Gıda çalışanlarında mikrobiyolojik tetkikleri düzenleyen mevzuatın incelenmesi
Amaç: Çalışmamızın amacı, gıda alanında çalışanlarda portör muayenelerini düzenleyen mevzuatın incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Gıda alanında çalışanlar ile ilgili mevzuat metinleri, ulusal ve uluslararası literatür tarandı. Mevzuat ve internet üzerinden ulaşılabilen bilgi ve bulgular, bilimsel kanıtlar temelinde değerlendirildi. Konuyla ilgili mevzuat metinlerinin bilimsel kanıtlar ile değerlendirildiği, görüş ve önerilerin sunulduğu bir çalışmadır. Bulgular: Konuyla ilgili temel mevzuat Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'dur(UHK). Sağlık Bakanlığı 2005 yılında bir genelge ile tetkikleri ve süreleri yeniden belirlemiştir. Portör muayenesi uygulamaları süregelirken; çıkartılan 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname(KHK)'de gıda ile uğraşan işyerlerinde hijyen uygulamaları ve eğitime önem verilmesi vurgulanarak sorumluluk işverene bırakılmıştır. Gıda kaynaklı infeksiyonlara neden olacak çok sayıda patojen mikroorganizma olmasına karşın yasal düzenlemeler, rutinde bu ajanların küçük bir kısmını incelememize olanak tanımaktadır. Güncel bilimsel yaklaşımlar, gıda çalışanlarında rutin tıbbi ve mikrobiyolojik incelemelerin yapılmasını önermemektedir. Son çıkan KHK'nin uygulanmasında sorun yaşanabileceği ve tamamlayıcı alt mevzuat düzenlemelerine gereksinim olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Gıda hazırlama prosedüründe standardizasyon ve kontrol programlarının geliştirilmesi, hijyen eğitimleri verilmesi, erken uyarı sistemlerini kurulması ve belirti gösteren çalışanlara rutin tarama testlerinin uygulanması ile gıda kaynaklı infeksiyonların azaltılmasının sağlanması temel önerimizdir. Bu amaçla karar vericilerin, güncel bilimsel çalışma sonuçlarını dikkate alarak ivedilikle tamamlayıcı mevzuat çalışmalarına başlaması gerekmektedir.
Evaluation of legislation about microbiologic examination in food handlers
Introduction and Objective: Our study was planned to evaluate the Turkish legislation about microbiologic examination in foodhandlers. Material and Methods: National and international literature about legal regulations regarding foodhandlers in Turkey, were scanned. Legislation about microbiologic examination in foodhandlers and all documents were evaluated based on scientific evidence. This paper was designed to present the opinions and suggestions about this subject by evaluating the legislative texts on scientific evidence. Results: The main legislation is Law of Public Health. In 2005, Ministry of Health had made a circular and modified the analysis for food handlers and their frequency. While the applications of porter examination continues, by the decree law numbered 663 -indicating the importance of education and sanitation- this responsibility was given to the employers. Despite the presence ofvarious pathogenic microorganisms causing foodborne infections, the legal arrangements in our country allows the detection of only a small portion of these agents, by routine analysis. Current scientific approaches do not recommend routine medical and laboratory examination in food handlers. As some problems in daily practice can occur, last decree law about food handlers needs collateral legislation urgently. Conclusion: Our main recommendations are; to standardize the food preparation process, to give in training education, to establish early detection systems and to examine the routine laboratory analysis in symptomatic food handlers, to reduce the food borne infections. For this purpose, the governors have to start to work on complimentary legislation, considering the results of current scientific studies, urgently.
___
- 1. Murray CJL, Evans DB, editors. European regional consultation on health system performance assessment debates, methods and empiricism [İnternet]. World Health Organization 2003 [11.11.2012]. Web adresi: http:// whqlibdoc.who.int/publications/2003/9241562455.pdf
- 2. World Health Organization Department of Food Safety, Zoonoses and Foodborne Diseases. Five keys to safer manual [İnternet]. World Health Organization 2006 [11.11.2012]. Web adresi: http://www.who.int/ foodsafety/publications/consumer/manual_keys.pdf
- 3. FAO, WHO: Assuring food safety and quality: guidelines for strengthenıng national food control systems [İnternet]. Joint FAO/WHO Publication [11.11.2012]. Web adresi: http://www.who.int/foodsafety/publications/capacity/en/ Englsih_Guidelines_Food_control.pdf
- 4. Chukwuocha UM, Dozie INS, Amadi AN, Nwankwo BO, Ukaga CN, Aguwa OC, Abanobi D, Nwoke EA. The knowledge, attitude and practices of food handlers in food sanitation in a metropolis in south eastern Nigeria. East African Journal of Public Health 2009; 6 (3): 243-6.
- 5. Beuchat LR. Surface decontamination of fruits and vegetables eaten raw: A review. Food Safety Unit, World Health Organisation [İnternet]. WHO/FSF/ FOS/98.2, 1998. [12.11.2012].Web adresi: http://www. who.int/foodsafety/publications/fs_management/en/ surface_decon.pdf
- 6. Foodborne disease outbreaks: guidelines for investigation and control [İnternet]. World Health Organization 2008. [12.11.2012].Web adresi: http:// www.who.int/foodsafety/publications/foodborne_ disease/outbreak_guidelines.pdf
- 7. Foodborne disease: A focus for health education. World Health Organization, Geneva; 2000.
- 8. Sağlık Bakanlığı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu. Tarihi:24.04.1930 Sayısı:1593 R.G. Tarihi:06.05.1930 R.G. Sayısı:1489.
