2015-2016 KRİZİNİN TÜRKİYE TURİZMİNE YANSIMALARI

Tüm dünyada gelişimini hız kesmeden sürdüren turizm faaliyetleri ülkeleri ekonomik anlamda olumlu etkilemektedir. Ancak turizm sektörü ekonomik, siyasi veya toplumsal nedenlerle meydana gelen krizlere karşı oldukça duyarlılık göstermektedir. Sektörün talep esnekliğinin yüksek olması ortaya çıkan kriz ortamından etkilenme düzeyini de arttırmaktadır. Sektör, uluslararası hareketlilik kapsamında faaliyet gösterdiği için ulusal ve uluslararası boyuttaki krizlerden farklı düzeylerde etkilenebilmektedir. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde bu hassasiyet son derece yüksektir. 2015 yılında Türkiye ve Rusya arasında yaşanan siyasi gerginlikle başlayan daha sonra 2016 yılında darbe teşebbüsü ile patlak veren ekonomik, sosyal ve toplumsal değişim turizm sektörünü de etkilemiştir. Bu çalışmada, 2015-2016 krizinin turizm sektörünü ne derece etkilediği ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla, Türkiye’de 2000-2016 yılları arasında elde edilen turizm gelirleri, turizm giderleri, turizmin GSMH içindeki payı, dış ticaret açığını kapatma oranı, turizm istihdam oranları, ülkeye gelen ziyaretçi sayıları, kişi başına düşen ortalama harcama miktarları, ortalama geceleme sayıları ve doluluk oranları gibi ekonomik göstergeler ortaya konulmaktadır. Yaşanan krizin en belirgin sonucunu gördüğümüz 2016 yılı verileri önceki yılların verileri ile karşılaştırılarak krizin boyutu belirlenmeye çalışılmaktadır. Sonuçta değerlendirilen turizm verilerinin son 16 yılın en düşük verileri olduğu ve sektörün bu krizden ciddi anlamda etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kriz, Turizm, Turizm Krizi, Ekonomik Etkiler

THE REFLECTIONS OF 2015-2016 CRISIS ON TOURISM IN TURKEY

Tourism activities that are developing without slowing down all over the world affect the countries positively in economic terms. However, the tourism sector is highly sensitive to crises that occur due to economic, political or social reasons. The fact that the demand elasticity of the sector is high, also increases the level of being influenced by the emerging crisis environment. Since the sector operates within the scope of international mobility, it can be affected from national and international crises at different levels. This sensitivity is extremely high especially in developing countries such as Turkey. The economic, social and communal changes that started with the political tension experienced between Turkey and Russia in 2015 and then broke out with the coup attempt in 2016 have affected the domestic and foreign tourism activities. In the study, it is aimed to reveal to what extent the 2015-2016 crisis has affected the tourism sector. For this purpose, economic indicators such as tourism revenues obtained between 2000-2016 in Turkey, tourism expenditures, the share of tourism in GNP, the foreign trade deficit coverage ratio, tourism employment rates, the number of visitors to the country, average per capita expenditure, average number of overnights, and occupancy rates are explored. An attempt to determine the extent of the crisis is carried out by comparing the 2016 data, during which the most obvious effects of the crisis are experienced, with the data of previous years. As a result, the tourism data evaluated is found to be the lowest in the last 16 years and the sector has been determined to be affected seriously from the crisis.

Keywords:

Crisis, Tourism, Tourism Crisis, Economic Impact,

PDF

___

Aymankuy, Y. Ş (2001). “Turizm Sektöründe Kriz Yönetimi”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 6, 105-118.
Ayaz, N. (2016). “Ekonomik Krizlerin Turizm Sektörüne Olan Etkileri Üzerine Bir İnceleme”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1360-1371.
Aydın, A. Gencür, A. S. (2015). “Türkiye’nin Turizm Arzı, Piyasa Yapısı ve Global Riskler: Keşifsel Bir Yaklaşım”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 43-64.
Bahar, O. (2006). “Turizm Sektörünün Türkiye’nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı”, Yönetim ve Ekonomi, 13(2), 137-150.
Bahar O. ve Kozak, M. (2008). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık Ankara.
Bahar, O. ve Kozak, M. (2013). Turizm Ekonomisi, Editör Metin Kozak, Anadolu Üniversite Yayını No: 2908, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1865, 1. Baskı, Eskişehir.
Bahar O. ve Kozak, M. (2015). Turizm Ekonomisi, Detay Yayıncılık, Ankara.
BMI. (2015). Business Monitor International Turkey Tourism Report Q1 2015. BMI: UK.
COMCEC, Risk and Crisis Management in Tourism Sector: Recovery From Crisis in the OIC Member Countries, (http://www.comcec.org)(Erişim Tarihi:30.11.2017).
Çımat, A. ve Bahar, O. (2003). “Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi Üzerine Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (6), 1-18.
Henderson, C. J. (1999). “Managing the Asian financial crisis: Tourist attractions in Singapore”, Journal of Travel Research, 38(2) 177-181.
Henderson C. J. (2016). Tourism Crises: Causes, Consequences and Management, Routledge, New York.
Hepaktan, E. ve Çınar, S. (2010). Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Etkileri, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E., Sosyal Bilimler , 8(2), 135- 154.
Kar, M., Zorkirişçi, E. ve Yıldırım, M. (2004). “Turizmin Ekonomiye Katkısı Üzerine Ampirik Bir Değerlendirme”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 8, 87-112.
Kash, T. J. ve Darling, J. R. (1998). “Crisis Management: Prevention, Diagnosis and Intervention”, Leadership ve Organization Development Journal. 19(4), 179-186.
Kızılgöl, Ö. ve Erbaykal, E.(2008). “Türkiye’de Turizm Gelirleriyle Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Nedensellik Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 351-360.
Köşker, H. (2017). “Krizlerin Turizm Sektöründeki Etkileri Üzerine Bir Araştırma: 2016 Yılı Türkiye Örneği”, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, Sayı: 62 Temmuz-Ağustos, 216- 230.
Okumuş, F. ve Karamustafa, K. (2005). “Impact of An Economıc Crısıs”, Annals of Tourism Research, 32(49, 942–961.
Öztaş, K. ve Karabulut, T. (2006). Turizm Ekonomisi: Genel Turizm Bilgileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Page, J. S. ve Cornell, J. (2014). Tourism A modern Synthesis, Singapore, 4th Edition, Singapore: Cengage Learning.
Pforr, C. (2010). Crisis Management in The Tourism Industry Beating The Odds? Ed. Christof Pforr and Peter Hosie, Ashgate, USA.
Reece, S. W. (2010). The Economics of Tourism, Prentice Hall, New Jersey.
Robinson, P.,Lück. M. ve Smith S. L. J. (2013). Tourism, Gutenberg Press ltd., Malta.
Sönmez, S. F., Apostolopoulos Y. ve TarlowP. (1999). Tourism in Crisis: Managing the Effects of Terrorism, Journal of Travel Research, 38(1), 13-18.
Şit, M. (2016). “Türkiye’de Turizm Sektörünün İstihdama Katkısı”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7, 101- 117.
Tekin, E. (2015). “The Impacts of Political and Economic Uncertainties on the Tourism Industry in Turkey”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 6(2), 265-272.
TURSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) (2017). https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/gsmh-icindeki-payi-1963-_79.html, (Erişim Tarihi: 10.09.2017).
TURSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) (2017). https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turizmin-ekonomideki-yeri/dis-ticaret-aciklarini-kapatmada-payi_916.html(Erişim Tarihi:01.09.2017).
TURSAB (Türkiye Seyahat Acentaları Birliği) (2017). https://www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileri/istatistikler/turistik-tesis-ve-isletmeler/doluluk-ve-ortalama-kalis-suresi-1990-_912.html , (Erişim Tarihi:01.09.2017).
UNWTO (Dünya Turizm Örgütü) (2016). (https://www.e-unwto.org/doi/pdf /10.18111 /978928 4418725). (Erişim Tarihi: 05.10.2017).
UNWTO (Dünya Turizm Örgütü) (2017). http://mkt.unwto.org/publication/unwto-tourism-highlights (Erişim Tarihi:12.09.2017). Usta, Ö. (2009). Turizm Genel Ve Yapısal Yaklaşım. Ankara: Detay Yayıncılık.
Ünlüönen, K. ve Şahin, S. Z. (2011). Turizmde İstihdam, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 1-25.
WEF (Dünya Ekonomik Forumu) (2017). Turizm Rekabet Endeksi http://reports.weforum.org/pdf/ttci-2017/WEF_TTCI_2017_Profile_TUR.pdf (Erişim Tarihi:30.11.2017).