower (Carthamus tinctorius L.) Grown in Northern Turkey Conditions. Journal Agricultural Faculty of Ondokuz Mayıs University, 22 (1), p:98-104.
  • Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz, F. 1987. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları:1021. Ders Kitabı, 295s.
  • Esendal, 2005. Wellcome Address to the VIth İnternational Safflower Conferance Participants. VIth İnternational Safflower Conferance, p: iii-iv. İstanbul, Türkiye.
  • Geçgel, Ü., 2004. Değişik Ekim ve Hasad Dönemlerinin Aspir (Carthamus tinctorius L.) Yağının Bazı Fiziksel, Kimyasal ve Oksidatif Özellikleri Üzerine Etkileri. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmamış).
  • Karaca, E. ve Aytaç S., 2007. Yağ Bitkilerinde Yağ Asitleri Kompozisyonu Üzerine Etki Eden Faktörler. Journal Agricultural Faculty of Ondokuz Mayıs University,22(1):123-131.
  • Kızıl, S., Tonçer, Ö. ve Söğüt, T. 1999. Diyarbakır Koşullarında Farklı Sıra Aralığı Mesafelerinin Aspir (Carthamus tinctorius L.)’ de Verim ve Verim Unsurlarına Etkisi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, 15-18 Kasım, Adana.
  • Mateaş, L. M. and Tabara, V., 2010. Research Concerning the Impact of Sowing Time on Yield in Several New Lines Safflower (Carthamus tinctorius L.) the Conditions of Timişoara in 2007. Research Journal of Agricultural Science, 42 (1), p: 168-174.
  • Padmavathi, P. and P. Lakshmamma, 2001. Optımızıng Irrıgatıon in Relatıon phosphorus Nutrıtıon in Safflower (Carthamus tinctorius L). Sesame and Safflower Newsletter No.18, p: 105- 108.
  • Polat,T., 2007. Farklı Sıra Aralıkları ve Azot Seviyelerinin Kuru Şartlarda Yetiştirilen Aspir (Carthamus tinctorius L.) Bitkisinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Doktora Tezi Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış).
  • Rahamatalla, A. B., Babiker , E. E., Krishna, A. G., El Tinay, A. H., 2001. Changes in Fatty Acids Composition During Seed Growth and physicochemical characteristics of oil extracted from four safflower cultivars. Plant Foods for Human Nutrition, 56: 385-395.
  • Sağıroğlu, A., Özcan, H.M. ve Şatana A., 2005. Characterization and Isolation of Lipase From Safflower Seeds. p: 316- 321. Proceedings Sixth International Safflower Conference, İstanbul- Türkiye.
  • Shivani, D., Sreelakshmi, Ch. and Kumar, C. V. S., 2010. Genetic Divergence Studies in Safflower (Carthamus tinctorius L.). Electronic Journal of Plant Breeding, 1 (5), p: 1354-1357.
  • Şakir, Ş. ve Başalma, D., 2005. The Effect of Sowing Time on Yield and Yield Components of Some Safflower (Carthamus tinctorius L.) Cultivars and Lines. P: 147-153. Proceedings Sixth International Safflower Conference, İstanbul- Türkiye.
  • Velasco, L. and Fernandez-Matinez, J.M., 1999. Screening for Low Saturated Fatty Acids in safflower. Institute of Sustainable Agriculture (CSIC), Aportado 4084, E-14080, p: 92-96, Cordoba, Spain.
  • Velasco, L. and Fernandez-Matinez, J.M., 2001. Breeding for Oil Quality in Safflower. Proceedings of the 5 th International Safflower Conferance. p: 133-137. Williston, North Dokota and Sidney. Montana, USA.
  • Vrijendra, S., Deshpande, M.B. and Nimbkar, N., 2005. Polyembryony in Safflower and İts Role in Crop Improvement. p:14-17, Proceedings Sixth International Safflower Conference, İstanbul- Türkiye.
  • Ümit, G., Demirci, M., Esendal, E. And Taşan, M., 2005. Fatty Acid Composition from the Oil of Developing Seeds of Different Varieties of Safflower (Carthamus tinctorius L.). P:322-329. Proceedings Sixth International Safflower Conference, İstanbul - Türkiye.
  • Yıldırım, B., Tunçtürk, M., Dede, Ö. ve Okut, N., 2004. Aspir (Carthamus tinctorius L.)’de Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 15(2), s: 113-117.
  • Yılmazlar, B., 2008. Konya Şartlarında Farklı Ekim Zamanlarının Aspir Çeşitlerinde Önemli Tarımsal Karakterler Üzerine ve Verime Etkisi. Doktora tezi (Basılmamış). Ankara Üniversitesi.Fen Bilimleri Enstitüsü.