MESLEKİ UYGULAMA BEKLENTİLERİNİN KARİYER MOTİVASYONU ÜZERİNE ETKİSİ: SAĞLIK YÖNETİMİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Üniversitelerdeki teorik eğitimlerin kalıcı olması ve bu eğitimin gerçek iş yaşamında uygulanabilmesi için mesleki uygulama, öğrencilerin eğitim hayatında önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle çalışma, mesleki uygulama yapan sağlık yönetimi bölümü öğrencilerinin mesleki uygulama beklentilerini karşılama derecesinin, kariyer motivasyonları üzerindeki etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, 5 üniversitenin mesleki uygulamaya katılan 305 sağlık yönetimi bölümü öğrencisine tanımlayıcı sorular, mesleki uygulama beklentilerini karşılama derecesi ile ilgili sorular ve Kariyer Motivasyonu Ölçeği’nin yer aldığı anket formu uygulanmıştır. Çalışmada örneklem seçimine gidilmeyip çalışma evrenine ulaşılmaya çalışılmıştır. Verilerin analizinde; ortalama, standart sapma, t ve ANOVA testi, faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizinden yararlanılmıştır. Mesleki uygulama beklentilerini karşılama derecesi ile cinsiyet, yaş ve öğrenim görülen üniversite değişkenleri karşılaştırıldığında aralarında anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Kariyer motivasyonunun kimlik alt boyutu ile cinsiyet grupları arasında da anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Mesleki uygulama beklentilerini karşılama derecesi ile kariyer motivasyonu arasında “orta düzeyde” (r=0,373; p<0,01) anlamlı ve pozitif bir ilişki saptanmıştır. Mesleki uygulama beklentilerini karşılama derecesi, kariyer motivasyonundaki değişimin %14’ünü açıklamaktadır. Sonuç olarak, öğrencilerin eğitim sürecinde yapmış olduğu mesleki uygulama ile mesleği konusunda bilgi, beceri ve tecrübe kazanımları ve mesleki bakış açısı, onların kariyer hedeflerini ve kariyer planları yapabilmeleri için gereken kariyer motivasyonunu sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Mesleki Beklentiler, Mesleki Uygulama, Kariyer Motivasyonu, Sağlık Yönetimi

THE IMPACT OF THE EXPECTATIONS OF PROFESSIONAL PRACTICE ON CAREER MOTIVATION: A STUDY ON THE STUDENTS OF HEALTH MANAGEMENT DEPARTMENT

Professional practice has an important place in the education life of the students in order to ensure that the theoretical education in universities is permanent and can be applied in real business life. Therefore, in the study, it is aimed to examine the effect of the degree of fulfilment of the expectations of professional practice by the students of health management department who perform a professional practice, on career motivation. In the study, the questionnaire form, which includes descriptive questions, questions about the degree of fulfilment of the expectations of professional practice, and the Career Motivation Scale, is applied to 305 health management students who participated in the professional practice from 5 universities. Instead of sampling, the universe is tried to be reached in the study. In the analysis of the data, mean, standard deviation, t and ANOVA tests, factor analysis, correlation and regression analysis are used. When the degree of fulfilment of professional practice expectations and the gender, age and university variables are compared, a significant difference is determined (p<0.05). A significant difference is found between the identity sub-dimension of the career motivation and gender groups (p<0,05). There is a moderately significant (r=0.373; p<0.01) and positive relationship between the degree of fulfilment of professional practice expectations and career motivation. The degree of fulfilment of professional practice expectations explains 14% of the change in career motivation. As a result, the students' knowledge, skills and experience gained through the professional practice they have made during the education process and the professional perspective provide career motivation for their career goals and career plans.