- 9. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü [İnternet]. Genelge: 2005/9. [12.11.2012]. Web adresi: http://www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/ bh/belge/portor_muayenelerine_esas_laboratuar_ tetkikleri.pdf
- 10. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname [İnternet]. 2 Kasım 2011, Resmi Gazete Sayı: 28103 (Mükerrer) [12.11.2012]. Web adresi: http://www. resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/11/20111102m1. htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2011/11/20111102m1.htm
- 11. Türkiye lokantacılar kebapçılar pastacılar ve tatlıcılar federasyonu[İnternet]. Haber ve duyuru [12.11.2012]. Web adresi: www.lokantacilarvepastacilar.org.tr/ index.php?option=com_content&view=article&i d=148:esnaf-dostu-bakandan-bir-buyuk-mujdedaha&catid=36:haber-ve-duyurular&Itemid=55
- 12. Yenice A, Özbirgül HT. Türkiye lokantacılar kebapçılar pastacılar ve tatlıcılar federasyonu Genelge 2011/1218 [İnternet]. [12.11.2012] Web adresi: www. lokantacilarvepastacilar.org.tr/attachments/article/147/ Port%C3%B6r%20Muayenesi%20Genelge.doc
- 13. İstanbul Yufkacılar ve Kadayıfçılar Esnaf ve Sanatkârlar Odası [İnternet]. Portör muayenesi zorunluluğu kaldırıldı. Konu ile ilgili faks aşağıda yayınlanmıştır [12.11.2012]. Web adresi: http://www.istanbulyufkacilarodasi.com/ index.php?option=com_content&view=article&id=225:p ortormuayenes&catid=4:cemiyet-haber&Itemid=17
- 14. Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği [İnternet]. 9 Şubat 2012 Resmi Gazete Sayı: 28199 [12.11.2012]. Web adresi: http://www.resmigazete.gov. tr/eskiler/2012/02/20120209-6.htm
- 15. Sağlık Bakanlığı 5258 Sayılı Aile Hekimliği Kanunu [İnternet]. Kabul tarihi: 24.11.2004, yayımlandığı resmi gazete tarihi: 9.12.2004 Sayı:25665[12.11.2012]. Web adresi: http://www.saglik.gov.tr/TR/belge/1-7284/5258- sayili-aile-hekimligi-pilot-uygulamasi-hakkinda-ka-. html (Bu Kanunun adı "Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun" iken 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı KHK'nın 58 inci maddesi ile metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir).
- 16. Sağlık Bakanlığı Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği [İnternet]. 25 Mayıs 2010 Salı Resmî Gazete Sayı: 27591 [12.11.2012]. Web adresi: http://www.saglik. gov.tr/TR/belge/1-10376/aile-hekimligi-uygulamayonetmeligi.html
- 17. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü [İnternet]. Genelge 2011/51 [12.11.2012]. Web adresi: http://www.alomaliye. com/2011/sgk_genelge_2011_51.pdf Erişim tarihi: 2.11.2012.
- 18. Koçoğlu F. Koruyucu hekimlik 2006 [Yayımlanmamış ders notları]. [12.11.2012]. Web adresi: http://tipedu.cumhuriyet.edu.tr/Donem3/ KomiteVIIHalkSagligiAileHekimligiAcilTip/HalkSagligi/ FeritKOCOGLU/KORUYUCUHEKIMLIK.doc
- 19. WHO 1989. Health Surveillance and Management Procedures for Food-Handling Personnel [İnternet] WHO Technical Report Series 785. World Health Organization, Geneva 1989[12.11.2012]. Web adresi: http://whqlibdoc.who.int/trs/WHO_TRS_785.pdf
- 20. Jacob M. Safe food handling - A training guide for managers of food service establishments. Geneva: World Health Organization; 1989.
- 21. Öztürk R. Gıda sektörü çalışanlarında portör (mikrop taşıyıcılığı) taraması [İnternet]. SD Dergi Mart-NisanMayıs 2008; Sayı:6 [12.11.2012].Web adresi: http:// www.sdplatform.com/Baslik.aspx?BID=136
- 22. National Disease Surveillance Centre. Preventing Foodborne Disease: A Focus on the Infected Food Handler [İnternet] National Disease Surveillance Centre April 2004, ISBN 0-9540177-5-7 [12.11.2012] Web adresi: http://www.cmai.ie/uploads/downloads/ Preventing%20Foodborne%20Disease.pdf
- 23. WHO Strategic Plan 2011-2015[İnternet] Global Foodborne Infections Network (GFN). Web adresi: http:// www.who.int/gfn/publications/strategic_plan_2011/en/ index.html [12.11.2012]
- ISSN: 1300-7416
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1994
- Yayıncı: SDÜ Basımevi / Isparta
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kadir ÇEVİKER, Şahin ŞAHİNALP, Rasih YAZKAN
Gıda çalışanlarında mikrobiyolojik tetkikleri düzenleyen mevzuatın incelenmesi
Gamze Varol SARAÇOĞLU, Ayşe Demet KAYA, MİNE AYDIN KURÇ
Nuri İlker AKKUŞ, Jagan BUDEEPALLİ
Süksinilkolin uygulanan gebede uzamış apne; olgu sunumu
Yağmur KARA, FİLİZ ALKAYA SOLMAZ, PAKİZE KIRDEMİR
Handan BARDAK, MURAT GÜNAY, Hatice DALDAL, Mustafa Muhterem EKİM, Yavuz BARDAK