Keywords:

Occupational Expectation, Professional Practice, Career Motivation, Health Management,

PDF

___

Akman, Y. (1992). Hacettepe üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin meslek, evlilik ve geleceğe yönelik beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 125-149.
Can, A. (2013). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
Can, A. ve İbicioğlu, H. (2008). Yönetim ve yöneticilik yönünden üniversite hastanelerinin değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 253-275.
Cesinger B. (2011). Career and success: A literature review. Erişim adresi: http://www.dcc- selbstaendig.de/WP/WP_01_2011.pdf, (10 Haziran 2018).
Çavmak, Ş. ve Çavmak, D. (2017). Türkiye’de sağlık hizmetlerinin tarihsel gelişimi ve sağlıkta dönüşüm programı. Sağlık Yönetimi Dergisi, 1(1), 48-57.
Çetin, Ş. (2005). Öğrenci stajlarında yararlanılan dersler üzerine ampirik bir değerlendirme: Mersin Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 153-169.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve lisrel uygulamaları, Ankara: Pegem Akademi.
Dalkılıç, S. (2015). Sağlık Kurumları İşletmeciliği lisans programlarının müfredatlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Day, R. ve Allen, T. D. (2004). The relationship between career motivation and self-efficacy with protege career success. Journal of Vocational Behavior, 64, 72–91.
Demirağ, H. ve Hintistan, S. (2019). İlk ve acil yardım programı öğrencilerinin yaz stajı hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 2(1), 46-55.
Dolmacı, N. ve Duran, Y. (2017). Ön lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilerin zorunlu staj uygulamasına ilişkin görüşleri, sorunları ve çözüm önerileri: Isparta Meslek Yüksekokulu örneği, 4. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, 11-13 Mayıs 2017,Burdur, 557-571
Duman, T., Tepeci, M. ve Unur, K. (2006). Mersin’de yükseköğretim ve orta öğretim düzeyinde turizm eğitimi almakta olan öğrencilerin sektörün çalışma koşullarını algılamaları ve sektörde çalışma isteklerinin karşılaştırmalı analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 51-69.
Ekmen, S. (2014). Yurtdışı staj uygulamalarının üniversite öğrencilerinin kariyerlerine etkisi: Dicle üniversitesi erasmus öğrencileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
Emir, O., Aslan, S. ve Kılıçkaya, Ş. (2008). Turizm işletmeciliği ve otelcilik programı öğrencilerinin staj uygulamaları hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2), 273-291.
Erden, M. (1989/1990). Hacettepe üniversitesi eğitim bilimleri bölümü öğrencilerinin meslekleri ile ilgili beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,4, 93-107 / 5, 245-257.
Ertaş, A. (2016). Sağlık Yönetiminde İntörnlük Uygulamaları ve Mesleki Oryantasyon. Journal of Medical Education and Informatics, 2(1), 17-27.
Gündoğan, S. ve Atabey, A. (2015). Öğrencilerin meslek stajından memnuniyet düzeylerinin kariyer hedeflerine etkisi. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 91-113.
Karaköse, T. ve Kocabaş, İ. (2006). Özel ve devlet okullarında öğretmenlerin beklentilerinin iş doyumu ve motivasyon üzerine etkileri. Journal of Theory and Practice in Education, 2(1), 3-14.
Kaya, Ş. D., Yüceler, A. ve Yağcı Özen, M. (2018). Hemşirelerde atalet davranışları ve hasta güvenliği, Nobel Medicus, 14(2), 40-48.
Kayış, A. (2006). Güvenirlik Analizi (Reliability Analysis). Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri İçinde (403-419), Ankara, Asil Yayın Dağıtım.
Kırçı, Z. (2007). Motivasyon unsuru olarak kariyer geliştirme ve bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Kis, V., Hoeckel, K. ve Santiago, P. (2012). OECD reviews of vocational education and training: A learning for jobs review of Mexico 2009. Erişim adresi: https://www.oecd-ilibrary.org/content/publication/9789264168688-en, (2 Haziran 2018).
Lehmann, C. R. (2019). The influence of career motivation on college major choice. Yüksek Lisans Tezi, Rowan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, ABD, New Jersey.
London, M. (1983). Toward a theory of career motivation. Academy of Management Review, 8(4), 620-630.
London, M. (1993). Relationships between career motivation, empowerment and support for career development. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 66, 55-69.
London, M. ve Bray, D. W. (1984). Measuring and developing young managers’ career motivation. Journal of Management Development, 3(3), 3-25.
London, M. ve Noe, A. (1997). London’s career motivation theory: An update on measurement and research. Journual of Career Assestment, 5(1), 61-80.
Mankan, E. (2015). Mesleki ön lisans programlarında staj eğitiminin önemi: Bülent Ecevit Üniversitesi Çaycuma Meslek Yüksekokulu örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10), 734-741.
Marinas, C., Igret. R. S. ve Agoston. S. I. (2014). Students’ career motıvatıon: A pılot study. Proceedıngs of the 8th Internatıonal Management Conference, 6-7Kasım 2014, Bucharest, Romanıa, 973- 980.
Mello, Z. R. (2008). Gender variation in developmental trajectories of educational and occupational expectations and attainment from adolescenceto adulthood. Developmental Psychology, 44(4), 1069-1080.
Menderes, M. (1995). Hastanelerde muhasebe, maliyetleme sorunları ve finansal yönetim. Toplum ve Hekim - Türk Tabipler Birliği Yayın Organı, 10(60-70), 32-46.
Nayır, İ. (2006). Ticaret Meslek Lisesi öğrencilerinin staj eğitiminden beklentileri ve staj eğitimi sırasında karşılaştıkları sorunlar. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Nur Halifah, R ve Usman, O. (2019). Influence of practice experience, motivation entering the work, work and career bimbing on work readiness of office administration vocational school in East Jakarta, Erişim adresi: https://ssrn.com/abstract=3415375, (27 Şubat 2020).
Olcay, A., Yıldırım İ. ve Sürme M. (2015). Turizm eğitimi alan öğrencilerin staj eğitimi hakkında görüşleri: Gaziantep İli örneği. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(3), 324-334.
ÖSYM. (2017). ÖSYS yükseköğretim programları ve kontenjanları kılavuzu. Erişim adresi: https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2017/OSYS/LYS/KONTENJANKILAVUZ18072017.pdf, (08 Şubat 2018).
Özgül, N. (1995). İşletmelerde staj yapan meslek lisesi öğrencilerine staj yaptıkları kurumların mesleki etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Sadeghifar, J., Baldacchino, D., Raadabadi, M. ve Jafari, M. (2014). Relationship between career motivation and perceived spiritual leadership in health professional educators: A correlational study in Iran. Global Journal of Health Science, 6(2), 144-154.
SAYÇEP 2017 Çalışma Grubu. (2017). Sağlık Yönetimi Ulusal Çekirdek Eğitim Programı, Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/saglik_yonetimi.pdf, (20 Haziran 2018).
Shin, S., Lee, J. K. ve Ha, M. (2017). Influence of career motivation on science learning in Korean High-School students. Journal of Mathematics Science and Technology Education, 13(5), 1517-1538.
Söyük, S. ve Gün, İ. (2017). Sağlık yönetimi stajyer öğrencilerinin yeterliliklerinin değerlendirilmesi: Bir alan araştırması. Journal of Health Science and Profession, 4(2), 111-118.
Sözbilir, F. (2018). İşbaşı eğitim uygulamaları, öz-yeterlilik ve yenilikçilik davranışı arasındaki ilişki. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), 119-142.
Taşçı, M. E., Vardarlıer, P. ve Güner, Ş. (2017). Mentorluğun kariyer motivasyonu üzerindeki etkisi: İlk kez işini deneyimleyenler üstünde bir uygulama. 25. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Başkent Üniversitesi, 25-27 Mayıs 2017, Ankara, 1095-1105.
Türk, K., Bakkal, S., ve Türk, D. (2017). Sosyal ve teknik program öğrencilerinin 3+ 1 mesleki uygulama sonrası beklentilerinin karşılaştırılması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(21), 137-147.
Yazıt, H. (2013). Turizm işletmeciliği eğitimi alan lisans ve ön lisans öğrencilerinin staj konusundaki düşünce ve algılamaları arasındaki farklılıkların belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.